ArmLur.am-ի զրուցակիցն է ԱՊՀ ինստիտուտի Կովկասի բաժնի ղեկավար, ռազմական հարցերով փորձագետ Վլադիմիր Եվսեևը:
– Պարո՛ն Եվսեև, արդեն հայտնի է, որ հունիսին տեղի կունենա Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Սերժ Սարգսյանի և Իլհամ Ալիևի հանդիպումը: Հաշվի առնելով առաջին հանդիպումը, դուք ինչ հույսեր եք կապում այս հանդիպման հետ:
– Ես դեռ քիչ հույսեր ունեմ այդ հանդիպումից, բացի նրանից, որ ռազմական գործողությունների վերսկսում չի լինի: Ես կարծում եմ, որ հանդիպումը բանակցությունների առումով չի կարող բեկումնային ազդեցություն ունենալ, քանի որ բավական թարմ են ապրիլյան պատերազմի մասին հիշողությունները: Այդ պատճառով, ամենայն հավանականությամբ, հանդիպումը միայն կփաստի բանակցությունների շարունակությունը: Խնդիրներից մեկն այն է, որ հանդիպումը լինելու է երկկողմ` առանց Ղարաբաղի մասնակցության: Երրորդ կողմի բացակայությունը նսեմացնում է դրա արժեքը: Ես կարծում եմ, որ հիմա անիմաստ է առանց Ղարաբաղի բանակցություններ վարել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև:
– Այդ դեպքում ի՞նչ քայլեր են անհրաժեշտ անել:
– Բանակցությունները պետք է շարունակել, որպեսզի կոնֆլիկտը հնարավոր լինի սառեցնել, չնայած իրավիճակն արդեն ապակայունացվել է, և երկու կողմերը փաստացի պատրաստվում են հնարավոր ռազմական գործողությունների: Այս պարագայում ես դեռ չեմ տեսնում ռեալ քայլեր` լարվածության նվազման ուղղված: Հիմնական նախապայմաններից մեկը կարող է լինել Բաքվի համաձայնությունը Ստեփանակերտի` որպես երրորդ կողմ ներգրավման հարցում: Երկրորդ, ես կարծում եմ, որ պետք է վերականգնել ուժերի հավասարակշռությունը` ռուսական կողմից սպառազինության մատակարարման միջոցով, որը խոստացվել էր ավելի վաղ ստորագրված փաստաթղթերով: Հաջորդիվ պետք է փոխվի ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի դիտարկող խնբի առաքելությունը: Ներկայիս ֆորմատը չի համապատասխանում այն պայմաններին, որոնք անհրաժեշտ են: Դժվար է խոսել հաջողության մասին, թերևս միայն այն է դրական, որ հանդիպումը խոսում է բանակցությունների շարունակման մասին, սակայն միայն երկկողմ: Ես չեմ հավատում նման բանակցությունների հաջողությանը:
– Այսինքն` դուք կարծում եք, որ միայն Ղարաբաղի` բանակցությունների սեղան վերադարձի դեպքում է հնարավո՞ր հաջողության հասնել:
– Ես կարծում եմ, որ այո: Պետք է պահանջել, որ բանակցությունների երրորդ կողմ լինի Ստեփանակերտը: Եվ միայն այդ դեպքում իմաստ կա բանակցություններ վարելու: Ես դեմ չեմ երկխոսության, սակայն դեմ եմ կեղծ երկխոսության, իսկ հիմա կարելի է բանակցություններ վարել, իսկ մեկ ամիս անց վերսկսել ռազմական գործողությունները. ես դեմ եմ նման երկխոսության:
– Նախագահների միջև առաջին հանդիպման ժամանակ մի քանի պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել, այդ թվում` հետաքննման մեխանիզմների ներդրում: Ըստ ձեզ, որքանո՞վ այդ պայմանավորվածությունները կյանքի կկոչվեն:
– Որպեսզի հետաքննության մեխանիզմներն աշխատեն, պետք է փոխվի դիտարկում անցկացնող խմբի մանդատը: Եթե դիտարկում անող խումբը չունի հնարավորություն հաստատել խախտման փաստը, ապա բավարար չէ ունենալ միայն համաձայնություն կամ փաստաթուղթ, այլ անհրաժեշտ է ունենալ ռեալ մեխանիզմներ , որը հնարավորություն կտա ֆիքսել, թե ով խախտեց հրադադարը և որ մասում: Ապրիլի սկզբին Ադրբեջանը սկսեց ռազմական գործողություններ, սակայն մինչ հիմա ոչ մեկ չի հաստատում կամ էլ չի ցանկանում հաստատել, որ Ադրբեջանն է սկսել խախտումը: ԵԱՀԿ ՄԻնսկի խումբը պետք է հստակ հայտարարել, որ ռազմական գործողությունները սկսել է Ադրբեջանը, սակայն չարեց նման բան:
զրուցեց Նաիրա Հովհաննիսյանը
.gif)
