ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ. «Ձայնդ կտրի, «դու ո՞վ ես», «քանի գլխանի եք». գարնանային նստաշրջանի աղմկահարույց միջադեպերն ու էթիկայի հանձնաժողովը

Յոթերորդ գումարման խորհրդարանի գարնանային նստաշրջանն արդեն անցյալում է. պատգամավորներն այժմ ամառային հանգստի մեջ են, չնայած չի բացառվում՝ օգոստոսի 12-ին վերջացող արտակարգ դրության հետ կապված փոփոխություններ լինեն եւ պատգամավորներն արտահերթ նիստ անցկացնեն: Ինչեւէ, խորհրդարանի գարնանային նստաշրջանն առանձնացավ հատկապես բուռն միջադեպերով պատգամավորների միջեւ: Եվ չնայած գրանցվեց պատգամավորի էթիկայի կանոնների խախտման մի քանի աղմկոտ դեպք, բայց դրանցից ոչ մեկի առիթով խորհրդարանում էթիկայի ժամանակավոր հանձնաժողով չստեղծվեց

Հետաքրքիր է, որ յոթերորդ գումարման խորհրդարանի առաջին նիստերի ժամանակ հաճախ էին վեճեր տեղի ունենում ընդդիմադիր խմբակցությունների միջեւ, այնուհետեւ դրանք զանվածային բնույթ ստացան արդեն իշխանական եւ ընդդիմադիր խմբակցությունների պատգամավորների միջեւ: Ներկայացնենք դրանցից մի քանիսը.

Խորհրդարանում հաճախ էր լեզվակռիվ տեղի ունենում ԲՀԿ-ական պատգամավոր Գևորգ Պետրոսյանի ելույթների պատճառով։ Օրինակ նրա ելույթներից մեկը՝ քրեական ենթամշակույթ կրողների դեմ պայքարի նախագծի քննարկման ժամանակ իսկական իրարանցում առաջացրեց։ Նա մասնավորապես իր ելույթում նշել էր, որ պետք է այս անձանցից բացի պայքարել նաև երեք տառից կազմված այլ անձնանց դեմ։ Նրա այս արտահայտությանը հետևել էր անկախ պատգամավոր Արման Բաբաջանյանի սուր ելույթը, որին էլ ԲՀԿ-ականների զայրույթն ու հայտնի միջադեպը։

Մեկ անգամ էլ կրկին Գևորգ Պետրոսյանն աչքի ընկալ մեկ այլ դրվագով՝ Աժ նախագահ Արարատ Միրզոյանի անմիջական մասնակցությամբ։ Խոսքը սեռափոխված անձանց երեխաներ որդեգրել թույլ չտալու մասին նախագծին էր վերաբերվում։

Բանավեճեր հաճախ են տեղի ունեցել պատգամավորներ Մխիթար Հայրապետյանի, Ալեն Սիմոնյանի մասնակցությամբ։ Հետաքրքիր է, որ նման միջադեպերի ժամանակ անմասն չի մնում ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանը: Եվ Մխիթար Հայրապետյանի հետ բանավեճին կրկին խառնվեց Միրզոյանը։ Իսկ ահա, ԱԺ փոխնախագահ Ալեն Սիմոնյանի մասնակցությամբ վերջին միջադեպը գրանցվեց արտահերթ նիստի ժամանակ՝ նրա և ընդդիմադիր պատգամավոր Էդմոն Մարուքյանի միջև։

Իսկ ահա մայիսի 8-ին խորհրդարանում տեղի ունեցած միջադեպը վերածվեց ծեծկռտուքի: «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Էդմոն Մարուքյանի ելույթին հետևեց ծեծկռտուք՝ Սասուն Միքայելյանի հետ, որին միացան գրեթե բոլոր պատգամավորները և երկար ժամանակ նրանց հանգստացնել չէր ստացվում։ Իհարկե, սա Աժ-ում լարված նիստերի և բանավեճերի միայն մի մասն են։ Եղել են նաև պարզապես սուր ելույթներ:

Եվ չնայած էթիկայի ժամանակավոր հանձնաժողով այդպես էլ չստեղծվեց, սակայն իշխող խմբակցությունը նպատակ ունի ԱԺ կանոնակարգ օրենքում նոր փոփոխություններ կատարել: Գործող Սահմանադրությունը տալիս է միայն ժամանակավոր, կոնկրետ գործի քննության նպատակով էթիկայի հանձնաժողով ստեղծելու հնարավորություն: Առաջիկայում նախատեսվող Սահմանադրության բարեփոխումների միջոցով այս սահմանափակումը կվերանա, և էթիկայի հանձնաժողովին կտրվի մշտականի կարգավիճակ: Բայց մինչ սա՝ իշխող խմբակցությունը փորձում է գտնել մի այնպիսի կարգավորում, որը թույլ կտա աշնանը, հանդարտ միջավայրում ստեղծել մի այնպիսի էթիկայի հանձնաժողով, որը կկարողանա քննել էթիկային առնչվող բոլոր դեպքերը:

«Ազգային ժողովի կանոնակարգ» սահմանադրական օրենքը սահմանում է պատգամավորի վարքականոն, որը խախտելու համար ԱԺ նախագահը կամ նիստը նախագահողը կարող է կիրառել հետևյալ կարգապահական միջոցները՝ նախազգուշացում, խոսափողի անջատում, մեկ նիստում խոսափողից հանդես գալու իրավունքից զրկում, հեռացում դահլիճից և դահլիճում ներկա լինելու իրավունքից մինչև յոթ օրով զրկում:

Այս միջոցները կիրառվում են այն դեպքում, երբ նախագահողի օրինական պահանջը չի կատարվում, քննարկվող հարցից ելույթում պատգամավորը շեղվում է, վիրավորական արտահայտություն է անում, բացակա պատգամավորի փոխարեն գրանցվում կամ քվեարկում է, խոչընդոտում է պատգամավորի քվեարկությանը, ԱԺ նիստի բնականոն ընթացքը խոչընդոտելու կամ նիստի կարգը խախտող այլ գործողություն է կատարում։

Մանրամասները՝ տեսանյութում