Եթե հիշում եք, մոտ երեք տարի առաջ հայկական արտադրության սերիալներում բռնության, արյան, սարսափ ու էրոտիկ տեսարանների, ժարգոնի ու փողոցային հայերենի առատ գործածության դեմ հասարակական լայն քննարկում ծավալվեց` մտավորականների, հոգեբանների, դերասանների ու հեռուստաընկերությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ: Պարզվեց, որ նախագահականում էլ են դժգոհ, հարցը հասավ ընդհուպ Սերժ Սարգսյանին կից Հանրային խորհուրդ, այստեղից երեւույթը դատափետեցին, ապա հեռուստաընկերությունները հանդիսավոր պայմաններում եթերային նորմերի ինչ-որ խարտիա ստորագրեցին ու այսքանով «սուրը փառքով դրվեց պատյան»: Իսկ պայմանավորվածությունն այն էր, որ վերը նկարագրվածը հայկական արտադրության սերիալներում պետք է փոխարինվեր սիրային, հայրենասիրական եւ այլ սյուժեներով:Սակայն, շատ չանցած, իրականությունը կրկնվեց: Հիմա եւս սերիալներում գողական բարքերն ու փողոցային բառապաշարն են «թագավորում»: Հետաքրքիր է, որ իրավիճակի լրջությունն անգամ պատկերացնում է Սյունիքի մարզպետ Սուրեն Խաչատրյանը` Լիսկան, ով, ինչպես հաղորդում է «Հրապարակ»-ը, Գորիսում ճաշկերույթի ժամանակ դերասան Ռաֆայել Քոթանջյանին հորդորել է չնկարահանվել սերիալներում` ասելով. «Մաեստրո՛ ջան, մենք Ձեզանով ենք հպարտանում, էդ սերիալների մեջ մի՛ նկարվի էլի, մի հաշվեհամար բացի, մեկ-մեկ զանգ տուր ինձ, ես քեզ ինչքան պետք ա` կտամ»:Թե բարձրացված աղմուկի մարելուց հետո որքանով հեռուստաընկերությունները հավատարիմ մնացին ստորագրված հուշագրին, հարցի մի կողմն է, քանի որ տվյալ դեպքում խոսքը հեռուստաեթերի լեզվական բաղադրիչի մասին է: «Հ1», «Արմենիա», «Հ2», «Շանթ» եւ մյուս հեռուստաընկերությունների սեփական մշտադիտարկման գլուխգործոցների շարքում ինչպես հայերենով բարդ ստորադասական նախադասություններն են` ռաբիս երաժշտության «մայր» տեքստերին ոչնչով չզիջող բառապաշարով (այստեղ խիստ խրախուսվում է տարբեր խուճուճ մակդիրների եւ ածականների միաժամանակյա կամ համաժամանակյա գործածումը), այնպես էլ ժարգոնային հայերենը: Վերջինիս մի խումբը վերաբերում է «արագի մեջին». «արագի մեջ հագնվել, արագի մեջ տանից դուրս գալ»: Մի սերիալում էլ կոմայի մեջ պառկած ընկերոջ` Ստյոպիկի մոտ դերասան Միհրան Ծառուկյանն արտասվելով աղաչում է «արագի մեջ» դուրս գալ այս վիճակից: Նույն սերիալում երիտասարդ աղջկա մայրը մի քանի սերիա առաջ դստերը խորհուրդ էր տալիս իրեն այնպես պահել ընկերոջ հետ, որ տղան «չառիթավորվի»: Շատ դեպքերում դերասանները եւ սցենարիստներն ուղղակի չեն հասկանում բառերի իմաստը: Օրինակ` երիտասարդ աղջիկը, ցանկանալով ցույց տալ, որ այդ տանն ինքը խորթ է կամ օտար, ասում է, որ ինքն այդ ընտանիքում «յուրային է»: Բացառություն չեն նաեւ լեզվական-հնչյունային աղավաղումները. «Ֆորդ Բոյար»-ում ՀՀ վաստակավոր արտիստ Ռուբեն Ջաղինյանը հրամայում է. «Մոնիկա՛, հեռացրո՛ւ վագռռներին», մի հաղորդավարուհի էլ «Հ1»-ից անընդհատ ասում է` «րիժիմ»: ԿԳ նախարարությանն առընթեր լեզվի պետական տեսչության լեզվական վերահսկողության պետ Եսայի Թադեւոսյանը «Ժողովուրդ»-ի հարցին, թե ինչպես են պայքարում եթերում լեզվական աղբի դեմ, պատասխանեց. «Հոդվածներով, մեկ էլ իրենց նամակներ գրելով»: Պարզվում է` տեսչությունն ի վիճակի չէ անգամ տույժեր նշանակել, քանի որ ՀՀ վարչական իրավախախտումների մասին օրենսգրքում լեզվի անաղարտության դրույթով նման տույժեր պարզապես նախատեսված չեն: Այնպես որ, տեսչությունում բավարարվում են այս մասին «Լեզվաշխարհ» անունով ամսագրում գրելով:ԱՆՈՒՇ ԴԱՇՏԵՆՑ
.gif)
