Hraparak.am-ը գրում է․ Դեռեւս 2018 թվականից մամուլում շրջանառվում էին լուրեր ՀՀ պաշտպանության նախարարության կողմից ձեռք բերված ՕՍԱ-ԱԿ հրթիռային համակարգերի մասին։ Մեկ տարի մենք փորձում էինք պարզել, թե ինչ կարգով, ինչ պայմաններում է տեղի ունեցել այս գործարքը:
Մեզ հաջողվեց պարզել, որ տվյալ համակարգերի ձեռքբերումը նախատեսված է եղել դեռեւս 2010 թվականին, որի մատակարարման համար համապատասխան պայմանագիր է կնքվել մատակարարող ընկերության հետ, տրվել է կանխավճար։ Զինատեսակն արտահանվող երկրում, այլ զինատեսակների հետ միասին, պատրաստ է եղել մատակարարման դեպի Հայաստան, սակայն քաղաքական պատճառներով մատակարարումը չի իրականացվել։ Այդ պատճառով էլ այն չի ներառվել ՀՀ ՊՆ գնումների նոր պլանի մեջ։ Մեզ հաջողվեց տվյալ ոլորտում կոմպետենտ մի շարք մասնագետների հետ զրուցել, օրինակ՝ ՀՀ ՊՆ, ռազմարդյունաբերության ոլորտի, օդանավակայանների եւ մատակարար ընկերության ներկայացուցիչների, որոնք անձնական զրույցներում ասացին, որ, 2010թ. կնքված պայմանագրի համաձայն, մատակարարվելիք համակարգերի խմբաքանակը՝ մոտ 27 մլն դոլար արժողությամբ, եղել է ավելի շատ օգտագործված, քան 2018թ. գնված համակարգերը։
Փաստացի անցած ժամանակն աշխատել է հօգուտ, հաջողվել է ավելի թարմ զենք ձեռք բերել, եւ 2018թ. Դավիթ Գալստյանի (Պատրոն Դավիթի) ընկերության միջոցով գնվել է կրկնակի խմբաքանակ, գրեթե նույն արժողությամբ՝ 28 մլն ԱՄՆ դոլար, իսկ տեխնիկան եղել է ավելի քիչ օգտագործված, քան 2010թ․ մատակարարվելիքը։ Ընդհանուր 28 մլն ԱՄՆ դոլարից էլ միայն մոտ 5 մլն ԱՄՆ դոլար է կազմել այդ համակարգերի փոխադրման արժեքը, որն իրականացվել է АН-124 Руслан տիպի օդանավով՝ 10 չվերթով։ Համակարգերը Հորդանանից ՀՀ տեղափոխելու համար անհրաժեշտ է եղել ունենալ ՌԴ կառավարության որոշումը եւ ՌԴ նախագահի հրամանագիրը, որն էլ Պատրոն Դավիթը մեծ դժվարությամբ ստացել է: 2018թ. ՕՍԱ-ԱԿ համակարգերը, ՀՀ հասնելուց հետո, տեղի գործարաններում անմիջապես անցել են արդիականացում՝ մատակարար ընկերության, նույն Դավիթ Գալստյանին պատկանող միջոցներով։ Մասնավորապես, արդիականացվել են բոլոր մեքենաների Հատուկ մասի եւ Ընթացային մասերի կարեւորագույն հանգույցները, փոխարինվել են ռեզինատեխնիկական մասերը եւ անցել են համապատասխան փորձարկումներ:
Մեր աղբյուրներն ասում են, որ այդ արդիականացման արդյունքում զենքի հեռահարությունը եւ էֆեկտիվությունը շեշտակի բարձրացրել են՝ գրեթե 2 անգամ: Պատրոն Դավիթի ընկերության միջոցներով իրականացվել է նաեւ ՀՕՊ զորքերի զորամասերից մեկում տեխնիկայի համար նախատեսված շինությունների եւ ծածկի կառուցումը։
Մեր աղբյուրները հայտնում են նաեւ, որ միայն 2020թ. 44-օրյա պատերազմի ժամանակ Պատրոն Դավիթի բերած ՕՍԱ-ԱԿ համակարգերով խոցվել են թվով 88 միավոր անօդաչու թռչող սարքեր։ ՕՍԱ-ԱԿ համակարգի հրթիռի 1 միավորի արժեքը մոտ 5 հազար ԱՄՆ դոլար է, իսկ խոցված ԱԹՍ-ի արժեքը՝ 150-200 հազար ԱՄՆ դոլար։ ՀՀ ՊՆ-ին հանձնելու ժամանակ բոլոր այդ համակարգերը գտնվել են ստուգված եւ վերջնական վիճակում։ ՕՍԱ-ԱԿ համակարգերը մինչ այսօր մարտական հերթապահություն են իրականացնում եւ 5000 մ բարձրության վրա լիարժեք կատարում են իրենց մարտական առաջադրանքը, մինչ այսօր դրանք կիրառվում են տարբեր երկրներում, օրինակ՝ ռուս-ուկրաինական պատերազմում։ Հետաքրքիր է, որ այս համակարգերը թե՛ ռուսական եւ թե՛ ուկրաինական զորքերի կողմից օգտագործվում են բավականին հաջող կերպով։
Մենք պարզեցինք նաեւ, որ համակարգերի ձեռքբերման գործը քննվել է ՀՀ ԱԱԾ-ում, Հատուկ քննչական ծառայությունում, ՀՀ Քննչական կոմիտեում: Համակարգերի ձեռքբերման անհրաժեշտությունը մի շարք անձինք, ինչպես նաեւ պաշտոնյաներ, կասկածի տակ էին դնում եւ դրանք համարում մետաղի ջարդոն, քարկոծում էին մատակարար ընկերությանն ու տնօրեն Դավիթ Գալստյանին: Հարուցված գործի շրջանակներում ստուգվել են բոլոր զորամասերում առկա մեքենաները, ինչի արդյունքում պարզվել է, որ բոլոր մեքենաները համապատասխանում են կապիտալ վերանորոգման եւ արդիականացման պահանջներին:
Ստացվում է՝ քրեական գործ են հարուցում, տարիներով քննում, կալանավորում եւ մեղադրանք ներկայացնում մարդկանց, իսկ իրականում ընդամենը փոթորիկ է մի բաժակ ջրում։
Մանրամասները՝ տեսանյութում