ԱԺ ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի ու գիտության, կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովների` հունիսի 23-ի համատեղ նիստում քննարկվել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարությունում 2022 թ. պետական բյուջեի տարեկան կատարման հաշվեքննության արդյունքների վերաբերյալ Հաշվեքննիչ պալատի ընթացիկ եզրակացությունը:
Նիստը նախագահել են հանձնաժողովների նախագահներ Գեւորգ Պապոյանը եւ Սիսակ Գաբրիելյանը:
Հաշվեքննիչ պալատի անդամ Գագիկ Բարսեղյանն իր ելույթում նշել է, որ ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարությանը բյուջետային 23 ծրագրերի իրականացման համար տարեկան բյուջեով նախատեսվել է 87,807,122.0 հազ.դրամ, հաշվետու ժամանակահատվածի ճշգրտված պլանը կազմել է 80,830,301.0 հազ. դրամ, փաստացի ֆինանսավորումը` 77,768,554.7 հազ. դրամ, կատարողականը` շուրջ 96 տոկոս:
Ըստ նրա` Հաշվեքննիչ պալատը 2022 թ. նախարարությունում իրականացրած հաշվեքննության արդյունքում արձանագրել է անհամապատասխանություններ եւ խեղաթյուրումներ:
Արձանագրվել է անհամապատասխանություն ՀՀ կառավարության 2016թ. «Տարածքային մանկավարժահոգեբանական աջակցության կենտրոնների գործունեության ֆինանսավորման կարգը հաստատելու մասին» որոշման պահանջների նկատմամբ: Նախարարությունը վերոնշյալ կարգով սահմանված բանաձեւում կիրառել է ոչ թե «Նվազագույն ամսական աշխատավարձի մասին» ՀՀ օրենքի 1-ին հոդվածով սահմանված նվազագույն աշխատավարձի չափը` 68,000 դրամ, այլ նվազագույն աշխատավարձի չափը` ավելացված աշխատավարձից վճարվող հարկերը, սոցիալական կամ պարտադիր այլ վճարները, հավելումները, հավելավճարները, պարգեւատրումները եւ լրավճարները: Այն բազմապատկվել է 1,75 գործակցով, ինչի արդյունքում աշխատավարձի տարեկան ֆոնդը ավելի է հաշվարկվել շուրջ 349,773.9 հազ. դրամով:
Նախարարության կողմից «Բարձրագույն մասնագիտական կրթության գծով ուսանողական նպաստների տրամադրում» միջոցառման հաշվեքննությամբ արձանագրվել է նաեւ, որ 4 հաստատություններ ներառված չեն եղել ՀՀ կրթության եւ գիտության նախարարի 2015թ. հրամանում եւ դրանց համար սահմանված չեն եղել հաշվարկային թվեր:
2022թ. նախարարությունը 4 ուսումնական հաստատություններին հատկացրել է 20,712.6 հազ. դրամ (Հայաստանում ֆրանսիական համալսարան հիմնադրամ` 1,119.5 հազ. դրամ, Եվրոպական համալսարան հիմնադրամ` 2,985.2 հազ. դրամ, Հայաստանում ամերիկյան համալսարան հիմնադրամ` 7,463.1 հազ. դրամ, Երեւանում Մոսկվայի Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի մասնաճյուղ` 9,144.8 հազ. դրամ):
Արձանագրվել է անհամապատասխանություն կնքված սուբսիդիայի պայմանագրերի եւ ՀՀ կառավարության 2003թ. «ՀՀ պետական բյուջեից իրավաբանական անձանց սուբսիդիաների եւ դրամաշնորհների հատկացման կարգը հաստատելու մասին» որոշման պահանջների միջեւ:
Ըստ կառույցի անդամ Գագիկ Բարսեղյանի` առկա է անհամապատասխանություն ՀՀ ֆինանսների եւ էկոնոմիկայի նախարարի` 2007թ. «ՀՀ բյուջետային եւ հանրային հատվածի հաշվապահական հաշվառման դասակարգումները եւ դրանց կիրառման ցուցումները հաստատելու մասին» հրամանի եւ «Դասակարգման կիրառման ցուցումներ» հավելվածի պահանջների նկատմամբ:
Արդյունքում «Աշխատողների աշխատավարձեր եւ հավելումներ – 4111» հոդվածից վճարվել է 162,276.9 հազ. դրամի չափով պարգեւատրում, որը չի դասակարգվել ու չի արտացոլվել «Պարգեւատրումներ, դրամական խրախուսումներ եւ հատուկ վճարներ-4112» հոդվածում, ինչն իր հերթին հանգեցրել է հաշվետվության խեղաթյուրմանը:
Նշվել է, որ անհամապատասխանությունների մի մասի վերաբերյալ նախարարությունը հանդես է եկել պարզաբանումով, իսկ մյուս մասն ընդունվել է ի գիտություն:
Տարբեր կարծիքներ եւ պարզաբանումներ են հնչել աշխատավարձերը 1.75 գործակցով հաշվարկելու առնչությամբ:
Հաշվեքննիչ պալատի նախագահ Ատոմ Ջանջուղազյանը փաստել է, որ հաշվեքննություն իրականացնելիս պալատը հիմք է ընդունում Կառավարության որոշումը: Նա առաջարկել է լուծում տալ խնդրին` նախարարի հրամանով. Կառավարության որոշումով է սահմանվում աշխատավարձի հաշվարկման բանաձեւը: Ըստ նրա` երեք անհամապատասխանությունից երկուսն են ճանաչվել` որպես խեղաթյուրում: ՀՊ-ի նախագահը, պատասխանելով ԱԺ գիտության, կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախախագահ Սիսակ Գաբրիելյանի հարցին, պարզաբանել է` ինչ են նշանակում «անհամապատասխանություն» եւ «խեղաթյուրում» հասկացությունները: Ատոմ Ջանջուղազյանը նաեւ նշել է, որ ՀՊ-ը իրավական գնահատական չի տալիս` փաստն է արձանագրում: Նրա հավաստմամբ` հաշվեքննության նպատակն է նպաստել կառավարման որակի բարելավմանը:
ՀՀ ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանի հավաստմամբ` անհամապատասխանության պատճառն այն է, որ աշխատավարձերը հաշվարկվել են մեկ այլ դրույթով:
ՀՀ ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը տեղեկացրել է, որ արդեն փոփոխության է ենթարկվել համապատասխան որոշումը եւ այն դրվել է շրջանառության մեջ: Ըստ նրա` առաջիկայում կսկսի գործել հանրակրթության ֆինանսավորման թվայնացված նոր համակարգը, ինչը հնարավորություն կտա խուսափել նմանօրինակ անհամապատասխանություններից: Կսահմանվի նաեւ միասնական ֆինանսավորման ամբողջական բանաձեւ: Նախարարի հավաստմամբ` առաջիկայում կսկսի գործել տեղեկատվական նոր համակարգը: Ժաննա Անդրեասյանը պարզաբանումներ է ներկայացրել նաեւ հանրակրթության, դպրոցների ֆինանսավորման բազմաթիվ խնդիրների վերաբերյալ, շեշտադրել դրանց օրենսդրական ճանապարհով լուծումներ տալու անհրաժեշտությունը: Խոսելով բարեփոխումներից` նա փաստել է, որ ամբողջությամբ կարգավորվել է դպրոցների հաստիքացուցակը: Որոշ պաշտոններ դուրս են եկել եւ ավելացել նորերը: Ներառվել են էլեկտրոնային դասավանդման եւ տեղեկատվական համակարգերի մասնագետի եւ հոգեբանի հաստիքներ: Սեպտեմբերից սկսած բոլոր դպրոցներում դրանք պարտադիր լինելու են:
Ժաննա Անդրեասյանն ընդգծել է Ազգային ժողովի եւ Հաշվեքննիչ պալատի հետ գործակցության կարեւորությունը:
ԱԺ ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Գեւորգ Պապոյանը կարեւորել է այն հանգամանքը, որ Հաշվեքննիչ պալատը, ըստ էության, աստիճանաբար հաշվեքննությունից անցում է կատարում արդյունավետության գնահատմանը: Ընդգծվել է ընդհանրապես գործունեության արդյունավետության բարձրացման կարեւորությունը: