ՀՀ իշխանությունները չունեն ընդգծված կարմիր գծեր, որոնք կզսպեն Թուրքիային․ թուրքագետը՝ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարության մասին

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն այսօր Ազգային ժողովում պետբյուջեի քննարկման ժամանակ հայտարարեց, թե Հայաստանի Հանրապետությունը Թուրքիայի հետ սահմանի բացման շուրջ պայմանավորվածությունների իրականացման հույս ունի:

«Ուզում եմ հույս հայտնել, որ ձեռք բերված պայմանավորվածություններն առաջիկայում կիրագործվեն հատուկ ներկայացուցիչների քննարկումների, բանակցությունների արդյունքում։ Դա վերաբերում է հետևյալին` Հայաստան–Թուրքիա սահմանն այս փուլում բացվում է երրորդ երկրների քաղաքացիների և դիվանագիտական անձնագրեր ունեցողների համար»,-հայտարարել էր Նիկոլ Փաշինյանը:

ArmLur.am-ն այս առիթով զրուցել է թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանի հետ:

-Պարո՛ն Մելքոնյան, ի՞նչ հույսի մասին էր խոսում Նիկոլ Փաշինյանը, այս իրավիճակում նախադրյալներ տեսնո՞ւմ եք հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման համար:

-Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման և սահմանների բացման ճանապարհն անցնում է լիովին փոփոխված Հայաստանի միջով, այսինքն՝ այն Հայաստանը, որը հավատարիմ է իր սկզբունքներին, իր պատմությանը, արժեհամակարգին, չի գնում որևէ զիջման և պաշտպանում էր Արցախը։ Այդ Հայաստանը հայ-թուրքական հարաբերությունները կարգավորելու շանս չուներ, իսկ այն Հայաստանը, որը հրաժարվել է Արցախից և ընդունում է Թուրքիայի նախապայմանները, իհարկե, կարող է Թուրքիայի հետ հարաբերություններ հաստատելու շանսեր ունենալ: Այսինքն, Թուրքիայի հետ հարաբերություններ հաստատելն ինքնանպատակ է, որի ճանապարհին զոհաբերվում են բազմաթիվ ազգային և պետական հանգամանքներ, արժեքներ: Եթե գնում ենք այս ճանապարհով, ապա կարող ենք ենթադրել, որ թուրքական բազմաթիվ նախապայմաններ բավարարելու դեպքում կարող է լինել նման հեռանկար, բայց արդյո՞ք դրանից հետո մենք կարող ենք խոսել ինքնիշխան և հայկական պետության մասին:

-Դուք թուրքական կողմի մոտ ազդակներ տեսնու՞մ եք, որ նրանք անկեղծ միտում ունեն Հայաստանի հետ հարաբերությունները կարգավորելու համար, թե՞ պարզապես կեղծ հայտարարություններ են անում:

-Թուրքիայի մոտ երբեք անկեղծ միտում չի եղել հարաբերություններ կարգավորել այնպիսի Հայաստանի հետ, որը հավատարիմ է իր սկզբունքներին։ Թուրքիայում միշտ եղել է ցանկություն՝ տեսնել ֆիզիկապես, բարոյապես, ռազմապես և հոգեպես ճնշված Հայաստան, և թելադրողի հարաբերություններ ունենալ Հայաստան հետ, ոչ թե՝ հավասարը հավասարի; Հայաստանում կան որոշ շրջանակներ, որոնք իրենց համարում են պրագմատիկ և կարծում են, թե Թուրքիայի հետ անպայման պետք է գնալ հարաբերությունների հաստատման, սա շանտաժ է: Թուրքիայի հետ հարաբերություններ կարգավորելուն բոլորս էլ կողմ են, բայց դա իրատեսական չէ: Թուրքիայում անկեղծ ցանկություն չկա, չի եղել և չի լինի հարաբերություն հաստատել իսկապես ինքնիշխան և իր արժեհամակարգին հավատարիմ Հայաստանի հետ: Իսկ այլափոխված Հայաստանի հետ, որը կդառնա տարածաշրջանում ոչ կարևոր պետություն, իհարկե, ձեռնտու է հարաբերություններ հաստատել: Կարծում եմ՝ դեռ մի շարք նախապայմաններ կան, որոնք Թուրքիան անպայման ներկայացնելու է Հայաստանին:

-Օրինակ, ի՞նչ նոր նախապայմաններ է առաջ քաշելու:

-Օրինակ՝ սկսած զինանշանից, վերջացրած՝անկախության հռչակագիր, ցեղասպանությունից հրաժարում և բազմաթիվ այլ նախապայմաններ: Եթե թվում է, թե Արցախից հրաժարվելով կարողանալու են Թուրքիայի քաղաքական ախորժակը զսպել, ապա սխալվում են, քանի որ թուրքական նախապայմանները չունեն սահմաններ և կարող են հասնել ընդհուպ մինչ մեր տեղանուններ, կարող են պահանջել անվանափոխել այնպիսի տեղանուններ, որոնք ասոցացվում են պատմական Հայաստանի հետ:

-Պարո՛ն Մելքոնյան, ըստ Ձեզ, Հայաստանի իշխանություններն ամեն գնով կգնա՞ն Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման, թե՞ կան որոշ կարմիր գծեր:

-Ես այս իշխանությունների պարագայում չեմ տեսնում կարմիր գծեր։ Թուրքիայի հետ կապված հարցերում նրանք երբևէ ոչ հայտարարությունների, ոչ էլ քայլերի մակարդակով չեն ակնարկել, որ ունեն կարմիր գծեր: Իրենք ինքնանպատակ փորձում են հարաբերություններ հաստատել, չեմ տեսնում ընդգծված կարմիր գծեր, որոնք կզսպեն Թուրքիային:

զրուցեց Քրիստինա Մուշեղյանը