ՄԻՐԶՈՅԱՆԸ՝ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԺԱՌԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

«Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ վստահության մթնոլորտ ստեղծելու համար անհրաժեշտ է հարգել Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի իրավունքները եւ պաշտպանել տարածաշրջանի հայկական հարուստ մշակութային եւ կրոնական ժառանգությունը»,- հոկտեմբերի 27-ին Հունգարիայի ԱԳ նախարար Պետեր Սիյարտոյի հետ համատեղ մամուլի ասուլիսում ասել է Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը։

Նախարարն ասաց, որ նախորդ ասուլիսում կողմերը քննարկել են Հայաստանի եւ ԵՄ-ի միջեւ հարաբերությունների ընդլայնմանն առնչվող հարցեր։ Վստահություն է հայտնվել, որ տնտեսական զարգացման տրամաբանության վրա կառուցված համագործակցությունը պսակվելու է դրական արդյունքով։ Այս համատեքստում քննարկվել է Հայաստանի Հանրապետության մասնակցությունը տարածաշրջանային տարբեր ծրագրերին՝ հաշվի առնելով հոկտեմբերի 5-ի հայտարարությունը եւ ԵՄ-ի աջակցությունն այս ուղղությամբ, մասնավորապես՝ սեւծովյան էլեկտրամալուխի նախագծում։ Միրզոյանը նաեւ շնորհակալություն է հայտնել Հունգարիային ԵՄ առաքելությանը մասնակցելու համար։

Խոսելով տարածաշրջանային զարգացման մասին՝ ՀՀ ԱԳ նախարարն ընդգծել է, որ կայուն եւ արժանապատիվ խաղաղության հասնելու համար ուժի չկիրառման քաղաքականության եւ դրա կիրառման սպառնալիքի ու այլատյացության բացառումն էկզիստենցիալ նշանակություն ունի, մանավանդ որ մենք արդեն ականատես ենք եղել դրա դրսեւորմանը, ինչպես բազմիցս ասվել է։

«Ընդամենը մեկ ամիս առաջ Լեռնային Ղարաբաղում, ըստ էության, ավարտվեց էթնիկ զտումների քաղաքականությունը։ Ավելի քան 100 հազար հայեր, փրկելով իրենց կյանքը, լքեցին իրենց պատմական հայրենիքը եւ որպես փախստական ??ապաստան գտան Հայաստանի Հանրապետությունում։ Ակնհայտ է, որ տարածաշրջանում կայուն խաղաղությունը պահանջում է տարածաշրջանի բոլոր երկրների կողմից արդյունավետ քայլեր եւ մաքսիմալիստական ??նկրտումներից հրաժարում։ Դա հնարավոր է։ Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ կայուն խաղաղության հասնելը եւ համաձայնագրի կնքումը հնարավոր է, եթե երկու երկրների տարածքային ամբողջականությունը միանշանակ ճանաչվի, եւ սահմանների սահմանազատումն իրականացվի՝ Ալմաթիի հռչակագրի եւ ԽՍՀՄ քարտեզների հիման վրա։ Սա արտացոլվել է Գրանադայի հայտարարության մեջ»,- ասաց Միրզոյանը։

Սիյարտոն հույս է հայտնել, որ տասնամյակների թշնամությունից հետո տարածաշրջանի մարդիկ կկարողանան խաղաղ ապրել։ «Տասնամյակների տառապանքներից հետո տարածաշրջանի բոլոր բնակիչներն արժանի են նրան, որ խաղաղությունն ու անդորրը տիրեն», – ասել է հունգարացի նախարարը:

Հավելենք նաեւ, որ անդրադառնալով Լեռնային Ղարաբաղում հայկական մշակութային ժառանգության պաշտպանության խնդիրն՝ Միրզոյանը նշել է, որ այն ավելի է սրվել:

Պատասխանելով հարցին, թե ինչպես կարելի է կասեցնել ադրբեջանական վանդալիզմը Լեռնային Ղարաբաղի Բաքվի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում՝ Միրզոյանը հիշեցրել է, որ հայկական կողմը կապ է հաստատել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի եւ միջազգային այլ իշխանությունների հետ՝ այցը կազմակերպելու համար։ «Այժմ առաքելությունն է՛լ ավելի պահանջված է։ Հուսով ենք, որ այն շուտով տեղի կունենա։ Մենք աշխատում ենք այս ուղղությամբ»,- ասաց Միրզոյանը։

Արտգործնախարարը շնորհակալություն հայտնեց իր գործընկերոջը, որն անկեղծ ցանկություն հայտնեց իր ներդրումն ունենալ՝ ապահովելով հայկական մշակութային եւ հոգեւոր ժառանգության օբյեկտների անվտանգությունն ու հասանելիությունը։ Նա նաեւ շնորհակալություն հայտնեց 2021 թվականին Ադրբեջանից 5 գերի հայերի ազատ արձակման, իսկ այժմ էլ Լեռնային Ղարաբաղից փախստականներին, հիմնականում՝ երեխաներին օգնելու համար։

ԳԱԶԸ՝ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ՞Ց

EADaily-ն ներկայացրել է Հայաստանի տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների փոխնախարար Հակոբ Վարդանյանի ելույթից մի հատված՝ Թբիլիսիի «Մետաքսի ճանապարհ» միջազգային համաժողովի շրջանակում։ Նա հայտարարել է, թե Հայաստանը պատրաստ է գազ գնել Ադրբեջանից երկրների միջեւ քաղաքական տարաձայնությունները լուծելուց հետո։

«Հակամարտության պատճառով Ադրբեջանից Հայաստան գազի եւ էլեկտրաէներգիայի մատակարարման դադարեցումը շոկային իրադարձություն էր Հայաստանի գազաէլեկտրական համակարգի համար։ Այն ժամանակ մենք գազ էինք գնում Ադրբեջանից, իսկ հետո սկսեցինք Վրաստանի տարածքով նոր գազատարի շինարարությունը մեր երկիր գազ մատակարարելու համար։ Հուսով եմ, որ մեր տարածաշրջանում խաղաղություն կլինի, եւ մենք կկարողանանք համագործակցել եւ դիվերսիֆիկացնել մեր էներգետիկ համակարգերը, ինչպես այն օրերին»,- նշել է նա։

ԶՈՐԱՎԱՐԺՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ՝ ԻՐԱՆՈՒՄ

Իրանում երեկ մեկնարկել են «Էքթեդար 1402» («Իշխանություն 2023») լայնածավալ ցամաքային զորավարժությունները։ Այս մասին հայտնում է «ԻՌՆԱ» գործակալությունը:

Բրիգադային գեներալ Ամիր Չեշակն այս առնչությամբ ասել է. «Այս զորավարժություններին ներգրավված են հետեւակ, զրահատեխնիկա, հրթիռներ, հրետանի, օդուժ, անօդաչու սարքեր, ռադիոէլեկտրոնային պայքարի միջոցներ եւ օժանդակ ավիացիա»:

Նա նաեւ նշել է, որ զորավարժությունների նպատակն է նոր սպառնալիքների դեպքում զսպման կարողության, ինչպես նաեւ կայուն անվտանգության զարգացումը:

Զորավարժությունները կտեւեն երկու օր:

ԱՅՑԵԼԵԼ Է ԱԺ

«Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը երեկ առավոտյան եկել էր խորհրդարան:

Տեղեկացանք, որ ընդամենը կարճ ժամանակով է նա եկել խորհրդարան, ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի հետ ծաղիկներ է խոնարհել հոկտեմբերի 27-ի զոհերի հիշատակին ու հեռացել:

Մեր աղբյուրների հաղորդմամբ՝ նա պատգամավորների հետ առանձին հանդիպումներ չի ունեցել:

Հիշեցնենք, որ ահաբեկչությունից անցել է 24 տարի։

ԱՄՓՈՓԵԼ Է ԱՅՑԵՐԸ

Հայաստան եւ Ադրբեջան այցերն ամփոփել է Եվրախորհրդի մարդու իրավունքների հանձնակատար Դունյա Միյատովիչը: Նա հայտարարությամբ է հանդես եկել։

Նա Հայաստան եւ Ադրբեջան է  այցելել հոկտեմբերի 16-23-ը, հանդիպել է ղեկավար պաշտոնյաների, մարդու իրավունքների պաշտպանների, հակամարտությունից տուժածների, միջազգային եւ իրավապաշտպան կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հետ, եղել է նաեւ հայաթափված Լեռնային Ղարաբաղում:

Հայաստանում Միյատովիչն այցելել է Կոտայքի մարզի Աղավնաձորի եւ Ծաղկաձորի տեղահանվածների կացարաններ։ Նա նշում է. «Այնտեղ զրուցել եմ ղարաբաղցի հայերի, այդ թվում՝ ընտանիքների, տարեցների, հաշմանդամություն ունեցող եւ այլ խոցելի անձանց հետ»: Հանձնակատարը հանդիպումներ է ունեցել նաեւ միջազգային կազմակերպությունների եւ քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների հետ։

«Հանձնակատարը կրկին ողջունեց Հայաստանի իշխանությունների ջանքերը՝ ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով հանձնակատարի գրասենյակի, ՄԱԿ-ի այլ գործակալությունների եւ քաղաքացիական հասարակության աջակցությամբ բոլոր կարիքավորներին անհապաղ օգնելու համար: Նա կոչ է անում Եվրոպայի խորհրդի անդամ երկրներին լիարժեք աջակցություն ցուցաբերել՝ ապահովելու անհրաժեշտ աջակցության կայունությունը։ Հանձնակատարն ընդգծեց, որ Ադրբեջանը պետք է երաշխավորի տարածաշրջանում մնացած էթնիկ հայերի եւ Հայաստան մեկնածների մարդու իրավունքները՝ ներառյալ ապահով եւ արժանապատիվ իրենց տները վերադառնալու իրավունքը»,- նշված է հաղորդագրությունում:

Հաղորդագրությունում նաեւ նշվում է, որ Ֆիզուլի եւ Աղդամ այցի ժամանակ հանձնակատարը տեսել է ավերված քաղաքներն ու գյուղերը, որոնք, նրա խոսքով, տասնամյակներ շարունակ ավերակ վիճակում են եղել: Երկու երկրներում էլ Միյատովիչն ընդգծել է բոլոր տեղահանվածների մարդու իրավունքների ապահովման կարեւորությունը՝ ներառյալ նրանց  արժանապատիվ եւ անվտանգ վերադառնալու իրավունքը. ականների եւ պատերազմի պայթուցիկ մնացորդների վտանգից պաշտպանվելու իրավունքը, գերիների՝ պաշտպանություն ստանալու մարդու իրավունքները:

Նաեւ նշվում է, որ հանձնակատարն իր դիտարկումներն ու առաջարկությունները կներկայացնի առաջիկայում: