ՖՈՏՈ. Ի՞նչ անել առողջությունը կառավարելու, առողջ ծերություն ունենալու համար. օգտակար խորհուրդներ մասնագետներից

Ծերացումը կյանքի անբաժանելի մի մասն է։ Ծերացումն անհրաժեշտ է ընդունել և չմտածել, որ դրա մասին պետք է անհանգստանալ մեծ տարքում։

Այն բարդ գործընթաց է, որը տևում է տարիներ և մի շարք փոփոխությունների պատճառ է դառնում․մեծանում է քրոնիկ այնպիսի հիվանդությունների առաջացման վտանգը, ինչպիսիք են սրտանոթային հիվանդությունները, շաքարային դիաբետը, արթրիտը, քաղցկեղը եւ դեմենցիան:
Առողջ ծերանալու համար շատ բան հարկավոր չէ, հիմնականում անհրաժեշտ է հետևել մի քանի սկզբունքների, որոնք կարող եք գտնել այս նյությում։

Որակով ծերություն ունենալը հնարավոր է։ Մարդիկ կարծում են, որ ծերությունը դա բացասական երևույթ է, քանի որ վախենում են ծներության հետևանքներից, որոնք նշելե էինք նյութի սկզբում։ Առողջ ծերանալու համար կա վարքագծի մի քանի հիմնական մոդել, որոնք կարող են օգնել տարեց մարդկանց ապրել ավելի երկար եւ առողջ:
Առողջապահության նախարարությունից ArmLur.am-ին փորձեցին բացատրել, թե ինչ վարքագծի փոփոխություններ կարող են լինել․ «Հատկանշականն այն է, որ վարքագծի դրական փոփոխությունները կարող են օգնել տարեց մարդկանց հետագայում ավելի անկախ ապրել:
Այդ կարեւոր է ինչպես նրանց կյանքի որակի, այնպես էլ նրանց ընտանիքի անդամների
կյանքի որակի համար: Եթե տարեցը կորցնում է անկախությունը՝ լինի այդ
հաշմանդամության կամ քրոնիկ հիվանդության պատճառով, ընտանիքի անդամը կարող է
սպասվածից շուտ հայտնվել խնամողի դերում, ինչը կարող է տարբեր ազդեցություններ
ունենալ ընտանիքի կյանքի որակի վրա (ֆինանսական, հոգեբանական եւ այլն)։»

Այսպիսով, ի՞նչ անել առողջությունը կառավարելու, հնարավորինս անկախ ապրելու,
կյանքի որակը պահպանելու եւ առողջ ծերություն ունենալու համար: Ըստ Առողջապահության նախարարության զեկույցի կան մի քանի առանձնացված կետեր․

1. Կանխել սոցիալական մեկուսացումը եւ միայնակությունը

Մեծանալով մարդիկ հաճախ ավելի շատ ժամանակ են անցկացնում միայնակ: Վատացած
առողջությունը, կողակցի մահը եւ այլ գործոններ կարող են հանգեցնել սոցիալական
մեկուսացման կամ միայնակության զգացման:
Ինչպե՞ս նպաստել սոցիալականցմանը։ Հաճախակի խոսեք ձեր հարազատների, ընկերների
հետ, տեսակցեք նրանց, մասնակցեք տարբեր կամավորական աշխատանքների,
ներգրավված եղեք որեւէ գործում, որը կբարձրացնի ձեր աշախատունակությունը, կբերի նոր
շփումներ, հաճախեք ձեր հետաքրքություններին համապատասխան վայրեր (ցերեկային
կենտրոններ, գրքերի կամ ֆիլմերի քննարկման ակումբներ, զբոսանքների եւ այլն), որտեղ կհանդիպեք ձեր տարիքի մարդկանց, ովքեր կարող են ձեզ հասկանալ, որոնց հետ ունեք
ընդհանուր հետաքրքրություններ եւ զբաղմունքներ։

2. Լինել ֆիզիկապես ակտիվ

Ֆիզիկական ակտիվությունն առօրյա կյանքի մաս դարձնելու բազմաթիվ պատճառներ կան։
Օրական մարզանքները կարող են օգնել նվազեցնել սթրեսի եւ անհանգստության
մակարդակը, բարելավել հավասարակշռությունը եւ նվազեցնել ընկնելու ռիսկը, բարելավել
քունը եւ հաղթահարել դեպրեսիան: Մարդիկ, որոնք կանոնավոր մարզվում են, ոչ միայն
ավելի երկար են ապրում, այլեւ կարող են ավելի լավ ապրել, ինչը նշանակում է, որ նրանք
ավելի շատ տարիներ են վայելում առանց ցավի կամ հաշմանդամության: Մյուս կողմից,
ֆիզիկական ակտիվության պակասը կարող է հանգեցնել առողջապահական
ծառայությունների դիմելիության բարձրացման, ավելի շատ հոսպիտալացումների եւ
որոշակի քրոնիկ հիվանդությունների ռիսկի բարձրացման:
Ինչպիսի ֆիզիկական մարզումների կարելի է հաճախել։ Աերոբիկա, ուժային մարզումներ,
հավասարակշռությունը խթանող մարզումներ: Ֆիզիկական ակտիվությունը ներառում է
շրջակայքում քայլելը, փոքր զանգվածով իրեր բարձրացնելը, այգեգործությունը եւ այլն։
Մասնագետները խորհուրդ են տալիս կատարել շաբաթական առնվազն 150 րոպե չափավոր
ինտենսիվության աերոբիկայի վարժություններ եւ շաբաթական առնվազն երկու օր
մկանները ամրացնող վարժություններ: Զբաղվեք ձեր սիրած զբաղմունքներով, որոնք ձեզ
ստիպում են շարժվել: Ներառեք ձեր ընտանիքի անդամներին կամ ընկերներին ձեր առօրյա
մարզանքներում. այդ կնպաստի ոչ միայն ձեր երկուսի ֆիզիկական ակտիվությանը, այլեւ
ձեր սոցիալականացմանը։

3. Սնվել առողջ

Առողջ սնվելն առողջ ծերացման կարեւոր պայման է։ Առողջ սննդակարգը կարող է օգնել
մկանների պահպանմանը եւ ոսկորների ամրացմանը, ինչն իր հերթին նպաստում է
հավասարակշռության պահպանմանը: Սննդարար դիետան, որը ներառում է թարմ մրգեր եւ
բանջարեղեն, առողջ ճարպեր եւ սպիտակուցներ, կարող է նաեւ օգնել բարձրացնել
իմունիտետը եւ նվազեցնել որոշ առողջական խնդիրների ռիսկը, ինչպիսիք են սրտի
հիվանդությունը, արյան բարձր ճնշումը, գիրությունը, 2-րդ տիպի շաքարախտը, կաթվածը
եւ քաղցկեղի որոշ տեսակներ: Կարիք չկա շատ հեռուն գնալ, ձեր սիրելի ուտեստները, որոնք
արդեն երկար տարիներ է, ինչ պատրաստում եք, փորձեք պատրաստել ավելի առողջ ձեւով:
Փորձեք պատրաստել ձեր ընտանիքի անդամների կամ ընկերներ հետ, այդ եւս կնպաստի ձեր
շփմանը, ինչպես նաեւ փորձի փոխանակմանը։ Երբ գնում եք մթերային խանութ,
նախընտրությունը տվեք առողջարար մթերքներին:

4. Առողջական վիճակի կանխարգելիչ ստուգումների գնալ

Կարեւոր է պարբերաբար հետազոտություններ եւ բժշկական զննում անցնել: Տարեկան
ստուգումները կարող են օգնել նվազեցնել հիվանդությունների առաջացման ռիսկը, վաղ
կամ ժամանակին բացահայտել ձեզ մտահոգող խնդիրները եւ արդյունավետ բուժման
հնարավորությունները մեծացնել: Ավելի ուշադիր եղեք դեղորայքի ընդունմանը, պահպանեք
բժշկի նշանակած ժամային գրաֆիկը, ինքնուրույն մի դադարեցրեք դեղորայքի ընդունումը
կամ մի սկսեք ընդունել ձեր հայեցողությամբ՝ առանց բժշկի նշանակման:

5. Բարելավել քունը

Բավականաչափ քունն օգնում է առողջ եւ զգոն մնալ: Երբեմն մեծ տարիքում քունը կարող է
վատանալ: Հիվանդությունը կամ ցավի զգացումը կարող է վատացնել քնի որակը, իսկ որոշ
դեղամիջոցներ կարող են նպաստել անքնությանը: Անորակ քունը կարող է մարդուն դարձնել
դյուրագրգիռ, ընկճված, մոռացկոտ եւ մեծացել ընկնելու կամ այլ դժբախտ պատահարների
հավանականությունը: Քնի որակը կարեւոր է լավ հիշողության եւ տրամադրության համար,
այն կարող է նաեւ բարելավել կրեատիվությունը եւ որոշումներ կայացնելու հմտությունները։
Ի՞նչ կարող եք անել քունը բարելավելու համար։ Պահպանեք քնի կանոնավոր ռեժիմը.
փորձեք քնել եւ արթնանալ ամեն օր նույն ժամին: Խուսափեք ցերեկը քնելուց, քանի որ այդ
կարող է գիշերն անքնության պատճառ դառնալ։ Մարզվեք օրվա ընթացքում. այդ կարող է
նաեւ օգնել ձեզ ավելի լավ քնել:

6. Թողնել ծխելը եւ հրաժարվել ալկոհոլից

Կարեւոր չէ, թե քանի տարեկան եք կամ որքան ժամանակ է, ինչ սկսել եք ծխել.
հետազոտությունները հաստատում է, որ նույնիսկ եթե դուք 60 եւ ավել տարեկան եք եւ
տասնամյակներ շարունակ ծխել եք, թողնելը կբարելավի ձեր առողջությունը: Ցանկացած
տարիքում ծխելը թողնելը կարող է նվազեցնել քաղցկեղի, սրտամկանի ինֆարկտի,
գլխուղեղի արյան շրջանառության սուր խանգարման, թոքերի հիվանդությունների
առաջացման ռիսկը, բարելավել արյան շրջանառությունը, համի եւ հոտի զգացումը,
բարձրացնել աշխատունակությունը։
Ալկոհոլի օգտագործումը եւս պետք է սահմանափակվի կամ բացառվի: Իրականում,
ծերացումը կարող է հանգեցնել սոցիալական եւ ֆիզիկական փոփոխությունների, որոնք
տարեց մարդկանց դարձնում են ավելի զգայուն ալկոհոլի չարաշահման նկատմամբ եւ ավելի
խոցելի ալկոհոլի հետեւանքների նկատմամբ: Ալկոհոլային կախվածությունը կամ շատ խմելը
ազդում է մարմնի բոլոր օրգանների վրա, ներառյալ գլխուղեղի:

7. Հոգ տանել հոգեկան առողջության մասին

Հոգեկան առողջությունը կարեւոր է ընդհանուր առողջության եւ կյանքի որակի համար:
Դրանից է կախված, թե ինչպես ենք մենք մտածում, զգում, գործում, ընտրություն կատարում
եւ ուրիշների հետ հարաբերվում: Հոգեկան առողջության խնդիրներն առաջանում են
տարաբնույթ գործոնների պատճառով՝ հիվանդություններ, սոցիալական մեկուսացում եւ
միայնակություն, շարունակական սթրես, դեպրեսիա եւայլն։

8. Հոգ տանել ճանաչողական առողջության մասին

Ճանաչողական գործառույթը հստակ մտածելու, սովորելու եւ հիշելու կարողությունն է, որը
հաճախ փոփոխվում է տարիքին համընթաց: Առողջ սնվելը, ակտիվ մնալը եւ նոր
հմտություններ սովորելը կարող են օգնել տարեց մարդկանց պահպանել ճանաչողական
առողջությունը։ Նոր հմտություն սովորելու միջոցով ձեզ մոտ կբարելավվի հիշողության
գործառույթը: Հաճախ մարզեք ձեր ուղեղը տարբեր զբաղմունքներով, ինչպիսիք են
խաչբառները, սուդոկուն, փազլը, շախմատը, նոր լեզու սովորելը, կարդալը եւ այլն։
Ձեր ֆիզիկական եւ հոգեկան, ինչպես նաեւ գլխուղեղի առողջության մասին հոգալը կարեւոր
եւ որոշիչ դեր է խաղում առողջ ծերանալու հարցում: