Բալասանյանների բազմանդամ ընտանիքը ապրում էր Արցախի Մարտունու շրջանի Բերդաշեն գյուղում:
2023թ. Արցախի հայաթափումից հետո նրանք եւս բռնի տեղահանվում են եւ բնակություն հաստատում Էջմիածնում: Իհարկե, Բալասանյանները չեն բողոքում, բայց տունը փոքր է, չվերանորոգված ու խոնավ: «Տունը ամբողջությամբ թափած էր, ապրելու պայման չկար, բայց ստիպված դասավորվեցինք. ուրիշ գնալու տեղ չկար: Փայտի վառարանով ենք տաքանում: Մեզ համար տանը ցուրտ էր, եւ այդ օրերին էլ նկատեցի դրսում անտեր ու անօգնական շան երկու ձագուկների, որոշեցի վերցնել ու հոգ տանել նրանց մասին: Կարծում եմ՝ հիմա նրանք ինձանից գոհ են, քանի որ կուշտ են ու չեն մրսում»,- ArmLur.am-ի հետ զրույցում պատմում է Արցախից բռնի տեղահանված 23-ամյա Էլինան: Խոսելով պատերազմի մասին՝ ընտանիքի մայրը՝ 42-ամյա Նարինե Մուսայելյանը, հիշում է. «Մեր տղամարդիկ դրսում պաշտպանում էին գյուղը. գնացինք, ռուսին ասեցինք՝ օգնեն, բայց ասացին՝ մենք հրաման չունենք, ոչ մի բան անել չենք կարող։ Մենք էլ ոչինչ անել չէինք կարող, մնացինք նկուղում: Հաջորդ օրն արդեն համայնքապետն ասաց, որ բնակչությունը պիտի տարհանվի Ստեփանակերտ: Բերդաշենից Ստեփանակերտ գնալն օրեր տեւեց: Մեր գյուղում տատիկ, պապիկ ունեինք, մենակ էին: Երկար համոզելուց հետո նրանց մեզ հետ բերեցինք Ստեփանակերտ՝ աղջկա տուն: Մեզ թվում էր, թե կլուծվի հարցը, ու շուտ կվերադառնանք. չէինք կարծում, որ կհասնենք այստեղ՝ Հայաստան»։ Նարինեն հինգ երեխա ունի՝ երեք աղջիկ, երկու տղա: Ավագը 23-ամյա Էլինան է, ում Արցախի շրջափակման ծանր օրերին միակ լուսավոր կետը եղել է իր դուստրը՝ Լուսէն, որի մեջ էլ տեսնում է իր ողջ կյանքի իմաստը: «Դեռ շրջափակման ժամանակ, երբ ուտելիք չկար, գրեթե ոչինչ չկար, ամեն ինչ անում էի, որ երեխաս չտխրի: Ժամեր շարունակ հացի հերթ էի կանգնում, որ գոնե հաց գտնեմ երեխայիս համար։ Հիմա էլ՝ այս ծանր օրերին, նա է իմ շարժիչ ուժը», -ասում է մեր զրուցակիցը։ Երբ արդեն հայտարարել էին Արցախից դուրս գալու մասին, Էլինան փորձել է սեպտեմբերի 25-ին դուրս գալ, սակայն իմանալով «Հայկազով» զորամասի պահեստի պայթյունի մասին՝ կանգնեցրել է իրեն Հայաստան տեղափոխող մեքենան, երեխային հանձնել հարազատներին ու որպես կամավոր օգնել հիվանդանոց տեղափոխված այրված, վիրավոր մարդկանց։ «Քույրս՝ Գալինան, մասնագիտությամբ դեղագետ է, միասին հետ գնացինք տուն, վերցրինք մկրատ, բինտ, ճանապարհին փակ դեղատան պատուհանները կոտրեցինք ու արկղերով դեղամիջոցներ, նյութեր, ինչ ընկավ ձեռքներիս տակ, վերցրինք, տարանք հիվանդանոց։ Անբացատրելի էր, այրված մսի հոտը տարածվել էր ամբողջ հիվանդանոցում, մարդիկ, որոնց մեջ կային կանայք, երեխաներ, ամբողջությամբ սեւ էին, այրված, կիսաայրված, մազերը խանձված, մի բուռ դարձած, կանանց եղունգները պոկված, հագուստները պատռված: Այրվածքների ցավից բղավող մարդկանց ձայների ուղեկցությամբ սկսեցի աշխատել՝ մտածելով միայն մարդկանց օգնելու մասին»,- խորը ցավ ապրելով՝ վերհիշում է Էլինան։ Էլինան ասում է՝ արտասվելու ժամանակ չկար, պետք էր հավաքվել, զսպել էմոցիաները եւ սառնասրտորեն գործել: Վիրավորների հետ խոսում էր ու սիրտ տալիս, որ միասին են հաղթահարելու ստեղծված դժվարությունները: Էլինան հիշում է, որ այդ օրերին բոլորն իրար հարազատ մարդիկ էին: «Ծանոթ-անծանոթ միեւնույնն էր. բոլորը կարեկից էին միմյանց հանդեպ: Հանդիպելով անծանոթի՝ հիշում եմ, որ բոլորը հավաքվում էին մի լուր, մի նոր տեղեկություն ստանալու ակնկալիքով: Այդ օրերին ես շարունակում էի հիվանդանոցում լինել: Մարդիկ անընդհատ զանգում էին, հարցնում՝ իրենց հարազատն արդյոք հիվանդանոցում է։ Երբ մոտենում էի, որ ջրով կամ որեւէ նյութով վերք սրբեի, ներողություն էի խնդրում, որ կցավեցնեմ, ու խնդրում էի, որ ցավից հանկարծ ինձ չխփեն։ Շատ վախենալու էին արտաքնապես այդ մարդիկ»,-հիշում է նա։ Էլինան՝ որպես երկրի իսկական քաղաքացի, իր բաժին պարտքը կատարելուց հետո ուղեւորվել է Հայաստան: Գաղթի ճանապարհին, պատմում է, որ անասելի անմարդկային պայմանների է ականատես եղել, սակայն միշտ փորձել է մի լույս գտնել: Գաղթի ճանապարհին մոլորված երկու հավ է գտել եւ իրենց հետ վերցրել մեքենայի մեջ: Ճանապարհին այդ հավերի ածած ձուն հարեւան մեքենաներից մեկի մոտ եղած գազով եփում է ու տալիս երեխային: «Այդ երկու հավերը միշտ պահելու եմ: Այժմ մեր նոր բնակավայրում բարերարների օգնությամբ 47 հավ եմ պահում, իսկ հավկիթներն էլ պարբերաբար վաճառում եմ: Ստեղծել եմ «Լուսէ օրգանիք» բրենդը, որը ներկայացնում եմ սոցցանցերում: Մենք Արցախում ունեինք մեղուներ, սովորել էի մեղվապահությունը ու վերջերս Լոռիում էի, որտեղ նկատելի էր գյուղատնտեսությամբ զբաղվելու բարենպաստ պայմանները: Շատ կուզեմ այնտեղ տուն ունենալ, պահել մեղուներ եւ օրգանական մթերք վաճառել», -իր երազանքի մասին է բարձրաձայնում Էլինան։
ՆԱՆԻԿ ԱՂԱՍՅԱՆ
ԲՌՆԱԳԱՆՁՈՒՄ՝ ՀՕԳՈՒՏ ՀՀ-Ի
Հակակոռուպցիոն դատարանը 2024 թվականի հունվարի 25-ին վարույթ է ընդունել ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման վերաբերյալ 98-րդ հայցադիմումը:
Ինչպես «Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկանում է Գլխավոր դատախազության տարածած հաղորդագրությունից, ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման գործերով վարչությունը պահանջ է ներկայացրել դատարանին՝ ՀՀ մշակույթի նախկին նախարար Հասմիկ Պողոսյանից եւ նրան փոխկապակցված անձանցից հօգուտ Հայաստանի Հանրապետության բռնագանձել՝
l 301 միլիոն 218 հազար դրամ՝ որպես ապօրինի դրամական միջոցների մնացորդ, որը հանդիսանում է ապօրինի ծագում ունեցող գույքերի վերափոխման կամ օգտագործման արդյունքում առաջացած գումար,
l 567 միլիոն 396 հազար դրամ, որը չի հիմնավորվում անձի օրինական եկամուտներով, ունի ապօրինի ծագում եւ հնարավոր չէ բռնագանձել, քանի որ փոխանցվել է բարեխիղճ ձեռքբերողի, եւ/կամ հնարավոր չէ նույնականացնել,
l 1 իրավաբանական անձանցում մասնակցություն,
l 3 միլիոն 331 հազար դրամ՝ փոխառությունից ծագող պահանջի իրավունք,
l 4 միլիոն 863 հազար դրամ՝ նախկին նախարարին նախկինում պատկանած տրանսպորտային միջոցի շուկայական արժեք:
6 ՏԱՐԻ ՔՆՆՈՒՄ ԵՆ
2018 թվականին Իջեւան քաղաքի բնակչից բողոք ենք ստացել, որ իր զավակը սովորել է «Հայբուսակ» համալսարանի Իջեւանի մասնաճյուղում, ուսման վարձ է մուծել, սակայն այդպես էլ դիպլոմ չի ստացել: Այդ կապակցությամբ 2018թ. մարտի 13-ին գրավոր հարցում ենք ուղարկել ՀՀ քննչական ծառայություն, նույն թվի մարտի 19-ին ստացել ենք գրավոր պատասխան, ուր նշված է. «Երեւանի «Հայբուսակ» համալսարանի Իջեւան քաղաքի ներկայացուցչության տնօրենի կողմից 2013-2014 ուսումնական տարում նույն քաղաքի բնակչի կողմից ստացված «Հայբուսակ» համալսարանի Իջեւանի մասնաճյուղում ընդունվելու եւ սովորելու պատրվակով մաս-մաս, որպես վարձավար վերցված գումարը յուրացնելու դեպքի առթիվ ՀՀ ոստիկանության Իջեւանի բաժնում հարուցվել է քրեական գործ՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 179-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետի եւ 325-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներով, որով նախաքննությունը շարունակվում է ՀՀ քննչական կոմիտեի քննչական տարածքային վարչությունների գործունեության վերահսկողության գլխավոր վարչությունում: Քրեական գործով ձեռնարկվում են մեծածավալ քննչական եւ դատավարական այլ գործողություններ` դեպքի հանգամանքների բազմակողմանի, օբյեկտիվ եւ լրիվ քննություն ապահովելու ուղղությամբ»: 6 տարի անց՝ 2024թ. հունվարի 9-ին, ՀՀ գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանին տեղեկատվական հարցում ենք ուղարկել՝ հարցնելով, թե «Հայբուսակ» համալսարանի Իջեւանի ներկայացուցչության հանդեպ հարուցված քրեական գործն ինչ փուլում է, դատախազությունն այդ քրեական գործի նկատմամբ դատախազական հսկողություն իրականացնում է արդյոք։ Գլխավոր դատախազությունից ստացված պաատասխանում նշված է. ««Հայբուսակ» համալսարանի Իջեւանի ներկայացուցչության վերաբերյալ հարուցված քրեական գործը գտնվում է նախաքննության փուլում»։ Դատախազությունը նաեւ հայտնել է, որ այդ քրեական վարույթով ՀՀ դատախազությունը, ՀՀ օրենսդրությանը համապատասխան, հսկողություն է իրականացնում մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամբ։
ՄԵՐԺԵԼ ԵՆ «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ»-Ը
Նոյեմբերյան համայնքի սահմանամերձ Ոսկեպար գյուղի միջնակարգ դպրոցում ստացել են ԿԳՄՍ նախարարության գրությունն այն մասին, որ դպրոցը պետք է վերաբերմունք արտահայտի պատմության առարկայի անվանման վերաբերյալ՝«Հայոց պատմություն», թե «Հայաստանի պատմություն»։ Ոսկեպարի դպրոցում պատմության ուսուցիչների, դպրոցի տնօրենի մասնակցությամբ քննարկումով որոշվել է, որ դպրոցական այդ առարկայի ճիշտ անվանումը «Հայոց պատմությունն» է։
ՈՍԿԱՆ ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Տավուշ