Freedom House միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունը «Ինչո՞ւ Լեռնային Ղարաբաղում հայեր չկան» վերնագրով լայնածավալ փաստահավաք զեկույց է ներկայացրել, որում մանրամասն կերպով ուսումնասիրության են առնվում ԼՂ-ում տեղի ունեցած իրադարձությունները՝ սկսած 2020 թվականի երկրորդ ղարաբաղյան պատերազմից մինչև 2023 թվականի սեպտեմբերին Լեռնային Ղարաբաղի դեմ Ադրբեջանի ռազմական հարձակմամբ և դրա հետևանքներով։
Զեկույցում առանձնացված է հատված «Լեռնային Ղարաբաղի ջնջում» վերնագրով, որում մանրամասն ներկայացվում է Արցախի բնաջնջումը.
«2024 թվականի մարտի 18-ին Ալիևը պարծենկոտ ելույթ է ունեցել ամայացած Ստեփանակերտից՝ հայտարարելով, որ արդարությունը վերականգնվել է»:
Զեկույցում մանրամասն ներկայացվում է, որ Բաքուն շարունակել է ոչնչացնել հայ համայնքների, մշակույթի գոյության վկայությունները և Ժառանգությունը Լեռնային Ղարաբաղում:
Արբանյակային փաստահավաքից ստացված լուսանկարները ցույց են տալիս հայկական գերեզմանատների, եկեղեցիների և բնակելի թաղամասերի ավերումը:
«Նախկինում հայաբնակ Քարին Տակ գյուղը ջնջվել է երկրի երեսից, այս քաղաքականության ևս մեկ վառ օրինակ է՝ ոչնչացումը 18-րդ դարի Սղնախի գերեզմանատունը։ Ինչպես հաղորդում է Caucasus Heritage Watch-ը, Ադրբեջանը տարածքը մաքրել է բուլդոզերներով ՝ իբր ճանապարհ կառուցելու համար: Այս քաղաքականությունն անդրադարձել է նաև Ստեփանակերտի բնակելի թաղամասերին։ Կան մասնավոր վնասի սեփականության ապացույցներ»:
Զեկույցում նշվում է՝
«Այս իրադարձությունները ցույց են տալիս հաջորդականությանը բոլոր հետքերը ոչնչացնելու ադրբեջանական պետության գործողությունների հայկական ներկայությունն ու ժառանգությունը Լեռնային Ղարաբաղում: Դրանք համահունչ են ձեռնարկված միջոցառումներին և այն նորմատիվները, որոնք օգտագործել է Ալիևի կառավարությունը 2020 թվականի զինված հակամարտությունից անմիջապես հետո միջազգային դատարանի 2021 թվականի դեկտեմբերի 7-ի որոշումը խախտվել է:
Այս մոտեցման հստակ օրինակ էր Ալիևի հայտարարությունը՝ 2021 թվականի մարտին Հադրութ կատարած այցի ժամանակ, նախկինում հայերով բնակեցված քաղաք, որը գերեվարվել է Ադրբեջանի կողմից 4 ամիս առաջ, կանգնած է 12-րդ դարի հայոց Սուրբ Աստվածածնի մոտ «Այս բոլոր գրությունները կեղծ են, դրանք գրվել են ավելի ուշ: Նրանք կեղծ պատմություն են ստեղծել իրենց համար մեր հինավուրց հողերում : Մյուսի վրա՝ «նրանց «հայկական» պատմությունը, նրանց անցյալը, նրանց պետականությունը և նրանց դիցաբանությունը չեն ոչ այլ ինչ, քան կեղծիք»:
Էմմա Մարտիրոսյան
.gif)
