Հայ ազգը ինչպես հարուստ է իր պատմամշակութային կոթողներով, այնպես էլ մարդկանցով, որոնք պատմության որևէ փուլում կերտել են իրենց պատմությունն ու ունեցել իրենց ներդրումը։
Այդ մարդկանցից մեկը պարի պետական անսամբլի մենակատար, գեղարվեստական ղեկավար և պարզապես մեծ հայ Վանուշ Խանամիրյանն է։
Խանամիրյանը բեմադրել է տասնամյակների հասնող ներկայացումներ, ինչպիսիք են՝ «Գայանե», «Սպարտակ», «Լոռեցի Սաքոն», «Ռայմոնդա» «Խանդութ», «Կարապի լիճը»։
Վանուշ Խանամիրյանը մեծ ներդրում է ունեցել հայկական բալետի և պարարվեստի զարգացման մեջ։ Նրա կարիերան հսկայական ազդեցություն է թողել հայկական մշակույթի վրա և նա հաճախ հիշատակվում է որպես ժամանակակից հայկական պարի մեծագույն վարպետներից մեկը։
Խանամիրյանի կյանքում շատ ուշագրավ պահեր են եղել, բայց ամենահետաքրքիրներից մեկն այն է, որ նա մի անգամ փրկել է իր թատերական խումբը և այն ժամանակվա կարևոր մի ներկայացում շատ բարդ իրավիճակից։ Նա իր թատերախմբի հետ ելույթ էր ունենում Օսմանյան կայսրության տարածքում՝ Վանում, որտեղ հաճախ տեղային իշխանությունները խոչընդոտում էին հայկական ներկայացումները։
Մի երեկո, երբ պատրաստվում էին բեմ հանել ներկայացումներից մեկը, Վանի նահանգապետը հրահանգում է դադարեցնել այն՝ պատճառաբանելով, որ ներկայացումը կարող է քաղաքական խառնաշփոթ առաջացնել։ Խանամիրյանը, ով հայտնի էր իր հումորով և հնարամտությամբ, որոշում է խաղալ այդ իրավիճակի հետ։ Նա բեմից հայտարարում է, որ «այսօր չեք դիտելու սովորական ներկայացում, այլ Վանի նահանգապետի հատուկ պատվերով գրված ստեղծագործություն»։ Նահանգապետը, ուրախ և հպարտ զգալով, հրահանգում է շարունակել։ Ներկայացումը շարունակվում է և մեծ հաջողություն ունենում։
Այս դիպվածը լավ օրինակ է, թե ինչպես է Խանամիրյանը կարողացել օգտագործել իր հանճարը ոչ միայն արվեստում, այլև իրական կյանքում՝ հաղթահարելով այն ժամանակների դժվարությունները։
Խանամիրյանը մահացել է 2011 թվականի հոկտեմբերի 5-ին՝ իրենից հետո թողնելով մեծ ավանդ և պատմություն։
Աննա Սրապիոնյան