Սերն ու հավատքը՝ Ներոնի Հռոմում. Հենրիկ Սենկևիչի «Հո՞ երթաս»-ի պատգամները

Երեկ՝ նոյեմբերի 15-ին, լեհ նշանավոր գրող Հենրիկ Սենկևիչի հիշատակի օրն էր։

ArmLur.am-ը ներկայացնում է գրողի կյանքից հետաքրքիր դեպքեր, վերջինիս հայտնի ստեղծագործությունները և հետաքրքիր մտքերը։

Սենկևիչը հայտնի է իր մեծածավալ պատմական վեպերով, որոնցից ամենահայտնիներն են «Հո՞ երթասը»(Քվո վադիս) և «Խաչակիրները»։

Ինչի՞ մասին է «Հո՞ երթասը», որը աշխարհահռչակ վեպ է և վայելում է շատերի ուշադրությունը. վեպը բոլոր ժամանակների չմահացող դասականներից է։ Վեպի վերնագիրը վերցված է լատիներեն ավանդությունից, որը վերաբերում է Սուրբ Պետրոսի հայտնի խոսքին Հիսուսին՝ «Quo vadis, Domine?»՝ «Ո՞ւր ես գնում, Տեր»: Այն պատմում է հռոմեացի պատրիկոս Մարկոս Վինիցիուսի և քրիստոնյա աղջիկ Լիգիայի սիրո մասին, որոնք ապրում էին հռոմեական կայսր Ներոնի դարաշրջանում։ Վեպն անդրադառնում է քրիստոնեության ծագմանը, հեթանոսական Հռոմի բարոյական անկմանը և հավատքի ուժին։ Այն նաև պատկերում է վաղ քրիստոնյաների պայքարը, Ներոնի դաժան հալածանքները և սիրո հաղթանակը՝ ֆիզիկական և հոգևոր մակարդակներում։

Այս ստեղծագործությունը ավելի ուշ գրողին բերեց մեծ հաջողություն։ 1905 թվականին նրան շնորհվեց Նոբելյան մրցանակ գրականության բնագավառում։ Սենկևիչն այս առիթով համեստորեն հայտարարեց, որ այդ մրցանակը ոչ թե իր, այլ Լեհաստանի համար է, որը այդ ժամանակ բաժանված էր և չէր վայելում անկախություն։

Այսպիսով, Սենկևիչի կյանքը միայն գրականության հանդեպ նվիրում չէր. նա նաև ակտիվորեն պաշտպանում էր լեհական մշակույթն ու ազգային ինքնությունը։

Հարկ է նշել, որ Նյու Յորքի Բրոդվեյում վեպը վերածվեց թատերական բեմադրության, որը մեծ ազդեցություն թողեց ամերիկացի հանդիսատեսի վրա։ Թատերական ներկայացման ընթացքում նույնիսկ օգտագործվում էին կենդանի առյուծներ՝ հանդիսատեսին իրական և ֆանտաստիկ զգացողություն փոխանցելու համար։

Վեպն արժանացել է մեծ ժողովրդականության և բազմաթիվ էկրանավորումների, ինչպիսին է 1951 թվականի հոլիվուդյան ֆիլմը, որը հայտնի դարձավ նաև միջազգային մասշտաբով։

ArmLur.am-ը ներկայացնում է նաև վեպից մի քանի հետաքրքիր մտքեր.

• «Հավատը ոչ թե միայն մտածելակերպ է, այլ այն լույսն է, որը լուսավորում է ամբողջ ճանապարհը, նույնիսկ մթության մեջ»։
•«Սերը չի ենթարկվում ո՛չ ժամանակին, ո՛չ իշխանությանը. այն ուժ է, որը չի կարող հաղթվել»։
•«Հավերժությունը սկսվում է այն պահին, երբ մարդը կարողանում է հաղթահարել իր վախը և իր մեջ գտնել սերը»։
•«Նրանք մահանում էին, բայց հաղթում էին, որովհետև իրենց սրտերում կար մի բան, որը ոչ մի կայսր չէր կարող խլել»։
•«Հռոմը՝ իր փառքի գագաթնակետին, նման է խորտակվող նավի, որը զարդարված է ոսկով, բայց ներսից արդեն փտած է»։
• «Մարդու համար չկա ավելի մեծ ուժ, քան հույսը, որը երբեք չի լքում նրան, անգամ ամենամութ ժամին»։

Աննա Սրապիոնյան