ՀԱՅԱՍՏԱՆՅԱՆ ՇՈՒԿԱ

2024 թվականի նոյեմբերի 4-ից նոյեմբերի 18-ն ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի ֆոնդային շուկան դրսեւորել է խառը դինամիկա։ Telecom Armenia-ի բաժնետոմսերը փոքր-ինչ վերականգնվել են՝ 4,7%, չնայած հաղորդումներին, որ երկրում հեռահաղորդակցության եկամուտը տարեկան կտրվածքով նվազել է 3,1%-ով: ԱԿԲԱ բանկի բաժնետոմսերն իրենց հերթին նշված ժամանակահատվածում նվազել են 1,6%-ով, չնայած Հայաստանի բանկերի միության (ՀԲՄ) նախագահ Ռուբեն Մելիքյանի այն հայտարարությանը, որ բանկային համակարգի եկամուտն ունի $1,0 մլրդ զուտ շահույթ ստանալու ներուժ։ Հիշեցնենք, որ 2023 թվականին եկամուտը կազմել է մոտ 567,8 միլիոն դոլար, իսկ 2024 թվականի 9 ամիսներին՝ 682 միլիոն դոլար։ Ավելին՝ բանկը հայտարարել է American Express-ի հետ համագործակցության ընդլայնման մասին։

Եռամյա կորպորատիվ պարտատոմսերի գների ինդեքսն աճել է 0,1%-ով՝ փոքր-ինչ շտկվելով օգոստոսի վերջից ի վեր առավելագույնին հասնելուց հետո: Ընդհանուր առմամբ, ինդեքսի փոփոխությունները կրիտիկական չեն, եւ աճի միտումը պայմանավորված է դրամավարկային քաղաքականության մեղմացման ցիկլով՝ տնտեսությունում տոկոսադրույքների նվազմամբ։ Մյուս կողմից, դրամ/դոլար փոխարժեքը մնում է կայուն՝ որոշակիորեն ամրապնդվելով (0,5%-ով) տվյալ ժամանակահատվածում, չնայած այն հանգամանքին, որ այդ ժամանակահատվածում ԱՄՆ դոլարը ամրապնդվել է աշխարհի հիմնական արժույթների նկատմամբ. DXY ինդեքսն աճել է 2,2%-ով։ Այս դինամիկան վկայում է երկրի արժույթի հարաբերական կայունության մասին, սակայն նոր նախագահ Դոնալդ Թրամփի քաղաքական կուրսի իրականացման արդյունքում ապագայում ԱՄՆ դոլարի հնարավոր ամրապնդումը կարող է որոշակի ճնշում գործադրել դրամի վրա։

Տնտեսական նորություններ

2024 թվականի նոյեմբերի 4-ից նոյեմբերի 18-ն ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի վիճակագրական կոմիտեն հրապարակել է տվյալներ մայրաքաղաքում շինարարության ծավալների, ինչպես նաեւ երկրում անշարժ գույքի առքուվաճառքի գործարքների թվի վերաբերյալ։ Տվյալներն ազդարարում են անշարժ գույքի ոլորտում այս պահին առաջարկի եւ պահանջարկի կայուն հավասարակշռության մասին, ինչը, իր հերթին, որոշակի ճնշում է գործադրում ֆինանսական հատվածում ներդրումային ակտիվության վրա: ԱՄՀ-ի ակնկալիքները երկրում գնաճի վերաբերյալ նույնպես վերանայվել են դեպի նվազ։

– Սեպտեմբերին Երեւանում շինարարության ծավալների աճը տարեկան կտրվածքով կազմել է 16.5%: 2024 թվականի 9 ամիսների ընթացքում աճը կազմել է 15,9% տարեկան կտրվածքով։ Ընդհանուր առմամբ, շինարարական ակտիվության աճը ակնկալվում էր կարճաժամկետ ճնշման գործոնների բացակայության պայմաններում, սակայն երկարաժամկետ հեռանկարում հիփոթեքային վարկերի պետական աջակցության ծրագրի լուծարումը (մայրաքաղաքում 2025 թվականի սկզբից) ապագայում կարող է որոշակիորեն թուլացնել երկրի անշարժ գույքի գործունեությունը։

– Հանրապետությունում անշարժ գույքի առքուվաճառքի գործարքների թիվը մեկ ամսվա ընթացքում փոքր-ինչ նվազել է՝ 3,9%-ով եւ կազմել 4643 գործարք, սակայն զգալիորեն ավելի (26,7%-ով) նախորդ տարվա համեմատ։ Տվյալները վկայում են անշարժ գույքի շուկայում շարունակվող բարձր պահանջարկի մասին, ինչը, մեր կարծիքով, որոշակի ճնշում է գործադրում երկրում ֆինանսական գործիքների նկատմամբ ներդրումային հետաքրքրության վրա:

– Արժույթի միջազգային հիմնադրամը (ԱՄՀ) Հայաստանում գնաճի կանխատեսումը իջեցրել է մինչեւ 0,2% (նախկին 3,1% արժեքի դիմաց 2024թ.-ին եւ մինչեւ 3,1%՝ 2025թ.-ի 3,7%-ից։ 2024 թվականի տնտեսական աճի ակնկալիքները 6,0 տոկոս են, իսկ 2025 թվականի համար՝ 4,9 տոկոս։ Հայաստանի Կենտրոնական բանկն ակնկալում է, որ 2024 թվականին գնաճը կմոտենա 2,0 տոկոսի, իսկ 2025 թվականին կհասնի 4,0 տոկոսի։