Եթե Իլհամ Ալիեւի հետ իր վերջին հանդիպման մանրամասները Սերժ Սարգսյանը ներկայացրեց մշակույթի նախարարությունում անցկացված խորհրդակցության ժամանակ, ապա բնապահպանության նախարարության (ԲՆ) աշխատակիցներին երեկ բախտ էր վիճակվել «առաջին ձեռքից» լսել Պուտինի` Հայաստան կատարած այցի ու Մաքսային միությանն անդամակցելու մանրամասները:
Եվ այսպես, Սերժ Սարգսյանը երեկ ԲՆ-ում նախ արդարացավ, թե ինչու են գաղտնի պահվում ՄՄ-ին ՀՀ անդամակցության վերաբերյալ բանակցությունները: Նա ընդգծեց, որ ե՛ւ հայ-ռուսական հարաբերություններում, ե՛ւ Մաքսային միության հետ կապված՝ դրական տեղաշարժեր ու լավ հնարավորություններ է տեսնում, այնուհետեւ հավելեց` ՌԴ-ի հետ բանակցությունների արդյունքները ներկայացվելու են ԱԺ, եւ այնտեղ պայմանագրերը պետք է վավերացվեն: «Իհարկե, Մաքսայիին միության մասով դեռեւս կխոսեմ եւ հանգամանորեն կանդրադառնամ ապագայում, որովհետեւ մինչ բանակցությունների ավարտը ես նպատակահարմար չեմ համարում բոլոր առավելությունների եւ հնարավորությունների մասին խոսել»,-ասաց Սարգսյանը՝ պարզաբանելով,-աշխարհում չկա որեւէ բանակցություն, որի մանրամասները քննարկվեն հասարակության բոլոր խավերի հետ»:
Բանակցությունների ընթացքի գաղտնիության անհրաժեշտության մասին Ս. Սարգսյանի պնդումների հետ, թերեւս, չի կարելի չհամաձայնել: Սակայն կյանքը ցույց է տվել, որ մինչեւ հիմա Ս. Սարգսյանի վարած գաղտնի բանակցություններն անփառունակ վախճան են ունեցել, եւ ամեն անգամ դրա արդյունքում Հայաստանը կորցրել է ինչ-որ բան:
Հիշենք թեկուզ հայ-թուրքական արձանագրությունների «գիշերային որոշումը», երբ հանկարծ պարզվեց, որ ՀՀ-ն համաձայնել է նախաստորագրել մի տեքստ, որտեղ ամրագրված են Ցեղասպանության վերաբերյալ հայ եւ թուրք պատմաբանների հանձնաժողով ստեղծելու, ասել է թե` Ցեղասպանությունը կասկածի տակ դնելու եւ մի շարք այլ` ՀՀ շահերից չբխող դրույթներ: Իսկ արձանագրությունների նախաստորագրումից հետո, երբ Թուրքիան վերսկսեց ԼՂ խնդրի վերաբերյալ նախապայմաններ առաջ քաշել, Ս. Սարգսյանը հայտնվեց խաբվածի կարգավիճակում:
Սերժ Սարգսյանը 3.5 տարի շարունակ գաղտնի բանակցեց ԵՄ-ի հետ ասոցացման ու Խորը եւ համապարփակ ազատ առեւտրի մասին համաձայնագրերի շուրջ, բայց մեկ օրում փոխեց իր դիրքորոշումն ու որոշեց թեքվել դեպի Ռուսաստան` հայտարարելով ՄՄ-ին միանալու մասին: Եթե հավատանք ՀՀ բարձրաստիճան պաշտոնյաների պնդումներին, որ Հայաստանին որեւէ մեկը, այդ թվում` ՌԴ իշխանությունը, չի ճնշել ՄՄ-ին միանալու հարցում, ուրեմն ինչ-որ բան այն չէր գրված ԵՄ-ի հետ ասոցացման համաձայնագրում: Իսկ եթե ինչ-որ բան այնտեղ այն չէր, նշանակում է` Ս. Սարգսյանին կրկին խաբել են. նա տանուլ է տվել հերթական քաղաքական մեծ խաղը: Այսքանից հետո չկա որեւէ երաշխիք, որ նույն ճակատագրին չեն արժանանա նաեւ ՄՄ-ին անդամակցելու վերաբերյալ գաղտնի բանակցությունները: Առավել եւս, որ շարունակում է անհասկանալի մնալ, թե ինչպես կարող է ՀՀ-ն մաս կազմել մաքսային միավորման, եթե դրա կազմում գտնվող երկրների հետ չունի ցամաքային սահման, եթե հայտնի չէ, թե ինչ է ընդհանրապես իրենից ներկայացնում ՄՄ-ն:
Երեկ ԲՆ-ում Ս. Սարգսյանը խոսել է նաեւ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ ՀՀ այցի մասին` ասելով, որ այն հաստատել է երկու պետությունների ռազմավարական հարաբերությունների բնույթը. «Այցը, ձեռքբերված պայմանավորվածությունները, իրոք, շատ մեծ հնարավորություններ են ստեղծում. հնարավորություններ տնտեսության ոլորտում եւ շատ ավելի սերտ համագործակցության հնարավորություններ անվտանգության ոլորտում: Տնտեսության մեջ, կարծում եմ, էներգետիկայի ոլորտը, արդյունաբերության, ավելի որոշակի` ոսկերչության, ադամանդագործության, քիմիական արդյունաբերության եւ այլն, պայմանավորվածությունները շատ-շատ են, եւ հնարավորությունները մեծանում են: Գյուղատնտեսության ոլորտում եւս շատ մեծ հնարավորություններ են բացվում»:
Այս «ձեռքբերումների» համատեքստում Ս. Սարգսյանը երեկ մոռացել է խոսել ՀՀ իշխանությունների ամենակարեւոր «նվաճման» մասին. նա չի անդրադարձել 155 մլն դոլար պարտքի դիմաց «Հայռուսգազարդ»-ի 20 տոկոս հայկական մասնաբաժինը ռուսներին տալու որոշմանը: Այնինչ տրամաբանությունը հուշում է, որ իրեն երկրի ղեկավար համարողը պետք է սպառիչ բացատրություններ տար նաեւ այս կարեւորագույն հարցի վերաբերյալ: Ավելին, այդ այցից հետո պարզվեց, որ ՀՀ-ն «Հայռուսգազարդ»-ին պարտք է 300 մլն դոլար, որը կուտակվել է այս տարիներին գազի սակագնի բարձրացման հետեւանքով, միայն թե այդ փաստն իշխանությունները խնամքով թաքցրել են: Եվ այսօր պարտքի մի մասի դիմաց ռուսական կողմին են զիջում պետական սեփականությունը (մյուսները` «Նաիրիտ» գործարանը, Որոտանի հէկ-ը, հերթի մեջ են): Ս. Սարգսյանը լռել է նաեւ այս փաստի մասին: Երեւի այն պատճառով, որ աշխարհում բանակցությունների մանրամասները չեն քննարկվում հասարակության բոլոր խավերի հետ: Ու ինքն այդ մասին կխոսի ՀՀ պետական ունեցվածքի վերջին մնացորդները ՌԴ-ին հանձնելուց հետո միայն:
ԱՐՄԱՆ ԳԱԼՈՅԱՆ
.gif)
