ՌԴ տնտեսության վիճակն օրըստօրե վատթարանում է

Ռուսաստանի Դաշնությունում սկսված նոր տնտեսական ճգնաժամի ու ԵՏՄ-ի շրջանակներում համագործակցության ընդլայնման խնդիրների շուրջ «Ժողովուրդ»-ը զրուցել է ՀՀ գործատուների միության նախագահ Գագիկ Մակարյանի հետ:

-Հունվարի մեկից, երբ արդեն Հայաստանը կանդամակցի ԵՏՄ-ին, հնարավո՞ր է՝ հայկական աշխատուժի նոր արտահոսք լինի դեպի Ռուսաստանի Դաշնություն:

-Ո՛չ, հիմա մի քիչ կզգուշանան, արդեն քանի որ Ռուսաստանի Դաշնության տնտեսության վիճակն օրըստօրե վատթարանում է, եւ մինչեւ անգամ մեկնածների մի մասը վերադառնալու խնդիր ունի: Կարծում եմ, որ հունվարի 1-ից հետո մեծ հոգսեր չեն լինի:

-Այսինքն՝ ներգա՞ղթ է սպասվում:

-Մի մասը վերադառնում է, որովհետեւ կարգեր էին խախտել, եւ ՌԴ-ն տնտեսապես լավ վիճակում չէ, ինչի արդյունքում կարող է աշխատուժի կրճատում տեղի ունենալ, աշխատատեղի նվազում, որովհետեւ ռուսական ընկերությունները ֆինանսապես ավելի վատ վիճակում են գտնվում:

-Պարո՛ն Մակարյան, Ձեր տեղեկություններով՝ ո՞ր ընկերություններն են դրանք:

-Ճանապարահաշինարարական, որովհետեւ մի քանի միջազգային կազմակերպություններ կան, որոնք որ տենդերով շահել են եւ պետք է ՌԴ-ում իրականացնեին ճանապարհաշինարական աշխատանքներ: Ինչպես հայտնի է՝ ԱՄՆ-ի կողմից սահմանած սանկցիաներից հետո ՌԴ-ն նույնպես իր կողմից սանկցիաներ է կիրառել, ինչի արդյունքում այդ ընկերություններն իրավունք չեն ունենում աշխատանքները շարունակել: Հետեւաբար, պոտենցիալ աշխատուժի ներգրավում տեղի չի ունենա: Այսինքն՝ բանվորական կամ նմանատիպ աշխատանք կատարող կամ այլ բնույթի աշխատանքներ կատարող մարդկանց լավ ժամանակներ չեն սպասվում: Տնտեսական վատթարացման դեպքում անշարժ գույքի գինը նվազել է, եւ նաեւ գնողունակությունն է ընկել, մարդիկ հետաքրքրություն չեն դրսեւորում անշարժ գույքի հանդեպ: Հետեւաբար, շինարարության, բնակարանաշինության ծավալներն անխուսափելիորեն կնվազեն: Դրանից բացի՝ արդյունաբերական այն ոլորտները, որոնք որ տարբեր մասնավոր կամ պետական ներդրումների գումարներով էին զարգանում, շարժվում, ակնհայտ է, որ կխեղճանան: Եւ այս ոլորտներում էլ աշխատուժի դուրս մղում կլինի: Մինչդեռ բոլորին հայտնի է, որ հայերի մեծ մասը ՌԴ-ում աշխատում է հենց ճանապարհաշինության, բնակարանաշինության ոլորտներում:

-Դուք ազգայնականության դրսեւորում չե՞ք տեսնում այն բանում, որ Ռուսաստանը հայտարարում է նույն շինարարության, գյուղատնտեսության ոլորտում օտարերկրյա աշխատուժի ներգրավման կարեւորության մասին, բայց խնդիրներ է հարուցում օտարերկրացիների համար, այն դեպքում, երբ ռուս ժողովուրդը չի ցանկանում այս ոլոտներում աշխատել:

-Ամեն մի ասվածի մենք չպետք է ուշադրություն դարձնենք, որովհետեւ ՌԴ-ում համատարած թանկացումներ են: Եւ այն վնասում է երկրի տնտեսությանը, արդյունքում ձեռնարկությունները սնանկանում են:

-Իսկ որքանո՞վ կարելի է որպես հիմք ընդունել ռուբլու անկումը կասեցնելու եւ այն առաջիկայում արժեւորելու Վ. Պուտինի տված խոստումը: Նկատենք, որ դրանից հետո մեկ օրով կանգ առավ ռուբլու արժեզրկումը, բայց հետո նորից շարունակվեց:

-ՌԴ-ն բանկ էր ձեւավորել, որի մեջ գումարներ էր կուտակել, լիդերային բանկ է կոչվում` դրսում գրանցված, որը որ նավթի շահույթներից է առաջացել: Իրենք հույս ունեն, որ երկու տարի այս բանկի միջոցներով երկրի էկոնոմիկայի վիճակը կայուն կպահեն: Բայց դա հարաբերական է:

– Ձեր կանխատեսմամբ ռուբլու արժեզրկումը կշարունակվի՞:

-Իմ կարծիքով՝ դեռեւս այո՛:

-Իսկ ի՞նչ կլինի ՌԴ-ում անշարժ գույքի գների հետ:

-Կէժանանա կամ պարզապես գնորդներ չեն լինի, ինչպես Հայաստանում է, որտեղ գույքը շատ չի էժանանում եւ նույն գնով տեւական ժամանակ մնում է, առք ու վաճառք տեղի չի ունենում:

-Եվ այս պայմաններում խոսվում է այն մասին, որ Հայաստանի համար ՌԴ շուկա արտահանման հեռանկար է բացվում: Որքանով է այդ հեռանկարն իրատեսական` հաշվի առնելով ռուբլու արժեզրկման ռիսկերը:

-Հիմա նրանք պրոբլեմներ ունեն: Ովքեր դոլարով են կնքել իրենց պայմանագրերը, այսօր փորձում են դոլարով վճարում ստանալ: Բայց քանի որ ՌԴ-ն իր տարածքում դոլարի հնարավորությունները սահմանափակում է, արդեն իսկ տուժում են, որովհետեւ գումարներն ուշ են ստանում կամ ռուբլու դիմաց արժեզրկման պատճառով դրամ քիչ են ստանում: Արտահանում են ապրանք, բայց դրա դիմաց դրամ քիչ են ստանում: Բացի այս՝ կա նաեւ մեկ այլ խնդիր. գումարներն են ուշացնում, լինում է, որ ամիսներով չեն վճարում: Իսկ ապրանքները հիմնականում վերաբերում են սննդին՝ հյութեր, պահածոներ, ալկոհոլային խմիչքներ, շոկոլադ եւ այլն:

-Ձեր ունեցած տվյալներով՝ ԵՏՄ-ին անդամակցությանը նախորդող այս ամիսներին ինչպիսի՞ դրական տեղաշարժ է եղել արտահանման հարցում, կա՞ն նոր հայկական արտադրողներ, որոնց հետ կապված կարող ենք դրական կանխատեսումներ անել:

-Առանձնապես չէ: Արտահանման ծավալները գրեթե չեն աճել, որովհետեւ արտադրողների մի մասը սովոր չէ դրսի շուկաներում աշխատել: Դրա համար գիտելիքներ են պետք, ջանքեր, որոշակի ֆինանսկան ներդրումներ, սուպերմարկետներից թույլտվություն՝ վաճառքի իրավունք: Միջազգային սերտիֆիկատներ են պետք, որոնք շատ հաճախ պահանջում են: Առանձնապես իրավիճակը չի փոխվել, ովքեր կային, հիմնականում դրանք էլ աշխատում են: Պահածոների եւ հյութերի ոլորտում կար աշխուժացում, բայց, ցավոք, այս երեւույթներից հետո սկսեց դանդաղել: Իսկ մյուս ոլորտներում դեռ ոչ մի նորություն չկա:
զրուցեց ՍՅՈՒՆԷ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆԸ