Թեեւ ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարությունը վստահեցնում է, թե ամեն քայլ ձեռնարկում է, որպեսզի տեղական արտադրողները արտահանման հարցում խնդիրներ չունենան, սակայն խնդիրները գնալով ոչ թե պակասում, այլ ավելանում են: Հատկապես ձկնամթերքի, խեցգետնի արտադրությամբ եւ արտահանմամբ զբաղվող ընկերությունների դեպքում դա առավել տեսանելի է:
ՀՀ Արարատի մարզի Հովտաշատ համայնքում գործող «Ռապս» ընկերությունը զբաղվում է ինչպես ձկնամթերքի, այնպես էլ խեցգետնի արտադրությամբ եւ արտահանմամբ: Սակայն ընկերությունը տեւական ժամանակ է, ինչ կանգնած է խնդիրների առաջ եւ չի կարողանում արտադրանքն արտահանել դեպի Ռուսաստանի Դաշնություն: Բանն այն է, որ ՌԴ-ի սննդամթերքի անվտանգության հարցերով զբաղվող կառույցը վերը նշված ընկերության արտադրանքի մեջ հայտնաբերել է մեզոֆիլ աէրոբ եւ ֆակուլտատիվ անաէրոբ մանրէներ:
Հիշեցնենք, որ մոտ օրերս ՀՀ ձկնաբույծների միության նախագահ Արմեն Բունիաթյանը «Ժողովուրդ»-ի հետ զրույցում հայտարարել էր, թե ձկնամթերքի արտահանմամբ զբաղվող տնտեսվարողները խնդիրներ ունեն եւ չեն կարողանում արտահանել իրենց արտադրանքը, քանի որ ռուսական կողմը «արհեստական խոչընդոտներ» է ստեղծում նրանց համար: Նրա խոսքով՝ տեղական արտադրանքը հայաստանյան լաբորատորիաներում փորձաքննություն է անցնում, եւ ոչ մի խախտում չի արձանագրվում, սակայն երբ այն հասնում է ՌԴ, չգիտես՝ ինչպես խախտումներն ի հայտ են գալիս:
Մեր այս հրապարակումից հետո ՀՀ գյուղատնտեսության սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայությունը մի հայտարարություն տարածեց, որտեղ նշված է, որ ձուկ-ձկնամթերքի արտահանման գործընթացը շարունակվում է, եւ այս պահի դրությամբ արտահանման հայտ են ներկայացրել նաեւ նոր տնտեսվարողներ, որեւէ արտառոց դեպք չի գրանցվել, լրացուցիչ խոչընդոտներ չկան, եւ հայկական ձուկ-ձկնամթերքը շարունակում է իրացվել ռուսական շուկայում:
ՍԱՊԾ-ն տեղեկացնում է նաեւ, որ այս պահին Հայաստանից դեպի Ռուսաստանի Դաշնություն ձուկ-ձկնամթերք արտահանելու իրավունք ունի թվով 26 տնտեսվարող, սակայն հայտնաբերված խախտումների պատճառով նրանցից 6-ին ժամանակավոր արգելվել է իրականացանել արտահանումը: Այդուհանդերձ, ինչպես նախկինում, այնպես էլ հիմա իրականացվում են աշխատանքներ նշյալ տնտեսություններում խախտումների վերացման ուղղությամբ, եւ համապատասխան ընթացակարգերի ավարտից հետո տնտեսվարողները կրկին կստանան արտահանում իրականացնելու հնարավորություն: Իսկ թե կոնկրետ ինչ քայլեր է ձեռնարկում ՍԱՊԾ-ն, դեռեւս տեսանելի չէ:
«Ժողովուրդ»-ը «Ռոսսելխոզնադզոր»-ի պաշտոնական կայքէջից տեղեկացավ, որ այս պահին հայկական չորս ընկերության արտադրանքի նկատմամբ ուժեղացված հսկողություն է սահմանված: Այդ ընկերություններն են «Ռապս»-ը, «Արտ-Բախ-Յունիոն»-ը, «Ֆիշարտ»-ը, Ավագ Ղազարյան Ա/Ձ-ն: Նույն պաշտոնական կայքէջում նշված է, որ 6 ընկերության արտադրանքի արտահանումը ժամանակավորապես դադարեցված է: Իսկ, ահա, 16 ընկերության թույլատրվել է արտահանել, սակայն հայտնի չէ, թե նրանցից քանիսն են այսօր արտահանում: Ի դեպ, տեղեկացնենք, որ «Ռապս» ընկերության արտադրանքի նկատմամբ ուժեղացված հսկողություն է սահմանվել այս տարվա փետրվարի 25-ից, «Ֆիշարտ»-ի արտադրանքի նկատմամբ՝ փետրվարի 9-ից եւ 13-ից, իսկ «Արտ-Բախ-Յունիոն»-ի՝ դեկտեմբերի 18-ից:
«Ժողովուրդ»-ը պարզեց, որ «Ռապս» ընկերությունը պատկանում է Արարատի մարզի Հովտաշատ համայքի ղեկավար Հովիկ Թադեւոսյանին: «Ֆրիտյոֆ Նանսենի» հուշամեդալով պարգեւատրված նախկին ԲՀԿ-ական գյուղապետը կարճ ժամանակահատվածում հասցրել է հիմնադրել նաեւ «Էկոֆիշ թրեյդ» ընկերությունը, որն, ի դեպ, համարվում է Հայաստանի խոշոր ձկնաբուծարաններից մեկը եւ «Ռազմիկ-92» արտադրական կոոպերատիվը, որը զբաղվում է մսի եւ մսամթերքի արտադրությամբ:
Հովիկ Թադեւոսյանից հետաքրքրվեցինք, թե այս պահին ընկերությունն ինչ է ձեռնարկում արտահանման ժամանակ առաջացած խնդիրները վերացնելու ուղղությամբ. «Դա բոլոր արտահանողների հետ էլ պատահում է, ինչ-որ խնդիրներ են հայտնաբերել: Ռուսը տասն անգամ հսկողություն է արել ու թերություն է նկատել: Ոչինչ, կլուծվի այդ խնդիրը»,- հույս հայտնեց Թադեւոսյանը: Միեւնույն ժամանակ նա նշեց, որ իր համար եւս զարմանալի է այն հանգամանքը, որ այստեղ՝ հայաստանյան լաբորատորիաներում անցկացված փորձաքննությունների արդյունքում իր արտադրանքում ոչինչ չի հայտնաբերվել, սակայն երբ այն հասել է ՌԴ, ի հայտ են բերվել մի շարք խախտումներ:
Ի դեպ, ՀՀ ձկնաբույծների միության նախագահ Արմեն Բունիաթյանը «Ժողովուրդ»-ին տեղեկացրեց, որ այս խնդրի շուրջ մոտ օրերս հանդիպել է ՍԱՊԾ պետ Արմեն Հայրապետյանի հետ, ով խոստացել է ամեն ինչ անել, որպեսզի խնդիրներ չառաջանան, նաեւ հայտնել է, որ «Ռոսսելխոզնադզորի հետ բանակցություններ են վարում առկա խոչընդոտների վերացման ուղղությամբ:
Առայժմ, սակայն, ստիպված ենք արձանագրել, որ ՍԱՊԾ-ն ոչնչով չի կարողանում աջակցել գործարարներին: Իհարկե, բացառված չէ, որ այս հարցում ռուսական կողմը միտումնավոր է խնդիրներ հարուցում: Սակայն եթե անգամ իրոք այդպես է, ապա ՍԱՊԾ-ն պետք է կարողանա ապացուցել, որ ռուսական կողմը չեղած տեղից խնդիրներ է ստեղծում: Թեեւ քիչ հավանական է, որ ՍԱՊԾ-ն նման հետեւողականություն դրսեւորի, որովհետեւ այդ դեպքում ողջ պատասխանատվությունը կընկնի ՀՀ ղեկավարության վրա:
ՍՅՈՒՆԷ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆ
ԳՈՂ «ՎԱՐՊԵՏՆԵՐԸ»
Տավուշի մարզի սահմանամերձ Այգեձոր գյուղի բնակիչ, 1967թ. ծնված Արամ Աղասյանին մեղադրանք է առաջադրվել այն բանի համար, որ նա նախնական համաձայնության գալով նույն տարածաշրջանի Վերին Ծաղկավան գյուղի բնակիչ, 1972թ. ծնված Մխիթար Խաչատրյանի հետ՝ Վերին Ծաղկավանի բնակիչ Ռազմիկ Ասիրյանի առանձնատանը վերանորոգման աշխատանքներ կատարելու ժամանակ, օգտվելով վերջինիս բացակայությունից, հափշտակել է օգտագործված իրեր՝ մեկ զույգ կոշիկ, երկու վերնաշապիկ, վերնազգեստ, սպորտային բաճկոն, երկու տաբատ, մետաղյա հուշանվեր, լոգարանի ցնցուղ՝ ծորակներով, լոգարանի ջրահեռացման մետաղյա դետալ եւ կահույքի 20 հատ բռնակ: Դրա հետեւանքով Ռ. Ասիրյանին պատճառվել է 14.500 դրամի նյութական վնաս: Ա. Աղասյանը եւ Մ. Խաչատրյանը նախկինում դատված են եղել: Նրանց նկատմամբ որպես խափանման միջոց ընտրվել է չհեռանալու մասին ստորագրությունը: Երկուսին էլ մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177 հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետով: Սույն քրեական գործով դատավարությունն ընթանում է Տավուշի մարզի առաջին ատյանի դատարանի Բերդի նստավայրում, հաջորդ նիստը նշանակված է մարտի 10-ին:
ՀԱՅՐԵՆԻՔԸ` ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՏԵՂԻ
Տավուշի մարզի Նոյեմբերյանի տարածաշրջանի սահմանամերձ գյուղերից յուրաքանչյուրում տասնյակ տներ լքված են: Դրանց բնակիչները հիմնական բնակության են մեկնել արտերկիր, առավելապես՝ Ռուսաստան: Սահմանագոտում շատ են առանձնատները, որտեղ թոշակառու ամուսիններն իրենց կյանքի վերջին օրերն են անցկացնում, հաճախ էլ դրանցում բնակվում է նրանցից մեկը: Գյուղերում տարեցտարի նվազում է աշակերտների թիվը: Ադրբեջանին սահմանակից Ոսկեպար գյուղի 8-ամյա դպրոցում 1970-ական թվականների վերջին սովորում էր 330 աշակերտ, այժմ գյուղի միջնակարգ դպրոցն ունի 76 աշակերտ: Նոյեմբերյանի սահմանամերձ գյուղերի բնակչությունը նվազում է, մինչդեռ այդ բնակավայրերում ընդարձակվում են գերեզմանատների տարածքները, որոշ համայնքներում էլ անգամ նոր գերեզմանատներ են բացվում: Դա բացատրվում է ոչ միայն մահվան դեպքերի մեծ թվով, այլ նաեւ նրանով, որ Ռուսաստանում մահացած մեր հայրենակիցների մեծ մասը վերջին հանգրվանը գտնում է հայրենի հողում:
ՈՍԿԱՆ ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Տավուշ
.gif)
