Դեպի Եվրոպա իրանական գազի արտահանման բոլոր ճանապարհներից ամենակարճը հայկականն է. «ՀԺ»

«Հայկական ժամանակ» օրաթերթը գրում է. «Հայաստանում գազամատակարարման համակարգի արդյունավետությունն ուսումնասիրող Աժ ժամանակավոր հանձնաժողովի զեկույցում կցված են մի շարք ուշագրավ տեղեկություններ: Դրանից մեկում, որ վերաբերում է իրանական գազին, տեղեկություններ կան իրանական գազը Հայաստանով Եվրոպա արտահանելու հեռանկարի վերաբերյալ:

Թուրքիան իրանական գազը Եվրոպա հանելու հնարավոր ուղղություններից մեկն է: (…) Նախատեսվում էր, որ թուրքական «Turang Transit Tasimacilik» ընկերությունը կկառուցի ITE (Իրան-Թուրքիա-Եվրոպա) գազամուղը իրանական գազը (տարեկան մոտ 35 մլրդ. մ3) Թուրքիա տեղափոխելու (ներքին սպառման) և Եվրոպա (Գերմանիա) արտահանման համար: Հարկ է նշել, որ գազամուղի կառուցման նախագիծը չիրագործվեց ոչ միայն քաղաքական (մասնավորապես Իրանի նկատմամբ կիրառվող պատժամիջոցների), այլև տեխնիկական և շահագործողական դժվարությունների պատճառով:

Մի քանի անգամ Իրանի պաշտոնական ներկայացուցիչները հայտարարել են, որ պատրաստ են Թուրքիայի տարածքով գազ արտահանել Եվրոպա: Բայց ոչ մի պայմանավորվածություն այդ հարցում չկա: Հարկ է նկատել, որ բոլոր այդ հայտարարությունները արվել են Իրանի միջազգային մեկուսացման ժամանակաշրջանում: Ներկայումս Իրանից Թուրքիա արտահանվում է շուրջ 6 մլրդ. մ3 գազ: Իրանից Թուրքիա տարեկան 10 մլրդ. խորանարդ մետր գազի արտահանման համաձայնագիրը ստորագրվել է դեռևս 1996թ.: Սակայն Թուրքիան Իրանի հետ մշտական վեճերի մեջ է կապված մատակարարվող գազի գնի հետ: Ի վերջո. Իրանի տարածաշրջանային հավակնությունները, որոնք տրամագծորեն հակառակ են Թուրքիայի շահերին, և Եվրոպա-Թուրքիա լարված և խորը հակասություններ ունեցող հարաբերությունները գրեթե զրոյացնում են Թուրքիայի տարածքով Եվրոպա իրանական գազի արտահանման հեռանկարները:

Արևմուտքը Իրանին առաջարկում է ոչ ռուսական նախագիծ սկզբում իրանական գազը անցնում է Հայաստանով, հետո Վրաստանով, իսկ հետո պլանավորված «Սպիտակ հոսք» գազամուղով («Նաբուկո» համակարգի հյուսիսային մասը»), այսինքն Սև ծովի հատակով Վրաստանից Ուկրաինա և Մոլդովա կարող է մատակարարվել իրանական և թուրքմենական գազ: Ուկրաինան հնարավոր է համարում գազամուղի շինարարությունը Իրան-Հայաստան-Եվրոպա, Վրաստան-Ղրիմ-Եվրոպա մայրուղով: Իրան-Հայաստան գազամուղը, համաձայն ուկրաինական նախագծի, պետք է կառուցվի մինչև վրացական Սուպսա նավահանգիստ, հետո 550 կմ ծովով մինչև Ֆեոդոսիա, իսկ հետո ուկրաինական գազամուղներով Եվրոպա: Ներդրումները գնահատվում են 5-10 մլրդ. դոլար: Հաշվի առնելով Ղրիմի ներկա կարգավիճակը՝ գազամուղը կարող է շրջանցել այն:

Եվրոպա իրանական գազի արտահանման բոլոր ճանապարհներից ամենակարճ և շահավետ ճանապարհը հայկականն է։ Այս ուղու մասին քննարկումները սկսվել են դեռևս 2000-ականների սկզբին: Նախատեսվում է, որ Իրանից Հայաստան կկառուցվի գազամուղի երկու գիծ, յուրաքանչյուրը 1000 մմ տրամագծով և որոնցով հնարավոր կլինի տարեկան արտահանել 60 մլրդ. մ3 գազ: Առաջին փուլը պետք է կազմի տարեկան 25-30 մլրդ. մ3»»:

Ավելի մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։