Սերժ Սարգսյանը Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի հետ այսօր Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի «Մատենադարան» ինստիտուտ-թանգարանում մասնակցել է Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված «Վերապրած ձեռագրեր» ցուցադրության բացմանը և «Քեմալական կոտորածներ» ֆիլմի շնորհանդեսին:
Սերժ Սարգսյանը բացման արարողության ընթացքում ձեռագիր է նվիրաբերել Մատենադարանին։ Այն 17-րդ դարի մեծարժեք նկարազարդ Ավետարան է՝ ավետարանիչների էջադիր մանրանկարներով, կիսախորաններով և լուսանցազարդերով: Կոչվել է Կարմիր Ավետարան: Ունի հետագա դարերի ուշագրավ հիշատակարաններ, որոնցից, պարզվում է, որ ձեռագրի տերը՝ տիրացու Սահակը, 1752թ. նվիրաբերել է այն Ղարսի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցուն: 19-րդ դարում ձեռագիրը անցել է ձեռքից-ձեռք և 20-րդ դարում հայտնվել Ջավախք աշխարհի Ճալա գյուղում, Բաղդասար Շահբասովի մոտ, որը մինչ այդ 1918թ. փրկել էր այն թուրք հրոսակների շրջապատումից՝ դուրս բերելով և տեղափոխելով եկեղեցուց:
Սերժ Սարգսյանը «Վերապրած ձեռագրեր» ցուցադրության բացման կապակցությամբ միջոցառմանը ներկա Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի հոգևոր հայրերին, Մատենադարանի տնօրենին և բոլոր մատենադարանցիներին ուղղված իր խոսքում նախ շնորհակալություն է հայտնել հայագիտական այս կենտրոնում ծավալած մեծ աշխատանքի համար, ընդգծելով, որ հաստատությունն իր ստեղծման օրվանից գեթ մի պահ չի դադարեցրել գործունեությունն ամենադժվարին օրերին: «Երբ արդեն Մատենադարանի համար ստեղծված են զարգացման լավագույն պայմաններ, ես շատ ուրախ և շնորհակալ եմ, որ դուք ձեռքբերածով չեք հանգստացել, չեք թուլացել, այլ նոր ուժով և նոր եռանդով լծվել եք գործի: Այստեղ պահվում է մեր ժողովրդի դարերով ստեղծած գանձերի մի մասը, և չափազանց կարևոր է այդ գոհարների ամբողջական ուսումնասիրությունն ու ամփոփ տեղեկության տարածումը»,-ասել է Նախագահը:
Խոսելով Օսմանյան Թուրքիայի կողմից անցյալ դարասկզբին իրականացված Հայոց ցեղասպանության նպատակի մասին՝ Հանրապետության Նախագահը նշել է, որ այն շատ հստակ էր՝ քաղաքական դրդապատճառներից ելնելով մեր պատմական հայրենիքից ջնջել հայի անունը: Առաջին հերթին դրանք մարդիկ էին, բայց նաև մշակույթն էր, որ ստեղծել էին այդ մարդիկ և որի կրողներն էին իրենք: Նախագահի խոսքով, այդ նպատակը հետապնդողները չկարողացան իրականացնել իրենց ծրագիրը շատ պարզ մի պատճառով, որովհետև մեր նախնիներից շատ-շատերի համար ավելի էական էր փրկել մեր մշակութային արժեքները, քան սեփական գույքը, առաջին անհրաժեշտության իրերը և այն հարստությունը, որ նրանք և նրանց նախապապերն ստեղծել էին հարյուրամյակների ընթացքում: «Այս առումով ես ևս ցանկանում եմ երախտագիտության և խոնարհումի խոսքեր ասել Գևորգ Հինգերորդ Ամենայն հայոց կաթողիկոսի և բոլոր այն եկեղեցականների հասցեին, ովքեր հսկայական ջանքերի, մեծ զոհողությունների գնով կարողացան փրկել գոնե այդ գոհարների մի փոքրիկ մասը: Սա՛ է մեր հավերժության բանաձևը, և ահա այս պատճառով է, որ մենք կարողացել ենք ամեն անգամ կորցնելով, մաշվելով, այդուհանդերձ, անցնել պատմության քառուղիներով և հասնել 21-րդ դար:
Հասկանալի պատճառներով այսօր ես չէի կարող այստեղ գալ ձեռնունայն և ինձ հետ բերել եմ 17-րդ դարի մի ձեռագիր, որ կոչվում է «Կարմիր Ավետարան» և որը 1918թ. մեծ ջանքերի գնով հաջողվել է փրկել, դուրս բերել Ղարսից: Այդ ավետարանը գտնվում էր Ղարսի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցում գրեթե 170 տարի, և այժմ ես համոզմունքով այս մասունքը հանձնում եմ Մատենադարանին: Ճիշտ է, պարո՛ն Թամրազյան, այս ձեռագիրն իր սկզբնական օջախ չվերադարձավ, բայց վերադարձավ իր համար ամենաապահով տունը, ամենաապահով հանգրվանը»,-ասել է նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
.gif)
