Գլխավոր դատախազը «պատերազմ» է հայտարարել Քննչական կոմիտեին, ԱԱԾ-ին և Ոստիկանությանը

Վերջին օրերին ՀՀ գլխավոր դատախազ Գեւորգ Կոստանյանի հրահանգով ՀՀ հատուկ քննչական ծառայություն են ուղարկվել ՀՀ քննչական կոմիտեի, ոստիկանության, ազգային անվտանգության ծառայության կողմից քննված եւ կարճված գործերը` օբյեկտիվ քննելու իրականացնելու նպատակով: Մեղմ ասած, ՀՀ գլխավոր դատախազը «պատերազմ» է հայտարարել վերոնշյալ գերատեսչություններին, իսկ ո՞րն է նպատակը:

Այն, որ դատաիրավական ոլորտում միջգերատեսչական հակամարտություն կա, այլեւս որեւէ մեկի համար գաղտնիք չէ: Սակայն այս օրերին «կռիվը» նոր երանգներ է ստանում: Եվ այսպես՝ 2015թ ապրիլի 15-ից մինչ ապրիլի 27-ը ընկած ժամանակահատվածում ՀՀ գլխավոր դատախազ Գեւորգ Կոստանյանի հրահանգով օբյեկտիվ քննության հիմնավորմամբ հատուկ քննչական ծառայություն են ուղարկվել թվով 10 գործեր, որից 4-ը քննվել են ՀՀ քննչական կոմիտեում, 3-ը՝ ոստիկանությունում, իսկ, ահա, մյուս 3-ը՝ ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայությունում: Այս պատմությունն արտառոց է այնքանով, որ ՀՀ գլխավոր դատախազը ՀՔԾ-ին է ուղարկել այնպիսի գործեր, որոնք, ըստ օրենքի, չպետք է քններ ՀՔԾ-ն: Ավելին՝ ուղարկված գործերի մեծ մասը նախկինում կարճված գործերն են:

Օրինակ՝ 2013 թվականի հուլիսի 7-ին՝ ժամը 00:04-ի սահմաններում, անհայտ անձն ապօրինի կերպով պահած չպարզված պայթուցիկ նյութի միջոցով դիտավորությամբ վնասել էր քաղաքացի Գրիշայի ավտոմեքենան` նրան պատճառելով խոշոր չափի գույքային վնաս: Դեպքի առթիվ ՀՀ ոստիկանության Գեղարքունիքի մարզի քննչական բաժնում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներով քրեական գործ էր հարուցվել է: Հիշյալ քրեական գործերով վարույթները կասեցվել էին: Եվ, ահա, շուրջ երկու տարի առաջ կասեցված գործը ՀՀ գլխավոր դատախազի կողմից օբյեկտիվ քննություն սկսելու հիմնավորմամբ ուղարկվել է ՀՔԾ: Ասել է թե՝ ՀՀ գլխավոր դատախազ Գեւորգ Կոստանյանը չի վստահել նախկինում ոստիկանության, այսօր արդեն ՀՀ քննչական կոմիտեի քննիչներին, դրա համար էլ քննությունը օբյեկտիվ կատարելու հորդորով դիմել է ՀՔԾ-ին:

Մեկ այլ գործով՝ 2014 թվականի մարտի 21-ին օրթոպեդիայի եւ վնասվածքաբանության գիտական կենտրոնի բժշկի հետ մի քաղաքացի վիճաբանել էր, ապա գազային ատրճանակով կրակել բժշկի դեմքին` պատճառելով մարմնական վնասվածք: Այս գործը քննվել էր ՀՀ քննչական կոմիտեում, իսկ ավելի ուշ կարճվել հանցակազմի բացակայության պատճառաբանությամբ: Սակայն կարճման որոշման մեջ դատախազը սուբյեկտիվ տարրեր է նկատել, դրա համար էլ նոր՝ օբյեկտիվ քննության է ուղարկել գործը:

Հավելենք, որ «Ժողովուրդ»-ի լավատեղյակ աղբյուրների փոխանցմամբ՝ անցած մեկուկես տարվա ընթացքում ՀՀ գլխավոր դատախազի կողմից օբյեկտիվ քննություն իրականացնելու հիմնավորմամբ ՀՔԾ են ուղարկվել 40-ից ավել գործեր:

Ինչ խնդիր է այսպես փորձում լուծել Գեւորգ Կոստանյանը, արդյո՞ք նա դեռ ցանկանում է ցույց տալ, որ իրավական համակարգում «թելադրողն» ինքն է, թե իսկապես արդարության վերականգման անկեղծ փորձեր է անում. արդյո՞ք նրա քայլերում եւս չկան սուբյեկտիվ տարրեր: Մեր այս հարցին ՀՀ գլխավոր դատախազության հանրային կապերի բաժնից նախ ընդգծված պատասխանեցին, որ ստեղծված իրավիճակը միջգերատեսչական հակամարտություն չէ, այլ սովորական աշխատանքայի գործընթաց: «Քննչական ենթակայության խնդիրը կարգավորված է ՀՀ քրեական դատավարությամբ, եւ դատախազն իրեն վերապահված լիազորությունների շրջանակում կարող է, անհրաժեշտության դեպքում, քրեական գործը քննչական մի մարմնի քննիչի վարույթից վերցնել եւ հանձնել այլ քննչական մարմնի քննիչի վարույթ: Տվյալ պարագայում ՀՀ դատախազությունն իրականացնում է ՀՀ Սահմանադրությամբ եւ օրենքներով իրեն վերապահված լիազորությունները: Սա աշխատանքային գործընթաց է, որի միակ նպատակը բացառապես նախաքննության լրիվության, օբյեկտիվության, բազմակողմանիության եւ արդյունավետության ապահովվումն է: Հետեւաբար, բոլոր նման գործընթացներն անհրաժեշտ է ընկալել միայն այս տեսանկյունից»,- հայտնեցին գլխավոր դատախազությունից:

Իսկ, ահա, ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահի խորհրդական Սոնա Տռուզյանը, պատասխանելով մեր հարցին, թե ինչու Գեւորգ Կոստանյանը չի վստահում ՀՀ քննչական կոմիտեի կողմից իրականացրած քննությանը, ասաց. «Յուրաքանչյուր իրավապահ մարմին իրավասու է անել այնպիսի գործողություններ, ինչպիսի լիազորություն իրեն վերապահված է օրենսդրությամբ: Քննչական մարմինն իրականացնում է նախաքննություն, իսկ դատախազությունը՝ հսկողություն նախաքննության օրինականության նկատմամբ: Դատախազը լիազորված է ՀՔԾ-ին ոչ ենթակա քրեական գործերի նախաքննությունը հանձնարարել ՀՔԾ-ին՝ բացառապես փաստական հանգամանքներով պայմանավորված բազմակողմանի, լրիվ եւ օբյեկտիվ քննությունը երաշխավորելու հիմնավորմամբ: Դա քրեական դատավարության օրենսգրքի ձեւակերպումն է, օրենսդրական տերմինաբանություն, որից ելնելով այլ բնույթի մեկնաբանությունները տեղին չեմ համարում»:

Դե, իհարկե, պաշտոնապես երկու կողմն էլ նման պատասխան պետք է տային: Մեզ մնում է սպասել զարգացումներին, որոնք, կարծես թե, հետաքրքիր ընթացք են խոստանում: Երեկ՝ ուշ երեկոյան, «Ժողովուրդ»-ին տեղեկություններ հասան, որ ՀՀ քննչական կոմիտեի վարույթում քննված, իսկ ավելի ուշ կարճված օրթոպեդիայի եւ վնասվածքաբանության գիտական կենտրոնի մոտ տեղի ունեցած միջադեպի գործով մեկ անձ ձերբակալվել է: Նկատենք, որ ձերբակալվածն այն մարդն է, որը գազային ատրճանակով կրակել էր բժշկի դեմքին, սակայն քննիչները գործը կարճել էին հանցակազմի բացակայության հիմքով:

Մենք փորձեցինք տեղեկությունը ճշտել ՀՔԾ մամուլի քարտուղար Միքայել Ահարոնյանից, սակայն վերջինս այդպես էլ չպատասխանեց մեր հեռախոսազանգերին:

Քնար Մանուկյան