Միջամտելու իրավասություն չունեմ. Կարեն Անդրեասյանը` Սեյրան Օհանյանի կնոջ դատական հայցերի մասին

«Ժողովուրդ»-ի հետ զրույցում ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպան Կարեն Անդրեասյանը ասաց, որ մամուլի հրապարակումը չի կարող դիտվել որպես սուտ մատնություն:

Հիշեցնենք, որ ՀՀ գլխավոր դատախազությունը ՀՀ պաշտպանության նախարարի կնոջ մասին լրատվամիջոցների հրապարակման մասով քննարկում է սուտ մատնության հատկանիշներով քրեական գործ հարուցելու անհրաժեշտության հարցը: Այս եւ այլ հարցերի շուրջ «Ժողովուրդ»-ը զրուցեց ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպան Կարեն Անդրեասյանի հետ:

-Պարո՛ն Անդրեասյան, վերջին շրջանում բավականին բուռն քննարկվում է ՀՀ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի գրած նամակը ՀՀ դատախազին, որով նա խնդրում է իր կնոջ` Ռուզաննա Խաչատրյանի մասին որոշ կայքերում եւ թերթերում հրապարակված լուրերի իսկությունը պարզել եւ պատժել մեղավորներին: Բացի այդ՝ նախարարի կինը նաեւ դատական հայց է ներկայացրել «Հրապարակ» օրաթերթի դեմ: Ի՞նչ եք մտածում այդ մասին:

-Որեւէ լրագրողից ահազանգ չեմ ստացել, որ կա ճնշելու կամ զսպելու ցանկություն որեւէ պետական կառույցի կամ պաշտոնյայի կողմից: Միեւնույն ժամանակ հեռակա գիտեմ, որ կա որոշակի դատական վեճ, որին ի պաշտոնե միջամտելու որեւէ իրավասություն չունեմ:

-Իհարկե, որոշ կայքերում արված հրապարակումներից գուցե նախարարի տիկինը վիրավորվելու առիթ ունի եւ կարող է պաշտպանել իր իրավունքները, սակայն զարմանալին այն է, որ ՀՀ պաշտպանության նախարարն իր կնոջը զրպարտելու համար դիմել է նաեւ ՀՀ գլխավոր դատախազին: Բայց չէ՞ որ զրպարտությունը ապաքրեականացված է վաղուց:

-Որեւէ քաղաքացու փոխարեն չեմ կարող պատասխանել այդ հարցին: Ճիշտ կլինի, որ այդ հարցով դիմեք հենց իրենց` պարզելու, թե ինչ նպատակով են դիմել դատախազություն եւ խնդիրներ են փորձել այս ճանապարհով կարգավորել:

-Նշեցիք, որ հեռակա կարգով գիտեք ՀՀ պաշտպանության նախարարի կնոջ եւ լրատվամիջոցների միջեւ սկսված դատական վեճի մասին, իսկ գոնե չե՞ք ծանոթացել, թե կոնկրետ ի՞նչ հրապարակումներ են եղել, ո՞րն է զրպարտություն, ո՞րն է վիրավորանք այնտեղ տեղ գտած արտահայտություններից: Ի վերջո, խոսքի ազատության պաշտպանությունը եւս Ձեր ամենակարեւոր գործառույթներից է:

-Ես՝ որպես մարդ, ծանոթ եմ Հայաստանում քաղաքական իրավական գործընթացներին ու զարգացումներին, բայց որպես օմբուդսմեն՝ որեւէ բան այդ խնդրով չեմ կարող մեկնաբանել: Առաջին հերթին՝ որովհետեւ որպես պաշտոնյա, որպես հաստատություն՝ ներգրավված չեմ գործընթացներում, իսկ որպես նաեւ մարդու իրավունքների պաշտպան՝ որեւէ իրավունք չունեմ միջամտելու ընթացիկ դատական գործերին:

-Այս օրերին դատախազությունը քննարկում է սուտ մատնության հատկանիշներով լրագողի կամ խմբագրի նկատմամբ քրեական գործ հարուցելու անհրաժեշտությունը: Ըստ Ձեզ՝ հրապարակված նյութերում սուտ մատնության տարրեր կա՞ն:

-Կարող էի տեսակետ հայտնել՝ զուտ իրավական իմաստով նաեւ խորհրդատվություն տրամադրելով այն քաղաքացիներին, ովքեր ունեն կասկածներ, թե արդյո՞ք դատախազության գործողություններն իրավաչափ են, թե ոչ: Եթե, իհարկե, այդ մարդիկ կիսվեին մեզ հետ իրենց խնդրով: Խորհուրդ եմ տալիս առաջարկել Ձեր գործընկեր լրատվամիջոցներին, ովքեր ունեն իրավական խորհրդատվության կարիք, կոնկրետ դեպքով կարող են դիմել մեզ:

Իսկ ընդհանուր պետական իմաստով, եթե վերանանք այս գործի շրջանակներից, կարող եմ ասել, որ լրագրողների հրապարակումները, ընդհանուր առմամբ, չեն կարող դիտվել սուտ մատնության հոդվածի շրջանակներում: Ընդհանուր առմամբ ասեմ, որ կոնկրետ դեպքում լրագրողը կարող է, օրինակ, իր հրապարակման մասին նաեւ գրավոր տեղեկացնել դատախազությանը: Բայց ես տեղյակ չեմ՝ կոնկրետ այս գործով եղե՞լ է դատախազությանը գրավոր գանգատ-բողոք, որ տեղի ունեցածը քրեական հանցագործություն է:

Սուտ մատնությունը մենք տեսնում ենք հետեւյալ տրամաբանության մեջ, որ պետք է որեւէ քաղաքացի գնա եւ դիտավորյալ, իմանալով՝ ինչ-որ մի բան կեղծ է այդ հանցագործության մասին, մարդու վնասելու համար կոնկրետ ցուցում գրի համապատասխան իրավապահ մարմին եւ ասի, որ այս մարդը կատարել է հանցագործություն, եւ նոր դա կարելի է որակել սուտ մատնություն: Ահա, սա է այն հոդվածի տրամաբանությունը, որի մասին Դուք խոսում եք:

-Այս օրերին մի խումբ քաղաքացիներ էլեկտրաէներգիայի թանկացման դեմ բողոքի ակցիաներ են անցկացնում: Քաղաքացիները բարձրաձայնում են, թե ինչո՞ւ ՀԷՑ-ի կուտակած պարտքերը պետք է վճարեն իրենք, համարում են, որ ՀԷՑ-ը ոտնահարել է իրենց իրավունքները` իրենց վզին փաթաթելով կուտակած պարտքերը: Այստեղ եւս գործ ունենք մարդու իրավունքների խախտման կոնկրետ դրսեւորման հետ: Ի՞նչ քայլեր են արվում այդ ուղղությամբ:

-Փորձել եմ որոշակի միջամտություն ունենալ եւ որոշակի հարցադրումներ եմ ուղղել հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողով հատկապես գործընթացի ու բովանդակային առումով: Գործընթացը մեզ համար կարեւոր էր, որ լիներ թափանցիկ եւ հրապարակային:

Եվ, ահա, ստացել ենք հրավեր՝ մասնակցելու այդ հանձնաժողովի նիստին, որտեղ քննարկվելու է այդ հարցը, եւ իմ ներկայացուցիչը լինելու է այնտեղ: Ինչպես գիտենք՝ Ազգային ժողովում լսումներ այդ թեմայով եղան, եւ, ահա, այդ քննարկումների արդյունքում մենք էլ Ձեզ հետ կհետեւենք, կտեսնենք՝ արդյո՞ք ողջամիտ են այդ գործողությունները, որոնք իրականացնում են համապատասխան պետական մարմինները: Մինչ այդ լսումների ավարտը՝ եկեք ձեռնպահ մնանք բովանդակային գնահատականներ տալուց:

Քնար Մանուկյան