ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը «Արմենիա» հեռուստաընկերության «Ժամը» լրատվականի ղեկավար Արտակ Ալեքսանյանի հետ բացառիկ հարցազրույցում ասում է, որ ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպմանը իրենք խոսել են հայ-ադրբեջանական սահմանին և շփման գծում վերսկսած լարվածության մասին և պահանջել, որ զինադադարը հարգվի և պահպանվի:
– Պարո՛ն Ուորլիք, Դուք հանդիպել եք ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանին: Որո՞նք են տպավորությունները:
– Մենք շատ ուրախ էինք հանդիպել Նախագահ Սարգսյանին: Ինչպես և սպասվում էր, մենք խոսեցինք վերջին շրջանի սահմանային լարվածության մասին, մենք խոսեցինք Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների հանդիպման հնարավորության մասին, որ հնարավոր է տեղի ունենա մինչև տարեվերջ:
– Դուք հանդիպել եք նաև Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների հետ:
– Այո՛, նախորդող օրերին:
– Որո՞նք են հանդիպման արդյունքները, կա՞ն որևէ ընդհանուր եզրեր շարունակելու բանակցությունները:
– Իհարկե, առաջին հերթին մենք խոսել ենք վերսկսած սահմանային լարվածության մասին հայ-ադրբեջանական սահմանին և շփման գծի և մենք պահանջեցինք, որ զինադադարը հարգվի և պահպանվի: Մենք խոսեցինք նաև երկու նախագահների հանդիպման մասին, որը նախատեսված է մինչև այս տարեվերջ, խոսել ենք երբ դա կարող է տեղի ունենալ, ինչպես նաև այդ հանդիպման օրակարգը:
– Մի քանի անգամ այդ հանդիպումը հետաձգվել է: Վստա՞հ եք, որ մինչև տարեվերջ այն տեղի կունենա:
– Դա նախագահներից է կախված: Մենք ցույց ենք տալիս հնարավոր ժամկետները, վայրերը, բայց անշուշտ, ամեն ինչ իրենցից է կախված:
– Հայաստանի հանրությունը հիասթափված է սահմանային լարվածության առումով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի անատամ հայտարարությունից, հատկապես, որ Ադրբեջանական կողմն է հրահրողը: Արդյո՞ք ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը չի կարող լինել ավելի հստակ և հասցեական իր հայտարարություններում:
– Ինչպես եռանախագահողներն արձանագրել են իրենց հայտարարության մեջ, շատ դժվար է իմանալ, թե ով և երբ է բռնությունն առաջինը սկսել, ամեն կողմ մյուսին է մեղադրում: Բայց մենք ընդգծել ենք երկու կողմին էլ, որ զինադադարը պետք է հարգել, և մենք շատ մտահոգված ենք, ծանր զինատեսակի կիրառմամբ, և անմեղ քաղաքացիական անձանց մահվամբ, որն անընդունելի է և պետք է խուսափել դրանից ապագայում:
– Տարիներ շարունակ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն առաջարկել է սահմանների մոնիտորինգ, որն Ադրբեջանը շարունակաբար մերժում է: Ինչպե՞ս է հնարավոր սահմանային լարվածության թուլացմանն ուղղված մոնիտորինգը ի վերջո կարգավորել ավելի տրամաբանական ժամկետներում և մեթոդով:
– Մեր հայտարարության մեջ մենք ասել ենք, որ կա ԵԱՀԿ հետաքննության անհրաժեշտություն և մեխանիզմ: Երկու նախագահներն ասել են, որ պատրաստ են դա քննարկել են, մենք էլ պատրաստ ենք դա քննարկել, առավել ևս, որ դրա կարիքը կա:
– Պարոն Ուորլիք, ո՞ր փուլում է գտնվում բանակցային գործընթացը: Ի վերջո, նախագահները ո՞ր կետից են շարունակելու բանակցությունները, սկսելու ենք զրոյի՞ց, թե՞ շարունակելու ենք աշխատել Մադրիդյան սկզբունքների վրա:
– Նախագահներն ասել են, որ ցանկանում են ունենալ ինտենսիվ երկխոսություն և մենք կաջակցենք դրան: Այդ երկխոսությունը հիմնված է որոշակի սկզբունքների և տարրերի վրա, որոնց վերաբերյալ արդեն կա համաձայնություն: Դա այս տարիների ընթացքում քննարկումների շրջանակն է, և մենք ցանկանում ենք դրա վրա կառուցել ապագայի համապարփակ համաձայնությունը:
– Ձեր կարծիքով, արդյո՞ք կարող եք ասել, որ վերջին ամիսների ինտենսիվ լարվածության պատճառով, ըստ էության, 1994 թվականին ստորագրված զինադադարն այլևս չի աշխատում:
– Զինադադարը խախտված է, այն ձեռք է բերվել ավելի քան 20 տարի առաջ, բայց այն դեռ ուժի մեջ է և մենք կողմերին կոչ ենք անում հարգել այն:
Հարցազրույցը` Արտակ Ալեքսանյանի