Երեկ հազարավոր հայաստանցիներ, արցախահայեր, սփյուռքահայեր եւ օտարերկրյա հյուրեր այցելեցին Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր եւ իրենց հարգանքի տուրքը մատուցեցին 98 տարի առաջ Օսմանյան Թուրքիայում ցեղասպանության զոհ դարձած ավելի քան մեկուկես միլիոն հայերի հիշատակին: Երեկ «Ժողովուրդ»-ը Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրում զրուցեց մի քանի սիրիահայերի հետ, որոնք այս կարճ ժամանակահատվածում հասցրել են հիասթափվել Հայաստանում տիրող սոցիալական վատ պայմաններից:
Սիրիահայ Ժոյել Հացագործյանը յոթ ամիս է, ինչ ամուսնու եւ երեխաների հետ ապրում է Հայաստանում. «Մենք ալ 7 ամիս է՝ հոս ենք: Շատ գեղեցիկ եւ աղվոր երկիր է: Այսօր (երեկ-Ս.Հ.) մեզ համար շատ հուզիչ օր էր, քանի որ երբեւէ այս հուշահամալիր եկած չէինք: Ճիշտ է, Սիրիայում կառուցված այսպիսի Ծիծեռնակաբերդ չունեինք, բայց մենք ամեն տարի այս օրը գնացել ենք մեզ մոտ գտնվող Եղեռնի զոհերի շիրիմներին: Աս մեզի համար երազ էր, որ առաջին անգամ ասանկ տեղ մըն էինք՝ թե՛ հուզվեցանք, թե՛ ուրախացանք: Առաջին անգամ ըլլալով հայրենիքին մեջ՝ ուր որ կերթանք, գիտենք՝ մեր հողն է, մեր ազգն է, մեր հայրենիքն է, ու ուժ կառնինք: Կուզենք Հայաստանում մնալ, բայց եթե գործերը լավ ըլլա, բոլոր հայերը կուգան, չեն մնար Սիրիայում: Այդ դեպքում ոչ մի հայ չի մնա այնտեղ, կարեւորը աշխատանք ունենալն է: Ճիշտ է, ամուսինս հիմա աշխատում է, բայց վճարումները քիչ են: Չի կարելի… Ես վարձ եմ տալիս, սնունդ եմ գնում, հոսանքի, ջրի վճարումներն եմ կատարում, չի բավականացնում: Սա է իրականությունը: Եթե գործդ, անձնականդ լավ ըլլա, դու հանգիստ կապրես այստեղ, մենք հոն՝ Սիրիայում, խնդիրներ չենք ունեցել, մեր սեփական տունն է եղել, մեքենան, խանութները: Հիմա շատ ենք դժվարանում, չի բավականացնում գումարը: Աստված անի, որ Սիրիայում ամեն բան լավ լինի, մենք նորից հետ պետք է վերադառնանք: Շատ կուզեի, որ մի ուրախ հայ տեսնեի: Բախտ չունեցա ուրախ հայի հանդիպել: Կզգամ, որ անգործություն կա Հայաստանի ղեկավարների մոտ: Երկրում խաղաղ է, պատերազմ չկա, բայց աշխատատեղ չկա: Մարդիկ պատերազմում են աղքատության դեմ»:
Իսկ 31-ամյա Շուշան Քեշիշյանը Հալեպում ապրած տարիներին մշտապես երազել է Հայաստանում մեկ օր անցկացնելու մասին. «Միայն ուրախություն է մեզ համար հոս ըլլալը: Ութ ամիս է, ինչ Հայաստանում ենք: Աղվոր երկիր է, բայց մենք անգործ ենք»:
Սիրիահայ Արփի Մակարյանն էլ առաջին անգամ էր Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրում. «Շատ ուրախ ենք, որ եկել ենք Հայաստան: Շատ աղվոր երկիր է: Բայց ինչ-ինչ պատճառներով արդեն հիասթափվել ենք: Դժվարություններ կան: Աստված տա, Սիրիայում լավ լինի, մենք նորից հետ ենք դառնալու: Մենք ալ կնեղվինք Հայաստանիս այսչափ աղքատությունից… շատ աղքատ է, մենք կսպասեինք ավելի լավ Հայաստան տեսնել: Շատ կցավինք: Երկիրն աղվոր է, բայց պիտի աշխատին, որ ամեն ինչ լավ ըլլա»:
Իսկ 78-ամյա Սարգիս Կաֆվեջյանի աչքերը լցվում են, երբ խոսում է հայ գյուղացու մասին: «Դատարկվել է երկիրս: Կիրակի օրը գնում եմ եկեղեցի՝ պատարագ լսելու, բայց մինակ ես եմ ու քահանան: Եհովայի վկաները լցվել են էս խեղճ երկիրը: Ես Հալեպից եմ եկել եւ երկար ժամանակ է, ինչ Հայաստանում եմ ապրում: Հիմա Սիրիայում է եղեռնը, ջարդը: Հայաստանը շատ լավը պետք է ըլլա, բայց երբ՝ չգիտեմ, չեմ կարող ասել: Հայ գյուղացին ուրախ չէ, մեկին այսքան ժամանակ տեսած չեմ ուրախ, բոլորը կուլան: Նրանք իրենց տները ծախում են ու գնում: Շատ է աղքատությունը, շատ… դատարկվում են գյուղերը: Մի օր հարեւանս ինձ հարցրեց. «Ո՞նց ես, հարեւա՛ն ջան»: Ես էլ մտածեցի` փառք Տիրոջը, հարցրեց իմ որպիսությունը, եւ պատասխանեցի` փառք Տիրոջը: Զարմացավ, հարցրեց` ի՞նչ ասացիր: Զարմանում եմ՝ այստեղ հայությունն ինչպես է բարեւում, հազարամյա քրիստոնյա երկիր ենք, բայց չգիտենք, թե ինչ է փառք Տիրոջը: Ցավում եմ»,-արցունքները սրբելով՝ պատմեց սիրիահայ պապիկը:
«ԲԱԽՏ ՉՈՒՆԵՑԱ ՈՒՐԱԽ ՀԱՅԻ ՀԱՆԴԻՊԵԼ»
ՀԵՏԵՎԵՔ ՄԵԶ Telegram-ՈՒՄ
ՍՅՈՒՆԷ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆ