Օրերս գրական շրջանակներում տարածում գտան տեղեկություններ «Դարակ» նորաստեղծ հրատարակչության մասին: Դրա հիմնադիր-խմբագիր Աշոտ Գաբրիելյանը «Ժողովուրդ»-ին պատմել է նոր հրատարակչության գործունեության, դրա առջեւ դրված հանձնարարականների մասին: Բանաստեղծի հետ զրուցել ենք նաեւ գրական թեմաներից, հետաքրքրվել, թե ինչու է նա լքել ՀԳՄ շարքերը:
-Պարո՛ն Գաբրիելյան, «Դարակ»-ի ֆեյսբուքյան էջում նշվում է` որպեսզի գրականությունը ապահով տեղ գրավի բոլոր տների գրադարակներում, անհրաժեշտ է, որ ճիշտ ժամանակին վեր հանվեն հասարակության անառողջ երեւույթները: Այսինքն` մտադիր եք դրանք «բուժե՞լ» գրականության միջոցով:
-«Դարակ»-ը, որի հիմնադիր-տնօրենն Արմեն Գասպարյանն է, ստեղծվել է թիմային աշխատանքի արդյունքում: Թիմի մաս են կազմում գրողներ եւ թարգմանիչներ: Մենք շեշտը հիմնականում դնելու ենք հասարակության շրջանում իշխող երեւույթների ուսումնասիրության վրա, մտադիր ենք հասկանալ, թե ինչ գրականություն է անհրաժեշտ, որ մարդկանց գրադարակները «վերականգնվեն»:
Օրինակ` մեր առաջին մատենաշարը` «Սաֆո»-ն, ունի հատուկ ֆեմինիստական ուղղվածություն, եւ նպատակներից մեկը կնոջ իրավահավասարության խնդրի առաջքաշումն է Հայաստանում: Այս մատենաշարում տպագրվել են միայն կին գրողներ: Ուրիշ մատենաշարերի միջոցով էլ անդրադառնալու ենք Հայաստանում ազգային այլ խնդիրների: Մոտ 5-6 մատենաշար արդեն նախատեսել ենք, սակայն այլ մանրամասներ դեռ չեմ հայտնի:
-Ամիսներ առաջ հրատարակչություններից մեկը տարածեց ընթերցանության զարգացմանը միտված մի գովազդ, որտեղ հայտարարվում էր, որ միայն ուղտը չի սիրում գիրք կարդալ: Այս ձեւակերպումը քննադատության արժանացավ նաեւ Ձեր կողմից: Հիմա Ձեր նորաստեղծ հրատարակչությունը պատրաստվու՞մ է ինչ-որ կարգախոսներով հանդես գալ, ո՞րն է կարգախոսի Ձեր նախընտրելի տարբերակը:
-Մենք ՀՀ օրենքը խախտելով` գովազդներ չենք տարածի: Համենայն դեպս, Ձեր նշած պարագայում խախտված էր «Գովազդի մասին» ՀՀ օրենքի 6-րդ կետը, որտեղ նշվում է, որ արգելվում եւ հակաօրինական է համարվում այն գովազդը, որն իրականացվում է՝ օգտագործելով այն սպառողների վարկաբեկման ճանապարհը, ովքեր չեն օգտվում գովազդվող ապրանքներից: Իսկ մեր կարգախոսը կլինի մեր գործը:
-Տեւական ժամանակ է` լքել եք Հայաստանի գրողների միության շարքերը: Ինչո՞ւ գնացիք այդ քայլին:
-Այնտեղ մնալու իմաստը չեմ տեսնում: Նախ` ինչպե՞ս կարելի է տարբեր ժանրերի, գեղագիտական հայացքների տեր մարդկանց հավաքել մի տեղ ու պիտակավորել որպես գրող: Կարծում եմ` ՀԳՄ-ի գործառույթը շուկայական այս հարաբերություններում ավելորդ է: Դա ընդամենը հասարակական կազմակերպություն է, որից յուրաքանչյուր քաղաքացի կարող է ստեղծել: Ստեղծագործական առումով ՀԳՄ-ն գրողին ոչինչ չի կարող տալ: Այն կարող է, օրինակ, գրողների համար սոցիալական հարցեր լուծել, սակայն դա կնշանակի կաշկանդել գրողին, կախվածության մեջ դնել` ինչ-որ քարոզչության մեջ օգտագործելու համար: Դա Սովետից եկած մեխանիզմ է:
Շուկայական, հրատարակչական գործը ծաղկեցնելու համար ՀԳՄ-ն պետք է մեթոդներ մշակի, օժանդակի հրատարակիչներին, որպեսզի վերջիններս հատուկ հայցեկարգերի համաձայն՝ լավ գրողների գործեր ընտրեն` տպագրելու համար, ոչ թե պետական փողերով հովանավորի գրողների, որոնցից 50-60 տոկոսի գործերը բանի պետք չեն:
– Բույնը լքած
Կկուն
Մի օր կվերադառնա,
Եվ իր բույնը
Չճանաչելով,
Կշարունակի բնադրվել…
Սա հատված է Ձեր «Նոր բույն» բանաստեղծությունից: Այստեղ, կարծես, ներկայացվում է հայի թափառական կերպարը, ակնարկվում այն մասին, որ մեր խնդիրների լուծումը տեսնում ենք հայրենիքից դուրս…
-Այդ խնդիրն արդեն գենետիկորեն մեզ է պատկանում: Հայի թափառական կերպարը բնորոշվում է այսպես` երբ վատ է` հեռանալ, երբ լավ է` վերադառնալ: Ամեն դժվարությունից դուրս գալու ելքը փնտրում ենք հայրենիքից հեռանալու մեջ: Այդպես վատնում ենք կյանքը` ո՛չ հայրենիքում, ո՛չ էլ դրանից դուրս ոչինչ չանելով եւ ահագին կյանք ետեւում թողնելով: Անեծքի պես բան է, որ հայը չի կարողանում իր հողի վրա հանգիստ շենացնել հայրենիքը: Իսկ որպեսզի այդ անեծքի դեմ դուրս գա, հայը պետք է ճանաչի դա ու չկրկնի նախորդների սխալները:
Աննա Բաբաջանյան
.gif)
