Սվազիլենդի Մսվաթի III թագավորը հայկական Սուրբ Հարության մատուռը և վանքապատկան հողերը պաշտոնապես փոխանցել է Էջմիածնի կաթողիկոսարանին, հաղորդում է «Հայերն այսօր»-ը:
Հեռավոր աֆրիկյան թագավորությունում հայկական եկեղեցին համեմատաբար վերջերս է կառուցվել՝ 1989 թվականին, շնորհիվ Սվազիլենդի քաղաքացի Գրիգոր Դերբելյանի: Վերջինը ծնվել է 1914 թվականին, Այնթափում: Հայոց ցեղասպանության ժամանակ Գրիգորի մայրը 20 օրական որդու հետ ոտքով հասնում է ամուսնու մոտ՝ Կահիրե, իսկ մի քանի ամիս անց՝ մահանում:
Ավարտելով Կահիրեի հայկական համալսարանը՝ Գրիգորը 12 տարի աշխատում է Խարթումում (Սուդան), որտեղ այդ ժամանակ բավական մեծ հայկական համայնք կար: Այնուհետեւ սկսում է աշխատել Յոհանեսբուրգում (ՀԱՀ)՝ Olivett-ի ընկերությունում:
Հասուն տարիքում Գրիգոր Դերբելյանը որոշում է հաստատվել Սվազիլենդում, որտեղ, նրա խոսքով, իր համար հրաշալի վայր է բացահայատում՝ Փայն Վելլին (Սոճու հովիտ), որը գտնվում է Սվազլենդի մայրաքաղաք Մբաբանից ոչ հեռու: Տեսնելով այս վայրը՝ Գրիգորը որոշում է, որ հենց այստեղ է ցանկանում անցկացնել կյանքի մնացած տարիներն ու այդ վայրում էլ թաղվել:
Սոճու հովտի կենտրոնում, որի բնապատկերը նրան Հայաստանն էր հիշեցնում, Գրիգորը 11 ակր հողատարածք է գնում ու կառուցում հայկական փոքրիկ մատուռ, 1770 սոճի եւ եղեւնի տնկում: Մատուռի կողքով փոքրիկ գետ է հոսում, որը Գրիգորն անվանում է Արաքս, նույնիսկ վահանակ է տեղադրում այդ անվամբ: Եկեղեցու շինարաությունը տեւում է չորս տարի՝ 1985-ից մինչեւ 1989 թվականը:
Շուրջ 60 հոգի նվիրատվություն է կատարել մատուռի կառուցման համար, այդ թվում՝ Olivetti ընկերությունը, որտեղ երկար տարիներ աշխատել է Գրիգորը:
Մատուռը փոքրիկ է, ունի երկու գմբեթ: Հետաքրքիր է, որ մատուռի հետնամասը հենված է մեծ քարաբեկորի վրա, որը նաեւ որպես խորան է ծառայում, ինչպես Հայաստանի Սուրբ Գեղարդ եկեղեցում:
Այսօր աֆրիկյան փոքրիկ Թագավորությունում փոքր հայկական համայնք է գործում՝ ընդամենը 8 հոգուց բաղկացած: Մատուռը եւ վանքապատկան հողերը խնամելու հարցում սվազիլենդցի հայերին օգնում են հարեւան ՀԱՀ-ի հայերը:
.gif)
