ԱՇՈՒՂ ՀԱԶԻՐԻՆ ՀԱՅ Է

19-րդ դարի վերջերին, 20-րդ դարասկզբին Թիֆլիսում ապրել է նշանավոր հայ աշուղ Հազիրին, ում շիրիմը Թիֆլիսի Խոջիվանքի հայ գրողների պանթեոնում է՝ մեր ազգի մեծերի կողքին։ Սակայն այսօրվա երաժշտասեր հասարակությունը, ավա՜ղ, քիչ բան գիտի ժամանակի նշանավոր աշուղի մասին:
ՀՀ ժողովրդական արտիստ, Հանրային ռադիոյի «Սայաթ-Նովա» աշուղական երգի վաստակավոր անսամբլի գեղարվեստական ղեկավար Թովմաս Պողոսյանը, անդրադառնալով աշուղ Հազիրիի վաստակին, ընդգծեց. «Այն, որ նրա աճյունն ամփոփվել է Խոջիվանքում, նշանակում է, որ դեռ ժամանակին մեր մեծ մտավորականները գնահատել են նրան՝ իբրեւ ազգային մեծության, եւ նրա մասունքներն ամփոփել Րաֆֆու, Սունդուկյանի, Մուրացանի, Ջիվանու եւ մեր ազգի մյուս մեծերի կողքին»։ «Ժողովուրդ»-ի զրուցակցին անչափ զարմացնում է այն հանգամանքը, որ մեր սերունդները չեն լսել մեծ հայ աշուղի անունը. «Ուզում եմ մի ուշագրավ փաստ արձանագրել. Ջիվանին իր կյանքի վերջին 15 տարիներն ապրել է Թիֆլիսում, եւ Ջիվանու նման մեծության առկայությամբ Թիֆլիսի հայ աշուղների միության նախագահը եղել է աշուղ Հազիրին։ Այս փաստը խոսուն է, նրա մեծության վկայությունը»։
Պարզվում է, որ տարիներ առաջ Մոսկվայում ռուսերենով մի ամսագրում հոդված է հրապարակվել «վրաց մեծ աշուղ Հազիրիի մասին»։ Այսինքն՝ մեր դրացիները նրան արժանին են մատուցել՝ համարելով իրենցը, մինչդեռ մենք, ավա՜ղ, ընդհանրապես երբեւէ չենք անդրադարձել եւ չենք անդրադառնում նրա գործունեությանը, ստեղծագործություններին։
«Վերջերս լրջորեն հետաքրքրվեցինք եւ հայտնաբերեցինք նրա երկու փոքրիկ հրատարակությունները մեր աշուղագիտական կենտրոնի աշխատակից Կարինե Հարոյանի աջակցությամբ։ Դրանց մի օրինակը պահվում է Հայաստանի ազգային գրադարանում, մյուսը՝ ՌԴ պետական գրադարանում։ Այս պահին իմ ձեռքին է Մոսկվայի տարբերակը, որի կրկնօրինակը մեր խնդրանքով Մոսկվայից ուղարկել են մեր բարեկամները։ Ամբողջ երգարանը հայատառ է, հայալեզու, բայց վերջում, կարծես Սայաթ-Նովայի արժանավոր հետնորդը լինելով, երկու երգ վրացատառ հայերենով է տպագրված»,-նշեց Թ. Պողոսյանը։
Մեր զրուցակիցը չի կասկածում, որ, բացի այդ երկու գրքույկից, Վրաստանի պետական արխիվում կարող ենք գտնել նաեւ նրա ձեռագրերը։ Այսինքն՝ հետեւողական լուրջ աշխատանքներ են պետք հայ աշուղի, մեր ազգի արժանավոր մշակութային գործչի ժառանգությունն ասպարեզ բերելու համար։ «Սրտիս փափագն է, որ այդ հարցում ամենաշահագրգիռը լինեն պետական կառույցները, իրենց ջանքերը ներդնեն՝ ինչու չէ, նաեւ մեզ աշխատեցնելով։ Ամեն ինչ պետք է արվի, որպեսզի մենք կարողանանք տեր կանգնել մեր ողջ ժառանգությանը, մեր մշակույթին»,-ավարտեց իր խոսքը ՀՀ ժողովրդական արտիստը։