Բունդեսթագի կողմից ընդունված բանաձևում հայկական կողմի համար նույնիսկ վնասակար շեշտադրումներ կան. քաղաքագետ

Բունդեսթագի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման մասին բանաձևի ընդունման շուրջ ArmLur.am-ը զրուցեց քաղաքագետ Հայկ Մարտիրոսյանի հետ:

– Պարո՛ն Մարտիրոսյան, դուք քննադական վերաբերմունք դրսևորեցիք բանաձևի տեքստի հետ կապված, սակայն շատերն էլ նշում են, որ ավելի կարևոր է ոչ թե բովանդակությունը, այլ այն փաստը, որ Գերմանիան ընդունեց իր մեղսակցությունը:

– Այստեղ խնդիրը շատ պարզ է՝ բովանդակություն, թե արտաքւբ: Եթե արտաքինին ենք ուշադրություն դարձնում, իհարկե շատ կարևոր, անչափ պատմական է, քանի որ խոսքը վերաբերում է Գերմանիային: Իսկ, եթե բովանդակությունն է կարևոր, ապա պետք է նայենք, թե ինչպես է ընդունվել և որքանով է ընդունվել անգամ իրենց մեղսակցությունը: Շեշտադրումների 90 տոկոսը սխալական է, շեշտադրումներ կան, որոնք անգամ վնասակար են մեզ համար: Եթե բովանդակության մեջ չենք խորանում և նայում ենք բուլվարային մակարդակով և սրճարանային մակարդակով գնահատում, ապա, իրոք չնաշխարհիկ բան է տեղի ունեցել: Իսկ, եթե նայում ենք բովանդակությանը, ապա անշուշտ շատ հեռու է լավ տարբերակ լինելուց: Ես վստահ եմ՝ եթե Հոլոքոստի ճանաչման նման նախագիծ լիներ որևէ երկրում, ապա հրեական համայնքները և Իսրայելը կտրուկ կբողոքեին: Շատ հաճախ ավելի լավ է որևէ նախագիծ չներկայացվի, քան ներկայացվի ցածր մակարդակով:

– Նշեցիք, որ նույնիսկ վնասակար շեշտադրումներ կան, կառանձնացնե՞ք որ կետերի մասին է խոսքը:

– Ամենամեծն այն է, որ ասվում է, որ այսօրվա թուրքերը կամ Թուրքիան պատասխանատվություն չի կրում Օսմանյան կայսրության ընթացքում արվածի համար: Անընդհատ շեշտադրումներ են արվում, որ հայ-թուրքական հարաբերությունները պետք է նորմալացվեն, իսկ դա նշանակում է, որ չեն պատկերացնում, թե դրանք ինչ աստիճանի են, խոսում են Ցյուրիխյան արձանագրությունների մասին: Խոսք է գնում հայերի և քրիստոնյա այլ փոքրամասնությունների մասին, որը կրկին վնասակար է: Ցեղասպանություն բառն օգտագործվում է միայն մեկ անգամ, տեքստում ասվում է աքսորներ և մասսայական սպանություններ, կոտորածներ:

– Հիմա այս ամենից հետո հայկական կողմի դիրքորոշումը ո՞րը պետք է լինի: 

– Պետք է զուսպ դիրքորոշում լինի: Իհարկե, լավ է, որ ընդունվել է, բայց կարող է նաև այն կարծիքը լիներ, որ լավ կլիներ չընդունվել, եթե պետք է ընդունվեր այս տեքստով: Եթե ուզում ենք անպայման դրական բան տեսնել, ապա լավ է, որ զրոյական կետից տեղաշարժ եղել է: Դիրքորոշումը պետք է լինի շատ զուսպ, հրճվանքները, ողջունելը պետք է թողնվի մի կողմ և լուրջ մոտեցում ցուցաբերվի:

– Այդ դեպքում Թուրքիայի արձագանքն ինչո՞վ եք պայմանավորում:

– Իսկ եր՞բ չի Թուրքիան նման վերաբերմունք ցուցաբերել: Մենք մոռանում ենք, որ իրենք շատ տղամարդկային, վստահ, չոր քաղաքականություն են վարում աշխարհում: Իրենք իրենց համար ոչ նպաստավոր փաստաթղթերի դեպքում արձագանքում են շատ կոշտ: Եվ այս դեպքում պետք է օրինակ վերցնել Թուրքիայից՝ տղամարդկային քաղաքականություն վարելու առումով: Պետք է յուրաքանչյուր պետություն ձգտի իր շահերը պաշտպանել այնպես, ինչպես դա անում է Թուրքիան:

զրուցեց Նաիրա Հովհաննիսյանը