Նպատակս մեր հին կարատեսակները վերականգնելն է. Արամ Նիկոլյան (ֆոտո)

Դիզայներ Արամ Նիկոլյանը սեպտեմբերին հայ հանրության դատին կհանձնի նոր հավաքածու, որի միջոցով հայկական էթնիկ հագուստը կմատուցվի ժամանակակից ձեւվածքների մեջ, եւ, այդպիսով, նոր շունչ կհաղորդվի դրան: «Ժողովուրդ»-ի հետ զրույցում Արամն անդրադարձել է ոգեշնչման իր աղբյուրներին եւ ոլորտի խնդիրներին:

-Արա՛մ, Ձեր` «Ուրֆա. վերածնված արժեքներ» հավաքածուն, որի հիմքում հայկական տարազներն էին, դրանց խորհրդանիշները, ուրֆայի ոսկեթել եւ արծաթաթել ասեղնագործությունները, որքանով տեղյակ եմ, պետք է շարունակական լիներ: Այժմ կա՞ նոր հավաքածու, որի վրա աշխատում եք:

-Այո՛, կա, այն կոչվում է «Այնթապ», որը գարուն-ամառ 2017 հավաքածու է: Այնտեղ ներառված նմուշների միջոցով ներկայացվում է այդ քաղաքի ասեղնագործությունը (Այնթապ քաղաքը գրականության մեջ հիշատակվում է 10-րդ դարից։ Այնտեղ բնակվում էր ավելի քան 20.000 հայ, որոնց զգալի մասը զբաղվում էր ասեղնագործությամբ։ Այնթապի կարի մեջ կարեւորագույնը թափանցիկ կտորն է, որից ուղիղ եւ հատվող թելեր են հանվում, ապա հենքի թելերի համրումից հետո գործվում է զարդանախշը-հեղ.): Այս պարագայում ոգեշնչման իմ աղբյուրը հայկական էթնիկ հագուստն է, որը մատուցվում է ժամանակակից ձեւվածքների մեջ: Բայց եթե «Ուրֆա»-ի դեպքում մենք փոխանցել էինք նաեւ տեղական հագուստների գույները, ապա «Այնթապ»-ը կներկայացվի սեւ ու սպիտակի մեջ (թեեւ ցուցադրության ժամանակ հնարավորություն կլինի տեսնելու նաեւ որոշ նմուշների գունավոր տարբերակներ): Պատճառն այն է, որ ասեղնագործության նրբությունները, այսպես ասած, «մաքուր» գույների մեջ ավելի հստակ են երեւում: Ես էլ փորձել եմ մինիմալիստական լուծումներով, ժամանակակից տեխնիկայի միջոցով ցույց տալ այդ ասեղնագործության շքեղությունը: Այսպիսով` նպատակս մեր հին հայկական կարատեսակները վերականգնելն է, դրանց ժամանակակից շունչ հաղորդելը: «Այնթապ»-ի` իմ անհատական ցուցադրությունը տեղի կունենա սեպտեմբերի սկզբին, ապա հավաքածուն կներկայացվի նաեւ նորաձեւության երեկոներում: Ի դեպ, նշեմ, որ շարունակական այս նախագծի շրջանակում հետագայում հանրության դատին կհանձնվի, օրինակ, Մարաշի ասեղնագործությունը:

-Հետաքրքիր է` հայկական այդ կարատեսակներով հագուստի պահանջարկը մեր շուկայում մե՞ծ է, դրա հանդեպ հետաքրքրությունը մասսայական բնույթ կրո՞ւմ է: Բացի այդ` նոր հավաքածուում ներկայացվելիք զգեստները գոնե մեր միջին խավին մատչելի կլինե՞ն:

-Հայ հանրության շրջանում հետաքրքրությունը այդ հագուստների նկատմամբ, այո՛, բավական մեծ է. դրա ապացույցը մեզ հասած տեղեկությունն է այն մասին, որ թե՛ Հայաստանից, թե՛ արտերկրից մարդիկ հետաքրքրված են ոչ միայն «Ուրֆա»-ի նմուշներով, այլեւ ներկայացված կարատեսակներով, ավելին` նրանք սկսել են սովորել տիրապետել տվյալ կարատեսակի տեխնիկային: Այնպես որ, ըստ իս, մի քիչ դանդաղ, բայց այդ հետաքրքրությունը մասսայական կդառնա: Ինչ վերաբերում է գնային քաղաքականությանը, դեռ չեմ հաշվարկել, թե այս նոր հավաքածուի նմուշները ինչ կարժենան, այնուամենայնիվ, կփորձեմ այնպես անել, որ դրանք հասանելի լինեն միջին խավի սպառողներին: Ներկայացվելիք հագուստների շրջանակում մի փոքր թանկ կարժենան միայն ձեռքի աշխատանքները:

-Իսկ արտերկրից այս հագուստների հանդեպ հետաքրքրություն տածող մարդիկ պատրա՞ստ են նաեւ վճարել դրանց դիմաց: Հայաստանից դուրս գնորդներ ունե՞ք:

-Այո՛, այս ոլորտում նոր բան ասելը, հայկական մշակույթին անդրադառնալն օգնում է հետաքրքիր լինել նաեւ դրսի սպառողների համար: Նշեմ, որ «Այնթապ»-ը կցուցադրվի նաեւ Եվրոպայում ու ԱՄՆ-ում: Իսկ «Ուրֆա»-ն, օրինակ, այժմ ներկայացվում է Ռումինիայում: Ամեն դեպքում, գնորդների շրջանում դեռեւս գերակշռող են հայաստանցիները:

-Արա՛մ, այսօր հայ դիզայների համար ամենաշահութաբեր թեման ո՞րն է:

-Գուցե փոքր-ինչ տարօրինակ հնչի, բայց հայ դիզայներների գործունեության պարագայում շահույթի մասին խոսելը դեռ վաղ է: Շահույթ հնարավոր է ստանալ այն դեպքում, երբ քո արտադրանքը կդառնա մասսայական, երբ քո երկրում զարգացում կապրի թեթեւ արդյունաբերությունը: Իսկ այս առումներով մենք դեռ կայացման փուլում ենք:

-Այդ դեպքում ի՞նչը կարող է նորեկի համար ստիմուլ լինել` այս ասպարեզ մուտք գործելու համար:
-Ոլորտում կայանալու եւ գումար աշխատելու տարբերակը անհատականություն լինելն է: Քո ստեղծածը պետք է նման չլինի մյուսների ստեղծածին եւ պետք է հասանելի լինի մարդկանց: Իհարկե, այս ամենի հիմքում, նախեւառաջ, սերն է քո աշխատանքի նկատմամբ:

Աննա Բաբաջանյան