Այսօր ավստրիացի գրող և հումանիստ Ֆրանց Վերֆելի մահվան օրն է

Այսօր ավստրիացի գրող և հումանիստ Ֆրանց Վերֆելի մահվան օրն է:  Ծնվել է ունևոր հրեական ընտանիքում, սովորել է Ֆրանց Կաֆկայի և Մակս Բրոդի հետ նույն ուսումնարանում, այնուհետև՝ Լայպցիգի և Համբուրգի համալսարաններում։ 1911 – 1912 թթ. ծառայել է բանակում, բանտարկվել է՝ երկրում տիրող ռազմամոլության դեմ ելույթների համար։ Էքսպրեսիոնիզմի վիեննական ուղղության հիմնադիրներից մեկն է, մոտ էր Կրաուսին և Ռիլկեին։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի նախօրյակին կազմակերպում է պացիֆիստների ընկերություն Մարտին Բուբերի և Մաքս Շելերի հետ միասին, թեև պատերազմի բռնկումից հետո զորակոչվում է բանակ՝ 1915-17 թթ. կռվելով արևելյան ճակատում։ 1929 թ. ամուսնանում է Ալմե Մալերի հետ։ 1938 թ. Ավստրիայի ֆաշիստական օկուպացումից (Անշլյուս) հետո ստիպված է լինում տեղափոխվել Ֆրանսիա (Սանարի-Սյուր-Մեր), այնուհետև՝ 1940 թ. կնոջ և գրող Հենրիխ Մաննի ու նրա ընտանիքի հետ Ֆրանսիայից անցնում է Իսպանիա ու Պարտուգալիա, այնտեղից էլ՝ ԱՄՆ։ 1941 թ. դառնում է ԱՄՆ քաղաքացի։ Վերֆելը հանկարծամահ է եղել 1945 թվականի օգոստոսի 26-ին՝ ԱՄՆ-ի Բևեռլի Հիլզում։ Հետագայում նրա աճյունը երախտագետ մի խումբ հայերի կողմից փոխադրվել է Վիեննա և հանձնվել հողին։

Ավստրիայի հայ համայնքի ջանքերով 1998 թվականին Վիեննայի կենտրոնում կանգնեցվել է ավստրիացի գրող, հայ ժողովրդի բարեկամ Ֆրանց Վերֆելի հուշարձանը։

«Մուսա լեռան 40 օրը» վեպն առանձնակի տեղ է գրավում Վերֆելի ստեղծագործությունների մեջ։ Ստեղծագործության համար հիմք են ծառայել 1915 թ. Կիլիկիայի Սուեդիայի շրջանի հայության հերոսական պայքարը թուրքական ջարդարարների դեմ։ Երբ տեղի թուրքական իշխանությունները փորձեցին ի կատար ածել հայության տարհանման հրամանը, հայերը որոշեցին դիմադրություն ցույց տալ՝ բարձրանալով Մուսա լեռ, որտեղ և կազմակերպեցին ինքնապաշտպանություն՝ 53 օր շարունակ հաջողությամբ հետ մղելով թուրքական զորքերի հարձակումները։ Վեպը գրելիս Վերֆելը օգտագործել է ականատեսների վկայություններ, լրատվական նյութեր, ուսումնասիրել հայ ժողովրդի պատմությունը, կրոնն ու մշակույթը։ Վեպը մեծ հաջողություն է ունեցել ընթերցողների շրջանում, 1934 թ. արժանացել է տարվա լավագույն վեպի միջազգային մրցանակին և այսօր էլ համարվում է Վերֆելի առանցքային ստեղծագործություններից մեկը։ Թարգմանվել է աշխարհի ավելի քան 20 լեզուներով, այդ թվում և հայերեն։