Կառավարությունը վաճառում է պատմամշակութային կոթողը

Հոկտեմբերի 5-ին հայ հասարակությունը բախվեց պետական մակարդակով ընդունված հերթական անսպասելի որոշմանը: ՀՀ նոր կառավարության որոշմամբ՝ ՀՀ տրանսպորտի եւ կապի նախարարության աշխատակազմին ամրացված պետական սեփականություն հանդիսացող Երեւան քաղաքի Նալբանդյան փողոց 28 հասցեում գտնվող 7809.9 քառ. մետր մակերեսով շենքը եւ դրա օգտագործման ու սպասարկման համար հատկացված հողամասից բաժնային մաս հանդիսացող 2520 հա մակերեսով հողամասը կօտարվի դասական աճուրդով: Աճուրդի մեկնարկային գին է սահմանվել գույքի գնահատված արժեքի 100 տոկոսը՝ 13 մլրդ 223 մլն 413 հազար 600 դրամ:

ՀՀ ԿԱ պետական գույքի կառավարման վարչության պետ Արման Սահակյանը, անդրադառնալով նոր որոշմանը, կառավարության՝ նախօրեին տեղի ունեցած նիստի ժամանակ նշեց, որ գույքը ձեռք բերելու դեպքում գնորդը պարտավոր է վճարել նաեւ հողամասի կադաստրային արժեքը՝ 151 մլն 226 հազար 400 դրամը: Պետական գույքն օտարելու մասին նախագծում նշված է. «ՀՀ տրանսպորտի եւ կապի նախարարությանն ամրացված 7809.9 քառ. մետր մակերեսով տարածքից մի շարք տարածքներ (ընդհանուր մակերեսը կազմում է 1887.4 քառ. մետր) վարձակալությամբ հանձնված են այլ կազմակերպությունների, որոնցից երկուսի վարձակալության ժամկետը լրանում է 2017, իսկ մեկինը` 2018 թվականներին: Ելնելով պետական գույքի կառավարման արդյունավետության բարձրացման քաղաքականությունից՝ ներկայացված նախագծով առաջարկվում է նշված գույքը ներկայացնել օտարման աճուրդով»: Նշենք, որ երբ գույքն օտարվի, պայմանագիր կկնքվի գնորդի հետ, ու գույքը կհանձնվի եռամսյա ժամկետում:

Ի դեպ, որոշման մեջ ասվում է նաեւ, որ հաշվի առնելով այն, որ ներկայումս առաջացել է ՀՀ տրանսպորտի, կապի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարությանը շենքային պայմաններով ապահովելու անհրաժեշտություն, կառավարությունը հաստատել է նաեւ Սարգսյան 3 հասցեի այրված շենքի 1-ին հարկի նախկին սեփականատերերի համար կառուցած շենքի ձեռք բերման գործողությունների ծրագիրը՝ նշված շենքում վերոնշյալ նախարարության աշխատակազմին տեղակայելու համար: Այսինքն` նախարարության շենքի մի մասը վաճառում են, աշխատակիցներին տեղավորում վաղուց վաճառված պետական շենքի սենյակներում:

Սա նշանակում է, որ պետական միջոցները վատնելու եւ երկրի սեփականությունը քիչ-քիչ օտարելու գործընթացը շարունակվում է նաեւ նոր կառավարության օրոք: Հիշեցնենք՝ դեռեւս 2012 թվականին որոշում էր կայացվել վաճառել արտաքին գործերի նախարարության շենքը: Այդ ժամանակ հանրության մեջ քննադատությունների մեծ ալիք բարձրացավ, իրավապաշտպանները խոսում էին այն մասին, որ ԱԳՆ շենքի վաճառքը կոռուպցիոն դրսեւորումների վառ օրինակ է, պետական միջոցների վատնում ու փոշիացում, ինչպես նաեւ՝ իշխանավորների անձնական հարստացման աղբյուր:

Իսկ որքանով համոզված լինենք, որ ՀՀ տրանսպորտի եւ կապի նախարարության շենքի վաճառքը եւս նման նպատակներ չի հետապնդում: Համենայնդեպս, ԱԳՆ շենքի վաճառքից հետո պետբյուջեի միջոցները չավելացան:

Եվ այսօր կրկին ստիպված ենք բախվել նույնատիպ խնդրի. հերթական անգամ ժողովրդից թաքուն կայացվեց մեր երկրի համար անհարիր եւս մի որոշում. հավանություն տրվեց մոտ 28 միլիոն դոլարով աճուրդի հանել ՀՀ տրանսպորտի, կապի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարության շենքը՝ Երեւանի Հանրապետության հրապարակում գտնվող հայտնի Արհմիությունների տան ձախ հատվածը: Ըստ վերլուծաբանների՝ պատմական եւ մշակութային հուշարձան հանդիսացող շենքի 7 հազար 809 քառակուսի մետրը եւ կից 0.25 հեկտար հողամասը վաճառվում է մայրաքաղաքի կենտրոնում գտնվող խանութների գնին համարժեք: Շենքի մեկ քառակուսի մետրը գնահատվել է մոտ 3 հազար 500 դոլար: Կառավարության՝ մեր իրականության համար ոչ ճշմարտանման պարզաբանումը հետեւյալն է՝ վաճառքն իրականացվում է պետական բյուջեում եկամուտների ավելացման նպատակով:

Իսկ որքանով վստահ լինենք, որ շենքի պատմամշակութային տեսքը չի աղավաղվի, եւ քաղաքաշինական եւ ճարտարապետական տեսքը փոփոխության չի ենթարկվի: Դրա երաշխիքը, ցավոք, կառավարության կայացված որոշման մեջ չի հիշատակվում: Այստեղ հարց է առաջանում՝ ինչպես է ՀՀ մշակույթի նորանշանակ նախարար Արմեն Ամիրյանը վերաբերվում այս երեւույթին: Երեկ նա «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում ասել է, որ ինքը վստահ է` կկարողանա կանխել պատմամշակութային կոթողները առեւտրի կենտրոնների վերածելու գործընթացը: Գուցե նախարարը տեղյակ չի եղել, որ գործադիրը որոշում է կայացրել աճուրդի հանել հերթական պատմական եւ մշակութային արժեքը, որի ճակատագիրը վաճառքից հետո անհայտ է՝ ինչ կլինի: Խնդիրն այստեղ այն է, որ որոշման մեջ չի նշվում՝ ինչ պարտականություններ է ունենալու գնորդը շենքը ձեռք բերելուց հետո:
Եվ միանշանակ կարող ենք ասել, որ օրեր անց հայտարարվելու է «հաջողված» գործարքի մասին, իսկ թե ինչ կշահի այդ գործարքից ՀՀ շարքային քաղաքացին, դժվար է ասել:

Այս իրավիճակը ցույց է տալիս, որ ՀՀ կառավարությունը մնում է տնտեսապես իմպոտենտ՝ անկարող լինելով բյուջեն համալրել իշխանությունների գրպանային օլիգարխների թաքցված հարկերով ու թալանի մասշտաբների կրճատմամբ:
Մյուս կողմից էլ կա մտահոգություն, որ հերթական անդառնալի կորուստն ենք ունենալու՝ մայրաքաղաք Երեւանի սրտում տեղակայված պետական կառավարական գերատեսչական շենքի Թամանյանական մտահղացումն ու բովանդակությունը վերածելով կացարանների: Ինչո՞ւ ենք այսպես մտածում, որովհետեւ Երեւանի Հանրապետության հրապարակի տարածքում գտնվող 5 մշակութային կոթողներից 2-ն արդեն հյուրանոցի են վերածվել` «Արմենիա Մարիոթ»-ը եւ ԱԳՆ նախկին շենքը, վաճառքի է հանվել նաեւ ՏԿՏՏ շենքը. առայժմ պետական հոգածության տակ են մնում ՀՀ կառավարության ու Պատմության թանգարանի շենքերը: Իսկ ո՞վ է երաշխավորը, որ այս ոգով շարժվելով՝ չենք հասնի նաեւ դրանց:

Տաթեւ Հարությունյան