Թուրքիայի նախկին վարչապետ Ահմեթ Դավութօղլուի գլխավոր խորհրդական, լրագրող և հոդվածագիր ազգությամբ հայ Էթյեն Մահչուփյանը «Մահվան վախը և ազգայնականությունը» հոդվածում անդրադարձել է Թուրքիայի կրթական համակարգի իսլամականացված լինելուն` նշելով, որ Թուրքիան կարիք ունի ստեղծագործական կրթական համակարգի:
Մահչուփյանն այս բնագավառում որպես օրինակ բերել է Հայաստանը` ներկայացնելով այստեղ գործող «Թումո» կենտրոններն ու UWC միջազգային քոլեջը:
Թուրքական «Karar.com» լրատվական կայքում հրապարակած հոդվածում Մահչուփյանը նշում է, որ գլոբալիզացիան առաջին հայացքից ձեռնտու է մեծ պետություններին, քանի որ նրանք դրա միջոցով կարողանում են մեծացնել իրենց ազդեցության գոտիները: Սակայն, ըստ հեղինակի, այսօր գլոբալիզացիայի ձգտող մեծ պետությունները Մերձավոր արևելքում հրահրած քաոսը չեն կարողանում կառավարել: Իսկ այստեղի փոքր երկրներից դուրս եկած որոշ մարդիկ (ահաբեկիչները) կարողանում են խախտել մեծ ուժերի կողմից պահպանվող աշխարի անդորրը:
«Եթե ասենք, որ այս նոր իրավիճակը փոքրերի համար միայն հակամարտությունների ու պատերազմների տեսանկյունից է օգտակար, սխալված կլինենք, քանի որ այսօր փոքր երկրների առջև խաղաղության և կայունության շնորհիվ մեծ հորիզոններ են բացվում: Մեր օրերում ամենաշատ խոչընդոտներով շրջապատված երկրներից մեկը Հայաստանն այս տեսանկյունից հետաքրքիր օրինակ է: Իր շուրջ գրեթե ոչ մի վստահելի բարեկամ չունեցող, Ռուսաստանից չափից ավելի կախում ունեցող, երերուն տնտեսությամբ, պակասող բնաչկությամբ, ժողովրդավարության մշակույթի մեջ շատ բացթողումներ ունեցող մի հասարակություն… Սակայն աշխարհում գոյություն ունեցող 16 UWC (United World Colleges) քոլեջներից մեկը Հայաստանի Դիլիջան քաղաքում է»:
Մահչուփյանը շեշտել է, որ Դիլիջանի դպրոցում միջազգային անգլերեն լեզվով բարձրորակ կրթություն է ստանում աշխարհի 73 երկրից մոտ 200 աշակերտ, որոնցից 6-ը Թուրքիայից են:
Այնուհետև հոդվածագիրն անդրադարձել է Հայաստանում գործող «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնին` նշելով, որ այստեղ 12-18 տարեկան երեխաները տարբեր ոլորտներում ստեղծագործական միտքը զարգացնող կուրսեր են անցնում:
«Երեխաների աշխատանքները ու նախագծերը աջակցություն են ստանում կենտրոնի կողմից և դուրս բերվում միջազգային հարթություն: Կարիք չկա ավելացնելու, որ ամեն տարի այստեղ են այցելում բազմաթիվ աշխարհահռչակ գիտնականներ ու արվեստի գործիչներ` իրենց մասնակցությունը բերելով նրանց աշխատանքներին»,- նկատել է տալիս Մահչուփյանը` ավելացնելով, որ կրթական այս փնտրտուքը Հայաստանի շնորհը չէ: Ըստ նրա՝ լավ են օգտագործվում հզոր սփյուռքի միջազգային մակարդակի կապերը:
Իրեն թուրքական հասարակության անդամ համարող հայ հեղինակը, ավարտելով հոդվածը, գրում է. «Թուրքիան փոքր երկիր չէ: Մյուս կողմից եթե նույնիսկ օբյեկտիվորեն ապագայի մեծ ներուժ ունենք, բայցևայնպես նորը կառուցելու հարցում մեծ թերություններ ունենք: Քանզի մենք դեռևս վախենում ենք ազատ քաղաքացուց և ապրում ենք օրինակելի քաղաքացու երազանքով:
…Մեր դպրոցները կիսանդրիներով (Աթաթուրքի), մարշերով, ու կրոնականացված հերոսներով են առանձնանում:
«Ստեղծագործական կրթությունից» վախեցող «ազգայնական կրթությունը» ինչ գաղափարախոսական հենք էլ ունենա, միևնույնն է արդյունքը չի փոխվելու:
Եվ սրանից 100 տարի հետո էլ դեռ առօրեական կլինի հարցնելը` ինչու՞ հետ մնացինք»:
.gif)
