ԵԱՏՄ նիստն ուղեկցվել է սկանդալներով. այդ երկրների պաշտոնյաները պատրաստ են ամեն քայլափոխի միմյանց հասցեին մեղադրանքներ հնչեցնելու

Հայաստանում երեկ անցկացված ԵԱՏՄ նիստն ուղեկցվեց սկանդալներով. ԵԱՏՄ անդամ երկրների վարչապետները միմյանց հասցեին քննադատությունների ու մեղադրանքների տարափ հնչեցրին, ընդ որում՝ բացահայտ:
Նկատենք, որ երեկ տեւական ժամանակ չէր մեկնարկում Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի ընդլայնված կազմով նիստը: Չնայած նախատեսված էր նիստը սկսել ժամը 12-ին, սակայն ժամը 13.30-ի դրությամբ դեռ ԵԱՏՄ երկրների վարչապետները չէին ավարտել Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի՝ նեղ կազմով նիստը: Պատճառը Ղազախստանի եւ Ղրղզստանի միջեւ վերջերս ծագած խնդիրներն էին. ղազախական կողմը սահմանին հատուկ ծառայությունների եւ սահմանապահների կողմից ուժեղացված ստուգումներ է իրականացվում, եւ դա հանգեցրել է երկու երկրների միջեւ լարվածության: ԵԱՏՄ միջկառավարական խորհրդի՝ նեղ կազմով նիստում այս թեման դարձել է քննարկումների առարկա, եւ շատ արագ վերածվել Ղազախստանի եւ Ղրղզստանի վարչապետների միջեւ թեժ վիճաբանության: Այդ նիստին մասնակից մյուս երկրների պաշտոնյաներին, ի վերջո, հաջողվել է կրքերը հանդարտեցնել:

Արդեն ԵԱՏՄ խորհրդի ընդլայնված կազմով նիստում Ղազախստանի եւ Ղրղզստանի վարչապետներն անդրադարձել են այս թեմային՝ կրկին միմյանց հասցեին մեղադրանքներ ուղղելով: Ղրղզստանի վարչապետ Սապար Իսակովը հայտարարել է. «Մենք չպետք է նեղ ազգային հետաքրքությունների հետեւից ընկնենք, նպատակը մեր ազգերի կայունությունն ու զարգացումն է: Մենք միայն միասնական կերպով կարող ենք զարգացման նոր մոդել որդեգրել»: Նա նշել է, որ այս տարվա հոկտեմբերի 10-ից ուժեղացվել են տրանսպորտային ստուգումները Ղրղզստանի եւ Ղազախստանի միջեւ սահմանում, ու հավելել. «Մենք այս առումով ապրանքների բեռնափոխադրման խնդիրներ ենք ունենում: Սա շատ մեծ դժգոհություն է առաջացնում մեր քաղաքացիների մոտ: Հույսով ենք, որ մեր գործընկերները մեզ ընդառաջ կգնան ու կօգնեն լուծել այս խնդիրները՝ համաձայն մեր պայմանագրերի»: Իսկ Ղազախստանի վարչապետ Բակիտժան Սագինտաեւն էլ նշել է, թե այդ խստացումները ուղղված չեն հատուկ Ղրղզստանի դեմ, եւ որ սահմանային հսկողության մեծացումը հետագա մաքսանենգությունը նվազեցնելու միտում ունի: «Բանն այն է, որ Չինաստանից Ղրղզստան տեղափոխվող բեռների ծավալների հետ խնդիր կա,- ասաց նա՝ պնդելով,-կա մեծ մաքսանենգության ռիսկ, ինչը հաստատեց սահմանային հսկողության խստացումը»:

Երեկ բանավեճ եղավ նաեւ Բելառուսի եւ ՌԴ-ի վարչապետների միջեւ: Բելառուսի վարչապետ Անդրեյ Կոբյակովը դժգոհեց, որ ԵԱՏՄ տարածքում միասնական էներգետիկ շուկա ստեղծելու ժամկետները երկարաձգվում են, այն էլ՝ անընդունելի պատճառներով. «Մենք որոշել ենք այդ ժամկետը սահմանել 2025 թ-ին, սակայն այժմ խոսվում է դրա հետաձգման հնարավորության մասին, ինչն անընդունելի է: Պետք է նշեմ, որ նույն Եվարմիությունը սկսեց էլինտեգրացիան հենց էներգետիկայի հենքի վրա՝ ձեւավորելով ածխի եւ պողպատի միությունը»,- ասաց նա՝ շեշտելով, որ միասնական էներգետիկ շուկայի ձեւավորման սահմանված ժամկետները պետք է պահպանել: ՌԴ վարչապետ Դիմիտրի Մեդվեդեւն էլ հակադարձեց, թե ԵԱՏՄ-ն «նավթի ու գազի» միություն չէ: Ըստ նրա, նավթի ու գազի նշանակությունը ԵԱՏՄ տնտեսություններում գնալով նվազում է. «Այժմ պետք է խոսել եկամուտներ գեներացնող այլ աղբյուրների մասին»,- հայտարարեց Մեդվեդեւը:

ԵԱՏՄ-ում առկա խնդիրներից անմասն չէր նաեւ Հայաստանը, միայն թե այդ ամենի մասին հայկական կողմը բարձրաձայնեց ոչ թե նիստում՝ վիճաբանելով, այլ ավելի մեղմ ձեւով, բայց եւ առաջին դեմքի մակարդակով: Սերժ Սարգսյանը երեկ ընդունել էր Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի անդամներին եւ ընդգծել, որ քաջածանոթ է նիստի օրակարգային հարցերին՝ կարեւորելով հատկապես տեխնիկական արգելքների վերացման հարցը: Եւ Ս. Սարգսյանն ասել է, թե դա խոչընդոտում է ընդհանուր շուկայում ապրանքների, ծառայությունների, կապիտալի եւ աշխատուժի ազատ տեղաշարժին, եւ այդ ամենը բացասաբար է անդրադառնում ինտեգրացիոն գործընթացներից սպասվող արդյունքի վրա:
Կարճ ասած, երեկ հերթական անգամ ակնհայտ դարձավ, որ ԵԱՏՄ անդամ երկրների միջեւ հարաբերությունները հեռու են ջերմ, բարեկամական համարվելուց: Ավելին՝ նրանց միջեւ չլուծված հարցերի պակաս չկա, եւ այդ երկրների պաշտոնյաները պատրաստ են ամեն քայլափոխի միմյանց հասցեին մեղադրանքներ հնչեցնելու եւ միմյանց անհարմար դրության մեջ դնելու հարցում:

ԱՐՄԱՆ ԳԱԼՈՅԱՆ