ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ. Խորհրդարանի իրական պատկերը. ինչպես են աննախադեպ արագությամբ մեծ թվով օրենքներ «սղացնում»

6-րդ գումարման խորհրդարանում աննախադեպ թվով շատ օրենքներ են ընդունվել: Այդ մասին պարզ է դառնում ԱԺ մոնիթորինգ ծրագրի հրապարակած տվյալներից: Առաջին եւ երկրորդ նստաշրջաններում միասին ընդունվել է 254 օրենք, այնինչ` հինգերորդ գումարման խորհրդարանի առաջին եւ երկրորդ նստաշրջաններում 90 օրենք էր ընդունվել: Իրականում այսպիսի մեծ տարբերությունն այնքան էլ դրականի մասին չի խոսում: Բազմիցս ենք անդրադարձել թեմային, որ խորհրդարանում օրենքները պատշաճ չեն քննարկվում, այլ շատ հաճախ կառավարությունն ու իշխող մեծամասնությունն ուղղակի «սղացնում են», հատկապես արտահերթ նիստերի ժամանակ:

Իհարկե, այս հանգամանքին նպաստել է նաեւ ԱԺ նոր կանոնակարգը, որտեղ կրճատվել է ելույթների, հարցեր տալու ժամանակը, ամեն ինչ ընթանում է արագացված ռեժիմով, եւ հենց դա է պատճառ դառնում, որ նիստերի մեկնարկի` արդեն երկրորդ օրն օրակարգը սպառվում է, եւ պատգամավորներին մնում է միայն պարապ-սարապ զբոսնել խորհրդարանի միջանցքներում կամ սուրճ խմել աշխատասենյակում:

Ինչպես եւ սպասելի էր՝ ՀՀԿ-ն չի դավաճանում եւ հանդիսանում է հարցերին ամենաշատը կողմ քվեարկած խմբակցությունը, ամենաշատը ձեռնպահ «Ծառուկյան» խմբակցությունում են, ամենաշատը դեմ՝ «Ելք»-ում` չնայած այն հանգամանքի, որ այս խմբակցությունը ոչ միայն ամենաշատը հարցերին դեմ քվեարկած լինելով է առաջատար, այլ նաեւ ամենաակտիվն է: 9 հոգանոց խմբակցությունը 300-ից ավելի ելույթ ու հարց է հնչեցրել, ինչը նշանակում է, որ յուրաքանչյուր անդամ միջինացված ցուցանիշով 10 ելույթ է ունեցել: Սակայն այս ցուցանիշն ամենեւին չի նշանակում, թե նրանց ելույթներում հնչեցված հարցերը լսելի են դարձել իշխանություններին, կամ նրանց հորդորներից հետո օրենքներում բաներ են փոխվել: Նրանք խոսել են` ընդամենը ընդդիմադիր կերպարը «վառ պահելու» համար, իսկ ՀՀԿ-ն, այնուամենայնիվ, գործել է այնպես, ինչպես հարմար է գտել: Վառ ապացույց է նաեւ կառավարության գործելաոճը, երբ ընդդիմության ներկայացրած օրինագծերը չի ընդունում, ապա դրանք փոփոխում է եւ այն ներկայացնում իբրեւ սեփականը:

Ամենաբացակայած պատգամավորի դեպքում եւս փոփոխություն առկա չէ. ինչպես նախորդ գումարման խորհրդարանում, այս անգամ եւս ամենաշատը բացակայել է «Ծառուկյան» խմբակցության ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանը: ԱԺ լրատվության եւ հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից ստացված պատասխանի համաձայն էլ՝ սեպտեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին Գագիկ Ծառուկյանի 11 բացակայությունների համար նրա աշխատավարձից 200 հազար դրամից ավել պահում է արվել: 6-րդ գումարման երկու նստաշրջանում էլ ամենաակտիվը «Ելք» խմբակցության պատգամավոր Արտակ Զեյնալյանն է: Թերեւս դժվար է հիշել որեւէ նախագիծ, որի ժամանակ նա հարց չի հնչեցրել կամ ելույթ չի ունեցել:

6-րդ գումարման բոլոր պատգամավորների հայտարարագրած միջոցները միասին պաշտոնը ստանձնելու օրվա դրությամբ կազմել է 7 մլրդ 431 մլն դրամ, 35.9 մլն դոլար, 10.5 մլն ռուբլի, 7.5 հազար շվեյցարական ֆրանկ: Ամենաշատ դրամական միջոցներ ունի ՀՀԿ-ն՝ 15.4 մլրդ դրամ, «Ծառուկյան դաշինք»-ը՝ 13.9 մլրդ դրամ, ՀՅԴ՝ 189 մլն, «Ելք»-ը՝ 35.5 մլն:

Նաիրա Հովհաննիսյան