«Փաստ» օրաթերթը գրում է. «Եթե մինչ Սերժ Սարգսյանի հրաժարականը հայաստանյան ներքաղաքական դաշտում տեղի էր ունենում նյարդերի պայքար, ապա հիմա պայքարը տեղափոխվել է ֆեյսբուք սոցիալական ցանց: Մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանի կողմից սոցիալական հարթակներում տեղի ունեցող ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ եթե օրեր առաջ պայքարը համացանցային չէր, ապա վերջին մի քանի օրերին պատկերը կտրուկ փոխվել է:
«Փաստացի, Փաշինյանի ձերբակալության օրվանից հետո համացանցը սկսեց ակտիվանալ և այս ամեն ինչի մեջ սկսեցին ներգրավվել ավելի շատ մարդիկ, քան մինչև այդ էր: Ընդ որում, եթե շատերը մինչ այդ հիմնականում նեյտրալ դիրքորոշում ունեին, ապա դրանից հետո միանգամից ակտիվացան»,– ասաց Ս. Մարտիրոսյանը:
Համեմատելով նախորդ և նեկա ակցիաների ժամանակ օգտատերերի ցուցաբերած վարքագիծը, մեդիափորձագետը որպես յուրահատուկ ձեռքբերում համարեց այն, որ եթե նախկինում հասարակությունը Յութուբ սոցիալական ցանցի միջոցով էր ուղիղ եթեր մտնում, ապա այս անգամ անհամեմատ աճել է Ֆեյսբուքի ուղիղ եթերի հնարավորություններից օգտվողների թիվը:
«Եթե օրինակ «Էլեկտրիկ Երևանի» ժամանակ Յութուբի դիտումները 100 հազարների էին հասնում, ապա այս անգամ Ֆեյսբուքի «լայվերն» էին շատ, քանի որ նաև անհատներն էին օգտվում օնլայն հեռարձակելու հնարավորությունից: Երկրորդ յուրահատկությունն այն է, որ Ինստագրամն ու Թվիթերն այս օրերին դարձան լուրջ հարթակներ: Հայաստանի համար նորություն էր Տելեգրամը, որից օգտվողների թիվը կտրուկ աճեց: Եվ վերջին երկու, երեք օրվա ընթացքում Տելեգրամի ներբեռնումները թրենդների առաջին տեղերն են զբաղեցնում, քանի որ ինքնակազմակերպման, ակցիաների շատ գործողությունները իրականացվում են հենց Տելեգրամի «չաթերի» միջոցով»,– ասաց Ս. Մարտիրոսյանը:
Նա տեղեկացրեց նաև, որ վերջին օրերին, վիրտուալ տիրույթում սկսվել է նաև Հանրապետական–Փաշինյան պայքարը: Եվ դա ավելի շատ իրականացվում է Ֆեյսբուք սոցիալական ցանցի միջոցով:
«Եթե մինչև Սերժ Սարգսյանի հրաժարական տալը Հանրապետականները գրեթե գրառումներ չէին իրականացնում, ապա հիմա բավականին սրվել է իրավիճակը: Ֆեյսբուքը կարծես դարձել է մարտադաշտ: Եվ եթե մինչ վարչապետի հրաժարականը ամեն ինչ հստակ էր, ապա հիմա ամեն ինչ խառնվել ու լղոզվել է, որի պատճառով էլ ցանկացած գրառում վեճի կամ քննարկման առարկա է դառնում»,– ասաց Ս. Մարտիրոսյանը:
Անհասկանալի անձանց և ֆեյքերի «զոհը», այս կամ այն «բանավեճի» ժամանակ կոնֆլիկտի կողմ կամ զոհ չդառնալու համար մեդիափորձագետը խորհուրդ է տալիս նախ ստուգել, թե քննարկմանը միացած օգտատերը որ դաշտից է և արդյո՞ք «ֆեյք» է, թե ոչ:
«Եթե պրոֆիլների «տերերը» որևէ անձնական նկար չունեն, վերջերս են բացել իրենց էջերը, ապա դրանք սովորաբար ֆեյքեր են լինում: Դա ամենևին էլ չի նշանակում, որ նրանք անպայման վատ ֆեյքեր են, քանի որ կան մարդիկ, ովքեր մի քանի պրոֆիլներ ունեն: Բացի այդ, գնալով շատանում են ոչ միայն կեղծ տեղեկությունները, այլ ֆոտոշոփով մշակած նկարները, և բազմաթիվ նկարներ կան, որոնք իրականում արվել են ավելի վաղ: Խնդիրն այն է նաև, որ քիչ չեն դեպքերը, երբ օգտատերն ինչ–որ բան որպես կատակ է հրապարակում, բայց մարդիկ դրան շատ լուրջ են վերաբերվում և սկսում են որպես լուրջ տեղեկություն տարածել: Այնպես որ, հարկավոր է այս ամենին ուշադրություն դարձնել»,– ասաց Ս. Մարտիրոսյանը:
Ըստ մեդիափորձագետի, գիտական ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ սովորաբար կեղծ լուրերն ավելի արագ ու շատ են տարածվում, քան իրականները: Բերելով կառավարության կողմից հրապարակած Հայաստանում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպանի խոսքի սխալ թարգմանության օրինակը, նա նշեց, որ դիտարկումները ցույց են տվել, որ սխալ թարգմանված տեքստն ավելի մեծ տարածում է ունեցել, քան ճշտված տարբերակը:
«Ամեն մեկը վերցրեց իրեն հարմար թեզը և սկսեց տարածել: Եվ սխալ տարածումն ավելի մեծ տարածում ունեցավ, քան հերքումը: Բացի այդ, սխալ տարբերակի հիման վրա բազմաթիվ վերլուծաբաններ վերլուծություններ արեցին, որոնք հետագայում, իմ կարծիքով, այդպես էլ չհանվեցին»,– ասաց Ս. Մարտիրոսյանը:
Մեդիափորձագետը համացանցի օգտատերերին կոչ արեց նաև զերծ մնալ քննարկման հարթակներում հայհոյանքներ գրելուց, քանի որ այդ երևույթն այնքան է շատացել ու խորացել, որ հասել է անտանելի չափերի:
Շարունակությունը՝ թերթի այսօրվա համարում:
.gif)
