Ինչ իրավիճակ է ՀԱՊԿ-ի շուրջ. հետաքրքիր զարգացումներ

ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի հարցի շուրջ հետաքրքիր զարգացումներ են տեղի ունենում: Ի սկզբանե որոշված էր, որ դեկտեմբերի 6-ին ՀԱՊԿ երկրների առաջնորդները կրկին պետք է հավաքվեին եւ քննարկեին կազմակերպութան գլխավոր քարտուղարի հարցը: Սակայն երեկ պարզ դարձավ, որ դեկտեմբերի 6-ին կայանալիք նիստում այդ հարցին անդրադարձ այդպես էլ չի լինի: Այս հանգամանքն, իհարկե, առաջին հերթին ձեռնտու է հենց ռուսական կողմին:

Բանն այն է, որ հենց ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն է ՀՀ վարչապետի ժամանակավոր պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի հետ հեռախոսազրույցի ընթացքում առաջարկել, որ դեկտեմբերի 6-ի նիստի օրակարգում այդ հարցը չներառվի: Նիկոլ Փաշինյանը հայտնել է, թե որոշում է կայացվել աշխատանքային ընթացակարգերով հասնել հարցի լուծմանը` ընդգծելով, որ մինչ այժմ որեւէ լուծում չի գտնվել:
Իսկ սա էլ գալիս է փաստելու այն հանգամանքը, որ ՀԱՊԿ երկրները ցանկանում են պարզապես ժամանակ ձգել, եւ այսպես շարունակելու պարագայում հնարավոր է, որ մինչեւ Հայաստանին հատկացված ժամկետի ավարտը հարցը չի լուծվի, եւ երբ ժամանակը գա, ինքնաբերաբար ռոտացիայի սկզբունքով այն կփոխանցի Բելառուսին: Իսկ մինչ այդ ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պարտականությունն էլ կկատարի ներկայիս պաշտոնակատար Վալերի Սեմերիկովը, ով, ի դեպ ՌԴ-ից է եւ փաստացի այս տարբերակն ամենաձեռնտուն է հենց Վլադիմիր Պուտինի համար:

Հարցի հետաձգումը նշանակում է, որ ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի թեկնածությունը Հայաստանից առաջադրելու հարցը դուրս է գալիս օրակարգից: Ինչպես իր խոսքում նոյեմբերի 8-ի նիստից հետո նաեւ ակնարկել էր Ղազախստանի նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաեւը, կարճ ժամանակ է մնացել, եւ նոր քարտուղարը չի հասցնի նույնիսկ բոլոր երկրներ այցելել: Հիմա առավել եւս այս հարցը կդառնա անիմաստ, եւ մի քանի ամսվա համար ՀԱՊԿ նոր գլխավոր քարտուղար չեն ընտրի:

Իսկ այն հանգամանքը, որ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանն է ասում, թե առայժմ կոնսենսուս ձեւավորել չի հաջողվել, իր հերթին նշանակում է, որ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը կա՛մ ինքը չի ցանկացել, կա՛մ պարզապես չի կարողացել ազդել Բելառուսի եւ Ղազախստանի նախագահների վրա:

Սակայն այս ամենում թերեւս մի կարեւոր հանգամանք կա. եթե Սերժ Սարգսյանի իշխանության օրոք վերջինս ամենավերջինն էր իմանում Հայաստանի շուրջ տեղի ունեցող գործընթացների մասին, եւ ամեն ինչ որոշում էին առանց իրեն, ապա հիմա ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն անձամբ է ամեն ինչ համաձայնեցնում Նիկոլ Փաշինյանի հետ: Դրա վկայությունն էր Պուտինի հետ հեռախոսազանգը: Եվ սա արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից ընդամենն օրեր առաջ լավություն էր հենց Փաշինյանին:

Հիմա Նիկոլ Փաշինյանը դեկտեմբերի 6-ին Սանկտ Պետերբուրգում մասնակցելու է ԵԱՏՄ բարձրագույն խորհրդի նիստին, եւ փաստ է, որ սկանդալից կամ հակահայկական հարցեր ու որոշումներ չեն կարող լինել, որոնք կարող էին ազդել Փաշինյանի վարկանիշի վրա, եւ որից կարող էին օգտվել նրա ընդդիմախոսները:

Սակայն սա էլ իր հերթին չի նշանակում, թե հարցի շուրջ հետագա քննարկումներն առկախվում են: Բանն այն է, որ թե՛ նոյեմբերի 8-ից հետո, թե՛ նաեւ մինչ այդ էլ արտաքին գործերի նախարարությունների պաշտոնյաների, պաշտպանության նախարարությունների պաշտոնյաների մակարդակով քննարկումներն ակտիվ են լինում, եւ ամենեւին էլ չի բացառվում, որ այնպես ստացվի` այդ քննարկումների արդյունքում հնարավոր լինի ընդհանուր հայտարարի գալ:

Եվ այս ամենում պետք է հասկանալ մեկ հանգամանք եւս: Շատ է նշվել այն մասին, որ ՀԱՊԿ-ում եւ ԵԱՏՄ-ում հիմնական որոշողը հենց ՌԴ-ն է: Եվ այն հանգամանքը, որ հենց Վլադիմիր Պուտինն է առաջարկել հետաձգել ՀԱՊԿ նիստում այդ հարցի քննարկումը, նշանակում է, որ նա այս հարցում պարզապես չի աջակցում Բելառուսին եւ Ղազախստանին: ՀԱՊԿ-ի մյուս անդամ երկրներ Ղրղզստանն ու Տաջիկստանն էլ շարժվում են մեծամասնության սկզբունքով, եւ այս պարագայում նրանք էլ Պուտինի կողքին են: Հակառակ պարագայում ՀԱՊԿ-ում իրավիճակը կլիներ հինգն ընդդեմ մեկի, եւ ակնհայտ է, որ Փաշինյանի կողմից չհամաձայնելը կարող էր ճակատագրական լինել: Իսկ եթե Պուտինն աջակցում է Փաշինյանին, նշանակում է` շանսեր կարող են լինել իրավիճակը փրկելու:

Մյուս կողմից Պուտինն էլ չի ցանկացել սրել իրավիճակը, քանի որ ակնհայտ է` ՀԱՊԿ նիստը բավական լարված էր անցնելու, եւ ինչպես ասել էր Նիկոլ Փաշինյանը` նա բացատրություն էր պահանջելու Ղազախստանի եւ Բելառուսի նախագահներից: Եվ այս պարագայում Պուտինը խուսափեց հրապարակային սկանդալից, եւ այժմ բացատրությունները կարող են տեղի ունենալ փակ դռների հետեւում եւ դեմ առ դեմ. ի վերջո, ԵԱՏՄ նիստի օրակարգը չեն խառնի ՀԱՊԿ ներքին հարցերի հետ: Ստացվում է` մեկ քայլով ՌԴ նախագահը մի քանի հարց լուծեց:

Նաիրա Հովհաննիսյան