Նշում են աղքատության հաղթահարում, ուրեմն` տեսականորեն պատկերացնում են հնարավորությունը. Թագուհի Ղազարյան

«Ժողովուրդ» օրաթերթի զրուցակիցն է «Իմ քայլը» դաշինքի պատգամավոր, գրականագետ Թագուհի Ղազարյանը:

-Տիկի՛ն Ղազարյան, շատ խոսվեց այն մասին, որ կառավարության ծրագրի կանխատեսելիությունը թույլ է, փոխարենը ծրագիրը հղում է անում սոցիալ-արժեքային վերափոխությանը, քաղաքական կամքին եւ վստահությանը: Ծրագրի հայեցակարգը, լեզուն համարժե՞ք են տնտեսական հեղափոխության առանցքում դրվող տնտեսական ակտիվիստի մտածողությանը, այդ լեզուն կկարողանա՞ ձեւավորել տնտեսական ակտիվիստ:

-Ինչ վերաբերում է լեզվին, այսինքն` այն թվային չէ, պլանային չէ, այլ ավելի հայեցակարգային է, ինչը որ ինձ համար ընդունելի է այնքան, որքան որ ծրագրի չափորոշիչներ, որպես այդպիսին, չկան` ի տարբերություն գործողությունների պլանի կամ բյուջեի կատարման, որտեղ ավելի հստակ են չափորոշիչները:

Հայեցակարգային իմաստով ծրագիրը ամբողջությամբ բխում էր իմ եւ քաղաքական թիմի արժեհամակարգից, աշխարհայացքից, սկզբունքներից: Դուք ճիշտ եք ասում, որ այնտեղ արժեքային բաները ավելի շատ են, չափելիությունը այստեղ արժեհամակարգային չափելիություն է: Մեր քաղաքական թիմի արժեհամակարգի, սկզբունքի հիմքում դրված է մարդը, երջանիկ անհատը, որը հեղափոխության օրակարգից էր գալիս:

Գործող անձը` որպես ինքնիշխան մարմին, անհատն է, եւ պատասխանատուն այդ գործողության արդյունքի շարունակում են մնալ կառավարությունը եւ քաղաքական մեծամասնությունը: Վարչապետը շատ լավ ձեւակերպեց ինքն իր մասին` ասելով` պարտության համար պատասխանատվությունը ես վերցնում եմ ինձ վրա, իսկ հաղթանակը բոլորինդ է, ինչն ինձ` որպես պատգամավորի, ստիպում է, քվեարկել եւ իր վրա դնել այդ պատասխանատվությունը: Եթե Դուք նկատել եք, ամենասուր, ամենահամակարգային հարցադրումները «Իմ քայլը» դաշինքի պատգամավորներն էին տալիս վարչապետին: Անկախ նրանից, թե որքան է այդ փաստաթղթի ֆիքսվածության աստիճանը` մենք վերցնում ենք այդ պատասխանատվությունը: Տնտեսական ակտիվիստի լեզուն ես դեռ չեմ լսել, հավանականորեն դա պիտի լինի հաշվետվություն պահանջող, վերահսկող մեկը ոչ միայն հդմ վերցնելու, այլեւ տնտեսական քաղաքականության տեսանկյունից:

-Ծրագրում նշված է հանքարդյունաբերության, որ մեզ մոտ հիմնականում մետաղական է, եւ գյուղատնտեսության զուգահեռ զարգացման, ներդրումների առաջնահերթության եւ դատարանի շրջանցմամբ սեփականության բռնագրավման մասին: Ծրագրային այս հակասականությունը կփորձե՞ք մեկնաբանել:

-Հանքարդյունաբերության զարգացումը ես պատկերացնում եմ հանքարդյունաբերության ոլորտի որակի բարձրացման տեսքով, այսինքն` ամենաբարձր ստանդարտներին համապատասխանեցնելու, ոչ թե ամեն քայլափոխի նոր հանքեր բացելու տեսքով, ինչը շրջակա միջավայրի վրա նվազագույն բացասական ազդեցություն կունենա, նաեւ գյուղատնտեսության վրա իր բացասական հետեւանքների նվազեցումը:

Ինչ վերաբերում է դատաիրավական ոլորտին, ինձ շատ կոմպետենտ չեմ համարում լիարժեք պատասխանելու: Այդ մասին խոսվեց Ազգային ժողովում, որ ինչ-որ պրակտիկա կա արդեն Եվրոպայում` առանց պատասխանատվության ենթարկելու վերադարձի պրակտիկան: Կառաջարկեի մեր իրավաբանների հետ խոսել:

-Ծրագրի 4-րդ կետի 2-րդ ենթակետը վերնագրված է «Աղքատության հաղթահարումը, սոցիալական պաշտպանությունը եւ ժողովրդագրությունը»: Աղքատության հաղթահարում որեւէ երկրում նույնիսկ տեսականորեն հնարավոր չէ. այն կարելի է միայն նվազեցնել: Կարեւոր խնդրի շուրջ ձեւակերպումների այս անփութությունը ինչպե՞ս կմեկնաբանեք:

-Ես ենթադրում եմ, որ երբ ծրագիրը կազմողները, որ Սոցապ նախարարությունը պիտի որ կազմեր, նշում են աղքատության հաղթահարում, ուրեմն տեսականորեն պատկերացնում են հնարավորությունը: Հաշվետվությունը արդեն 5 տարի հետո թե որքան հաղթահարված կլինի, կտեսնենք:

-Վերջերս ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դեկան վերանշանակվեց Էդիկ Մինասյանը. ընթացքի մեջ գտնվող մարտիմեկյան դատական գործի սկզբունքորեն հակառակ մեկնաբանությամբ նրա դասագիրքը ներառված է ֆակուլտետի ակադեմիական կրթական ծրագրում: Ի՞նչպես հասկանալ այս խզումը:

-ԵՊՀ-ն հիմնադրամի կարգավիճակ ունի, ինքնակարգավորվող է, ինքնաֆինանսավորվող է, չնայած որ քաղաքականությունը մշակվում է Կրթության նախարարության կողմից, այնուամենայնիվ ռեկտորին խորհուրդն է ընտրում: Ես ուզում եմ, ի վերջո, հասկանալ` մենք ցանկանում ենք օրենքի՞ շրջանակում գործել, թե՞ լավ արարքի տրամաբանության: Ես մտածում եմ, որ անխուսափելի առողջացման պրոցես է:

Դուք կասեք` ինչպես է առողջացման պրոցես վատ կադրին վերանշանակելը, ես կասեմ, որ ինքնակառավարման, համակարգի կայացման տեսակետից առողջացման պրոցես է: Ես կառավարության փաստաբանը չեմ դառնա, քանզի կառավարության վերահսկողն եմ: Գիտեմ, որ ծրագրերի վերանայման գործընթացը սկսել է` թե՛ դպրոցական, թե՛ բուհական: Եթե այնտեղ կա չափորոշիչ պատմության, այդ հարցը ինքնըստինքյան կլուծվի` ըստ այդ չափորոշչի վերանայման:

Հարցն այն է, թե որքանով է ճիշտ կառավարական լծակ ունեցող մարդու կողմից ակադեմիական աշխատանք կատարող մարդուն գնահատականներ տալը: Այստեղ ուրիշ դաշտի խնդիր է: Մենք փորձում ենք մեծացնել ինքնավարությունը` չմիջամտելով ու չխանգարելով այն օղակներում, որտեղ մենք իրավականորեն միջամտելու իրավունք չունենք: Եթե մենք ունենում ենք կրթական ծրագրերի մշակում, դա պետք է ընդհանուր ռազմավարություն լինի դպրոցականի եւ բուհականի համար: Բուհական կրթության համար դասագիրքը լավագույն տարբերակը չէ, կարծում եմ. պետք է աղբյուրագիտական ուսումնասիրություններ տրվեն ուսանողներին:

Զրուցեց Մարիամ Դանիելյանը