ՖԵՅՔ ՆՅՈՒԶԵՐԻ ԴԵՄ` ԻՆՔՆԱԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՄԲ

Մեր զրուցակիցն է «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, նախկին լրագրող Սիսակ Գաբրիելյանը:

-Պարո՛ն Գաբրիելյան, կառավարության քաղաքական ելույթների զգալի մասը հռչակագրային ուղերձներ են: Երբ անընդհատ կա ուղերձների պահանջ, դա արդյոք կառավարման համակարգում որեւէ խնդրի մասի՞ն է վկայում:
-Ճիշտն ասած, չեմ կիսում այդ տեսակետը, որ մեր ելույթները միայն հռչակագրային են: Եթե նկատի ունեք վարչապետին, ապա Դուք կարծում եք` ես այն սուբյեկտն եմ, որ պետք է պատասխանե՞մ: Վարչապետը գործադիր իշխանության ղեկավարն է. կարծում եմ` ինքն իր հարցերի պատասխանը տալիս է: Եթե խնդիրը մերը լիներ, ես մեծ սիրով կասեի, թե ինչի եմ այդ ելույթը ունեցել, ինչ եմ դրա տակ դնում:
-Գիտենք, որ դատական համակարգում առավել, քան որեւէ տեղ, շատ են մարդիկ, որոնք իրենց կարիերայով պարտական են նախորդ իշխանություններին: Այս կադրերի ու եղած իրավական մեխանիզմների համախումբը ունա՞կ է ապահովել անցումային արդարադատություն:
-Եթե ես պատասխանեմ, գուցե շեղվեմ անցումային արդարադատության այն կոնցեպտից, որը պատկերացնում են տվյալ ոլորտի մասնագետները: Միգուցե անցումային արդարադատությունը իրականացվի մեկ այլ գործիքակազմով: Իհարկե, Հայաստանի Հանրապետությունում, ըստ Սահմանադրության, արդարադատությունը իրականացնում են բացառապես դատարանները, բայց անցումային արդարադատությունը լայն հասկացություն է: Ես այդ առումով չեմ խուսափի ասել, որ դրա մասնագետը չեմ եւ չեմ կարող ասել, թե հատկապես ինչ մոդելով դա կիրականացվի Հայաստանում կամ կիրականացվի դա արդյոք, թե ոչ, հետեւաբար, այդ կադրերը արդյոք մասնակցություն կունենան այդ անցումային արդարադատության իրականացմանը, թե ոչ: Կարող է քննարկվել անցումային արդարադատություն այլ կոնտեքստով. ենթադրենք` ինչ-որ այլ իրավական ընթացակարգեր լինեն, որ միգուցե Ձեր ասած կադրերին չհասնի գործը` հաշվի առնելով նրանց ոչ լեգիտիմությունը: Օրինակ, քրեական օրենսգրքի մասով այս պահին արդեն որոշակի փոփոխություններ նախատեսվում են, իսկ անցումայինի մասով, իմ տեղեկություններով, առարկայական որեւէ քննարկում դեռ տեղի չի ունեցել:
-Կառավարությունը կարծես մեծապես կայանում է օրենքների լայնածավալ խախտումների ժառանգությունը հաղթահարելով: Կառավարության մեսիականությունը ակամա դեպի անցյալ է ուղղվում. մտավախություն չկա՞ ամփոփվելու այնտեղ:
-Հետաքրքիր հարց եք տալիս: Մինչ այս պահը, համենայնդեպս, հայտարարություն չեմ լսել, որ ուզում ենք այսինչ գործը վեր հանել, մեզ խանգարում են այդ իրավակարգավորումները: Բայց չեմ բացառում, այո, ճիշտ եք ասում, որ կարող է հասնենք մի կետի, որ հասկանանք, որ ժողովրդի ընկալմամբ սա արդար չէ, բայց օրենքի տեսանկյունից կառավարությունը կամ իրավապահ մարմինները անելիք չունեն, որովհետեւ իրենք կաշկանդված են օրենքով: Կարծում եմ, որ տրամաբանական է, որ այդ հարցի պատասխանն էլ լուծվի հենց անցումային արդարադատությամբ: Անցումային արդարադատությունը, իմ կարծիքով, ինքնին ենթադրում է որոշակի գործընթացներ, որոնք ոչ թե չէին կարող իրականացվել, այլ որոնք, ըստ էության, չէին իրականացվի անցումային արդարադատություն չիրականացվելու շրջանակում: Ես հասկանում եմ` Դուք ինչ եք ասում. այդ նույն տեսակետից կառավարությունը իր ծրագրում գրել է, որ պետք է իրական սեփականատերերի պարզման ինստիտուտներ դրվեն, այսինքն` միգուցե նաեւ հասկացվել է, որ այդտեղ կա խնդիր, ու եթե փորձենք գնալ հին իրավակարգավորումներով, բախվելու ենք մի խնդրի, որ մենք հասկանանք, որ թնջուկը չենք կարողանում բացահայտել: Օրինակ` իրական սեփականատերերի հարցում կամ պետական պաշտոնների հավակնելու դեպքում մենք նախատեսում ենք, որ լիազոր մարմնին պետք է տրվի նոտարական կարգով լիազորագիր, որով համապատասխան մարմինը ստուգելու է պետական պաշտոնի հավակնող անձանց ոչ միայն այստեղ, այլեւ արտերկրում` դա կլինի օֆշորային գոտիներում կամ մեկ այլ վայրում. իրենց անունով ունեցած ցանկացած գույքի նկատմամբ թափանցիկություն պետք է լինի: Այդ պետական մարմինը իրավունք է ունենալու պարզել այդ անձի ունեցվածքի ողջ ծավալը:
-Ժողովրդից յուրացված կապիտալը ակնհայտորեն գործիքայնացրել է տեղեկատվական դաշտի զգալի հատվածը: Այս ուղղությամբ դիմադրության ի՞նչ ռազմավարություն է մշակվում:
-Մեզ նման նախագիծ կամ հրապարակային հայտարարություն հայտնի չէ: Կարող եմ ասել, որ այդ նույն խնդրով ինձ եւ իմ գործընկեր մյուս պատգամավորներին պարբերաբար դիմում են ե՛ւ շարքային քաղաքացիները, ե՛ւ իրավապաշտպան կազմակերպությունները: Բայց շատ կարեւոր է հասկանալ, որ այս հարցը շատ նուրբ է, եւ, ամեն դեպքում, խոսքի ազատությունը սահմանադրական գերակա իրավունք է: Իմ խորին համոզմամբ` այդ դաշտը պետք է ինքնակարգավորվի, այսինքն` դա պետք է լինի ոչ թե պետության կողմից օրենքներով, այլ այդ դաշտի ներկայացուցիչները պետք է ինքնակարգավորվեն՝ կլինի Ժուռնալիստների միության կողմից, կամ մեկ այլ մարմնի կողմից, կլինի նոր ձեւավորվող մարմնի կողմից: Ապատեղեկատվությունը ոչ միայն Հայաստանում, այլեւ ամբողջ աշխարհում է խնդիր: Վերջերս Ֆրանսիայում նախագահը հայտարարեց, որ ֆեյք նյուզերը անգամ ազգային անվտանգությանն են սպառնում: Երբեմն այդ ապատեղեկատվությունը հասնում է ծայրահեղ աստիճանի. լինում են հրապարակումներ, որ պատգամավորի հեռախոսահամար են գրում եւ նշում, որ մարիխուանա է վաճառվում, կամ կոչ է արվում գալ հանրահավաքի դանակներով` վերագրելով կոչը վարչապետին: Շատ բարդ է խնդիրը իրականում: Այս պահին նախատեսում եմ անձամբ եւ մի քանի պատգամավորներով հանդիպել մեդիադաշտի ներկայացուցիչների հետ, փորձել հասկանալ: Ինձ համար կարեւոր է, որ ազդակներ ենք ստանում լրատվամիջոցներից այդ խնդիրները լուծելու համար: Պետք է դրան զուգահեռ լրագրողական համայնք ձեւավորվի, որ իրենց մեջ կփորձեն պայքարել, վեր հանել այդ խնդիրները:

Զրուցեց ՄԱՐԻԱՄ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆԸ

ՓԼՈՒԶՄԱՆ ԵԶՐԻՆ Է
Գյումրու նախկին Տեքստիլ կոմբինատի աշխատակիցների համար կառուցված հանրակացարանը 88 թվականի աղետի ընթացքում զգալի վնասվեց: Տարիների ընթացքում շենքն ավելի է վնասվել, թալանվել ու քարուքանդ եղել: Այն վթարայնության 4-րդ աստիճան է ձեռք բերել: Հանրակացարանն ունի սեփականատեր: Վերջինս, ըստ բնակիչների, ծնունդով Գյումրիից է, բայց ամբողջ կյանքը ՌԴ-ում է բնակվել:
Հանրակացարանում նախկինում 400-ից ավելի ընտանիք է ապրել: Տարիների ընթացքում նրանք այլ օթեւաններ են ձեռք բերել ու հեռացել վթարային տարածքից: Այժմ հանրակացարանում 3 միայնակ կին է ապրում: Ընդամենը օրեր առաջ դատական երկրորդ որոշումն է կայացվել, համաձայն որի` տարածքն ազատելու պահանջով կառույցի սեփականատերը հայց էր ներկայացրել Շիրակի մարզի առաջին ատյանի դատարան: Սեփականատերը դատը շահել էր, բնակիչներն էլ իրենց հերթին էին դիմել Վերաքննիչ դատարան: Սակայն դատարանը որոշել էր վճիռը նույնը թողնել:
Բնակիչներից Գայանե Տարեյանը «Ժողովուրդ» օրաթերթի հետ զրույցում վստահեցրել է, որ չի պատրաստվում լքել իր սենյակը: Վերջինս մեղադրում է տեղական ինքնակառավարման մարմիներին: «Վճիռ են կայացրել մեզ վտարել: Մարդը, որ 10 տարի մի տեղ ապրում է, ասում են` սեփականության իրավունք է ձեռք բերում: Արդեն 70 տարի այս սենյակում կապրինք, հիմա եկել են, ասում են` գնացե՛ք»,-ասաց Տեքստիլ կոմբինատի հանրակացարանի բնակիչներից մեկը:
Գյումրու համայնքապետարանի պահանջով սեփականատերը պարտավորվել է լուծել շենքի խնդիրը կա՛մ ամրացնելու, կա՛մ քանդելու միջոցով, քանի որ շենքի մեջտեղի եւ կողքի հատվածները փլված են, եւ տարածքը վտանգավոր է ե՛ւ բնակիչների, ե՛ւ անցորդների համար: Քանդման ակտը համայնքապետարանն արդեն հանձնել է սեփականատիրոջը, բայց վերջինս գործը կյանքի չի կոչել, քանի որ բնակիչներն են հրաժարվել հեռանալ տարածքից: «Քաղաքապետարանը որեւէ պարտավորություն չի կրում այդ բնակիչների համար: Բայց որպես Գյումրու բնակիչներ ելքեր որոնում է: Շենքը շատ վտանգավոր է, քանի որ 4-րդ աստիճանի վթարայնություն ունի»,- ասաց Գյումրու փոխքաղաքապետ Վաղարշակ Մխիթարյանը:
Բնակիչների համար այլընտրանք առաջարկվել է` տեղափոխվել այլ ժամանակավոր կացարաններ, սակայն նրանք հրաժարվել են: 3 միայնակ կինն էլ բնակության համար իրենց պահանջներն ունեն. «Մենք կուզենք սոցիալական բնակարաններ ստանանք, բայց անպայման պետք է իրար հետ լինենք, որովհետեւ մենք միայնակ ենք ու միշտ իրար օգնում ենք: Այսքան տարի հետո պետք է մեր սրտով լինի, հակառակ դեպքում չենք պատրաստվում լքել այս շենքը: Մեր կյանքը սկսվել է այս հանրակացարանում, կավարտվի այս հանրակացարանում: Ոչինչ այլեւս մեզ պետք չէ, ոչ մի պայման»:
Տեքստիլ կոմբինատի հանրակացարանային մասնաշենքի քանդման համար 14-ամսյա ժամկետ է սահմանվել: Եթե մինչ այդ բնակիչները չլքեն սենյակները, նրանց հարկադիր վտարում է սպասում:

ՀԵՂԻՆԵ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ
Գյումրի

ԱՌԱՋԻԿԱ ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
Փետրվարի 21-ին Նոյեմբերյանի տարածաշրջանի Դեբեդավան գյուղի մի քանի տասնյակ բնակիչներ գնացել էին Նոյեմբերյանի քաղաքապետարանի շենք, որպեսզի հանդիպեն Տավուշի մարզպետ Հայկ Չոբանյանին: Բնակիչների խնդրանքը մեկն էր՝ աշխատանքից ազատել Դեբեդավանի դպրոցի ուսմասվարին եւ նրա ամուսնուն, որոնց մեղադրեցին տարբեր արարքների մեջ: Դպրոցի աշակերտներից մեկի ծնողն ասաց, որ 70 աշակերտներ կլքեն այդ դպրոցը, եթե մարզպետը պաշտոնից ազատի Դեբեդավանի միջնակարգ դպրոցի 20 տարվա տնօրեն Մարինե Հարությունյանին: Մարզպետ Չոբանյանն ասաց, որ Մ. Հարությունյանը իր կողմից նկատողություն է ստացել: Մարզպետի խոսքերով` եթե Տավուշի մարզում չլուծված խնդիրներ կան, մարզպետն է մեղավոր, եթե Դեբեդավանի դպրոցում վաղուց գոյություն ունեն միջանձնային հարաբերությունների եւ այլ հարցեր, ուրեմն դպրոցի տնօրենն է մեղավոր: Մարզպետն ասաց, որ ինքը աուդիտ է նշանակել Դեբեդավանի դպրոցում, փետրվարի 25-ին ինքը կլինի այնտեղ եւ կատարված աուդիտի արդյունքներով որոշում կկայացնի Մ. Հարությունյանի հետագա պաշտոնավարման վերաբերյալ: Հայկ Չոբանյանի խոսքերով` դպրոցի նոր տնօրեն նշանակելու դեպքում այդ տնօրենը չի լինի դպրոցում հակամարտող կողմերից, այլ երրորդ, չեզոք կողմ:

ՎԵՐԱՀԱՇՎԱՐԿԻ ԱՐԴՅՈՒՆՔՈՒՄ
Փետրվարրի 20-ին եւ 21-ին Իջեւան քաղաքում տեղակայված թիվ 38 տարածքային ընտրական հանձնաժողովի անդամները վերահաշվարկեցին Իջեւանի ընտրական բոլոր 8 տեղամասերի քվեաթերթիկները: Ավագանու 2 թեկնածուները` Արսեն Հովակիմյանը եւ Վահե Խառատյանը, փետրվարի 17-ին կայացած ընտրությունների արդյունքում հավասար` 265 քվե էին ստացել, եւ Իջեւան համայնքի ավագանու վերջին` 15-րդ անդամին որոշելու համար հանձնաժողովը պետք է վիճակահանություն կատարեր: Ա. Հովակիմյանի վստահված անձինք դիմել են ընտրական հանձնաժողով` խնդրելով ձայների վերահաշվարկ կատարել: Թիվ 38 տարածքային ընտրական հանձնաժողովի նախագահ Աիդա Սարգսյանից «Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ վերահաշվարկի արդյունքում Վ. Խառատյանին տրված քվեաթերթիկներից 3-ն անվավեր են համարվել, նրան տված քվեների թիվը դարձել է 262, իսկ Ա. Հովակիմյանի քվեների թիվն անփոփոխ է մնացել: Փետրվարի 22-ին թիվ 38 տարածքային ընտրական հանձնաժողովը որոշում կկայացնի Ա. Հովակիմյանի` Իջեւան համայնքի ավագանու անդամ ընտրվելու վերաբերյալ:

ՈՍԿԱՆ ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Տավուշ