ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ. Հարցաքննվե՞լ է Մարտի 1-ի գործով նախկին օմբուդսմենը. զեկույց են տվել

Մարդու իրավունքների նախկին պաշտպան, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի դատավոր Արմեն Հարությունյանը «Ժողովուրդ» օրաթերթի հետ զրույցում հայտարարեց, որ իրենք ժամանակին տաք հետքերով Մարտի 1-ի իրադարձությունների հետ կապված զեկույց են պատրաստել, որը կարող է շատ օգնել գործին: Բայց Հարությունյանը դժվարացավ ասել, թե ինչ ընթացք կունենա այն պրոցեսը, որը սկսվել է այդ օրերի հետ կապված: Նախկին օմբուդսմենի խոսքով` ինքը չի հասցրել հետեւել այն դատավարական պրոցեսին, որն այժմ ընթանում է այդ գործով:

-Պարո՛ն Հարությունյան, 2008 թվականի մարտի 1-ի իրադարձությունների ժամանակ, կարելի է ասել, Դուք բարիկադ էիք դարձել ժողովրդի ու ոստիկանության միջեւ, բոլոր իրադարձությունների ժամանակ Դուք ներկա եք գտնվել: Ըստ Ձեզ` այժմ, երբ վերաբացվել է «Մարտի 1»-ի գործը, ի՞նչ եք կարծում, այն ի՞նչ ընթացք է ստանալու: Ձեզ հարցաքննության հրավիրե՞լ են` «Մարտի 1»-ի գործի քննության հետ կապված:

-Գործը, չգիտեմ, ինչ փուլում է գտնվում, բայց մենք այն ժամանակ, մեր արագ արձագանքման խումբը մոնիթորինգ էր անցկացնում, եւ այդ մոնիթորինգի արդյունքով էլ զեկույց պատրաստեցինք: Ու հիմա էլ այդ զեկույցի սահմաններում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը ինչ վճիռներ որ ընդունում է, այդ զեկույցը հիմքերից մեկն է: Այսքանը:

-Այսինքն` Դուք կարծում եք, որ Ձեզ այլեւս հարցաքննության հրավիրելու անհրաժեշտություն չկա՞, ամեն ինչ ներկայացվա՞ծ է զեկույցում:

-Զեկույցից այն կողմ մենք բան չենք կարող ասել, որոշ բաներ էլ մոռացվել է, իսկ այն ժամանակ տաք հետքերով պատրաստված զեկույց է:

-Որպես իրավաբան` ի՞նչ եք կարծում, ի՞նչ ավարտ է ունենալու «Մարտի 1»-ի իրադարձությունների հետ կապված գործը, արդյոք իրավաբանական առումով այն հիմքեր ունի՞:

-Չեմ կարող ասել, ես Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի դատավոր եմ, արդեն տասնմեկ տարի է` երկրում չեմ, դա ինձ ուղղված հարց չի, ինչպե՞ս կարող եմ ես Ձեր հարցին պատասխանել:

-Չե՞ք հետեւել` այս ընթացքում ինչ պրոցեսներ են ընթանում, ինչ իրավական հիմքեր են ներկայացված գործում, չե՞ք ուսումնասիրել, թե ինչ դատավարական պրոցես է սկսվել` Մարտի 1-ի իրադարձությունների հետ կապված:

-Չէ, ես ժամանակ էլ չունեմ, ես այնտեղ իմ գործերով եմ զբաղված, ես Ստրասբուրգից չեմ կարող այդ գործերով զբաղվել: Ո՛չ այս երկրի դատախազն եմ, ո՛չ էլ այդ գործում փաստաբան եմ:

-Դուք զեկույց եք պատրաստել տարիներ առաջ` այդ արյունալի իրադարձությունների հետ կապված, Ձեզ անձնապես էլ հետաքրքիր չէ՞, թե ինչ դատավարական պրոցեսներ են ընթանում Հայաստանում:

-Դա չի նշանակում, որ ես այնտեղից կարող եմ այդ գործով պրոֆեսիոնալ զբաղվել, ես պրոֆեսիոնալ զբաղվում եմ իմ անմիջական պարտականություններով, դրա համար չեմ կարող ասել, Ձեր հարցը մի քիչ սպեցեֆիկ հարց է: Գործը ինչ ընթացք ու հետեւանք կունենա` ինձ թվում է, որ դրա մեջ ներգրավված մարդիկ էլ չեն կարող դրա պատասխանը տալ:

-Ըստ ընդդիմադիրների` այդ գործընթացը քաղաքական պրոցես է. Դուք համամի՞տ եք:

-Չեմ կարող ասել, դա ընթացքը ցույց կտա, կարծում եմ` այստեղի իրավաբանները, որոնք զբաղվում են այդ գործերով, չեն կարող պատասխանել, նամանավանդ ես:

-Պարո՛ն Հարությունյան, իսկ ՄԻԵԴ-ում ի՞նչ իրավիճակ է` Հայաստանից դիմումների քանակի հետ կապված. կարծես թե հեղափոխությունից հետո ավելի շատ են մարդիկ ՄԻԵԴ դիմում:

-Ընդհանրապես նույն վիճակն է, ես չէի ասի, որ գործերը ինչ-որ կրճատվել են կամ ավելացել են, նույն վիճակն է, մենք այնտեղ պարբերաբար հավաքվում ենք իրավաբաններով, քարտուղարության հետ ուսումնասիրում ենք իրավիճակը, ու այնպես չէ, որ ինչ-որ կտրուկ փոփոխություն կա, իրավիճակը նույնն է, չէի ասի, որ այնտեղ այդ հարցում լուրջ փոփոխություն կա: Մոտավորապես նույն իրավիճակն է:

-Իսկ պարտությունների առումով Հայաստանը ի՞նչ կարգավիճակում է, արդյոք մեր երկիրը հաճա՞խ պարտվողների ցանկում է:

-Չեմ կարող այդպես ասել, թվերին այդպես հստակ չեմ տիրապետում, բայց որտեղ որ խախտում են գտնում, խախտում են գտնում, որտեղ չէ, չեն գտնում: Այդպիսի ռադիկալ բան չի փոխվել:

-Դուք կիսո՞ւմ եք այն տեսակետը, որ այն դատավորի պատճառով, որի վճռի հիմքի վրա ՄԻԵԴ-ում պարտություն է լինում, փոխհատուցումն իրականացնի հենց այդ դատավորը, ոչ թե պետությունը: Արդյոք դա համարո՞ւմ եք ճիշտ:

-Այնպես չէ, որ մի վճիռը մեկ դատավորի խնդիր է, այսպես է չէ, գործը եղել է Առաջին ատյանում, հետո Վերաքննիչ, հետո Վճռաբեկ, այսինքն` մեկ դատարանով չէ վճիռը կայացվել, մի քիչ դժվարանում եմ դրան պատասխանել: Եվրոպայի խորհրդում ընդհանրապես ընդունված է այդպիսի մեխանիզմ, իշխանությունները փոխվում են ու մնում է պետությունը, եւ տվյալ դեպքում դրանք գործեր են՝ ընդդեմ Հայաստանի Հանրապետության: Եթե խախտում է, պետությունը պետք է վճար, պետությունը բյուջեից վճարում է:

Զրուցեց ՍՈՆԱ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ