Չի եղել մի հրամանատար, որ դիրք չի հանձնել. դե եկեք բոլորին գյուլենք. Սամվել Բաբայան

Օրերս ՀՀԿ պատգամավորի թեկնածու Դավիթ Շահնազարյանը «Իմ քայլը» դաշինքը ներկայացնող «Սասուն» ջոկատի հրամանատար Սասուն Միքայելյանին մեղադրել էր Օմարի լեռնանցքը հանձնելու մեջ: Ի պատասխան` Սասուն Միքայելյանը ,Ժողովուրդե օրաթերթի հետ զրույցում նշել էր, թե Օմարի լեռնանցքը, նախքան իր այնտեղ հասնելը արդեն հանձնված էր:

«Ժողովուրդ» օրաթերթն այս կապակցությամբ զրուցել է Արցախի պաշտպանության նախկին նախարար Սամվել Բաբայանի հետ:

-Պարո՛ն Բաբայան, Արցախյան ազատամարտի օրերին Օմարի լեռնանցքում տեղի ունեցած իրադարձությունները ներքաղաքական իրադարձությունների կիզակետում լայն քննարկման թեմա է դարձել, եւ ՀՀԿ պատգամավորի թեկնածու Դավիթ Շահնազարյանն էլ մամուլի ասուլիսի ժամանակ անդրադարձավ այդ հարցին: Դուք` որպես այդ օրերին ԼՂՀ պաշտպանության նախարար, կմանրամասնե՞ք` ինչ է տեղի ունեցել:

-Առաջինը` Դավիթ Շահնազարյանը չի կարող իմանալ` ինչ է կատարվել Օմարում, որովհետեւ միայն այնտեղ կանգնած զինվորն ու սպան կարող են իմանալ, թե ինչ է տեղի ունեցել: Երկրորդը` ամբողջ Օմարից սկսած մինչեւ Արազ գետ, մինչեւ Հորադիզ մենք տարածքներ ենք հանձնել: Դա եղել է 1993 թվականի դեկտեմբերի 27-ին, հակառակորդը թափանցել է թիկունք, զորքերի մոտ խուճապ էր, ահագին տարածքներ հետ ենք քաշվել: Օմարում, Հորադիզում, Մարտակերտում եղել են ուղղության հրամանատարներ, որոնք կրում են այդ պատասխանատվությունը, եթե անգամ եղել է նման բան:

Բայց այդ հետքաշման պատասխանատվությունն ինչ-որ մի ջոկատի հրամատար չի կրում: Հետքաշման պատասխանատուն ընդհանուր ղեկավարն է՝ նախարարը: Սա բանակի կանոններն են: Իսկ դնել դա մեկ հատ խմբավորման կամ ջոկատի հրամանատարի վրա, ասել` հետ է քաշվել, պետք է գյուլեին, դա արդեն կինոյի ժանրից են պատմում, որի իրավունքը չունեն. եթե գյուլելու լինեինք, ասենք Օմարի, Մարտակերտի, բոլոր հրամանատարներին պետք է գյուլեին: Բայց պատերազմը պատերազմ է՝ իր օրենքներով:

Կարող է անսպասելի հարձակում լինել, տակտիկական նահանջ, բայց եւ դրանից հետո առաջխաղացում: Ամսաթիվը հիշեք՝ դեկտեմբերի 27` Նոր տարվա շեմին: Անսպասելի խուճապ է եղել: Ես բարձրաձայն կարող եմ ասել` չի եղել մի հրամանատար, որ դիրք չի հանձնել այդ տարիներին, դե եկեք բոլորին գյուլենք:

-Այսինքն` դա եղել է տակտիկական նահա՞նջ:

-Տակտիկական, անսպասելի հարված եղավ: Հայկական դիրքերը հետ են քաշվել: Ընդհանրապես դա ռազմական գործ է, եւ այդպես է լինում, որ հետ քաշվես, հասկանաս` հակառակորդն ինչ նպատակ է հետապնդում, նոր առաջադրանքներ ես դնում, եւ դա մենք արել ենք: Հետո, երբ մենք հասկացանք, մտածում էինք, թե ինչպես վերականգնենք կորցրածը: ՈՒ վերականգնեցինք:

Վերականգնեցինք այսպես. ինձ զանգահարում է Վազգեն Սարգսյանը, խնդրում է, որ մենք Ղարաբաղից մեր կողմից կազմակերպենք ինչ-որ քայլեր: Եվ մենք կազմակերպել ենք շատ փայլուն օպերացիա, եւ փետրվարի 14-ին Ադրբեջանը մեկ օրում կորցրել է 5 հազար զոհ: Մինչեւ այսօր էլ այդ հինգ հազարի տեղը ոչ ոք չգիտի, եւ սա ամենափայլուն օպերացիաներից մեկն էր:

Եվ հիմա ասել, թե Սասուն Միքայելյանն է հանձնել Օմարը, դա ապուշություն է: Իսկ երբ ասում են Վիտալի Բալասանյանն ու Արշավիր Ղարամյանը գրավեցին տարածքներ, դա իրականությանը չի համապատասխանում, այնտեղ եղել է 71-րդ, 77-րդ առանձին գումարտակ, Մարտակերտի պաշտպանական շրջանի հրամանատարը, եղել է ինժեներական ամբողջ ծառայությունը, Լեւոն Մնացականյանի հրետանային դիվիզիոնը, Միքայել Հարությունյանը եւս:

Օպերացիան մշակել եմ ես, Վիտալի Բալասանյանին ուղարկել եմ այնտեղ, որ հակառակորդին շեղեն: Եվ մեր օպերացիան փայլուն իրականացրել ենք, եւ հակառակորդը մինչ այժմ չի հասկանում, թե ինչ է իր հետ տեղի ունեցել, ինչպես է մեկ օրվա մեջ հինգ հազար զորք կորցրել:

-Իսկ, ըստ Ձեզ, ինչո՞ւ են հիմա սա ներքաղաքական քննարկումների առարկա դարձնում:

-Երբ 2016 թվականին ես եկա, նույն Ղարաբաղի այսօրվա ղեկավարն օրինակ բերեց, ասեց` պարոն Բաբայանն էլ է հանձնել Հորադիզը, արգումենտներ բերեցին: Պարոն Բաբայանը չի հանձնել, ընդհանրապես հանձնելու մասին չի խոսքը: Եղել է հակառակորդի հարձակում` անսպասելի, եւ ուժերը հետ են քաշվել, խուճապի են մատնվել: Բայց վերջնական արդյունքն այն է, որ արդեն 1994թ. մայիսին Ադրբեջանը խնդրում էր զինադադար:

-Պարո՛ն Բաբայան, իսկ դուք հետեւո՞ւմ եք ներքաղաքական գործընթացներին:

-Ինչ-որ չափով այո: Ակնհայտ է, որ հեղափոխությունն իրականացրած ուժը` Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ, առաջին տեղում են լինելու, եւ կասկած չի հարուցում, որ մեծ ձայներ են ստանալու: Եվ եթե իմ կարծիքն եք հարցնում, ապա ես կարծում եմ, որ Հանրապետական կուսակցությունը խորհրդարան չի անցնի:

-2017 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ սատարում էիք Օհանյան-Րաֆֆի-Օսկանյան դաշինքին: Այս անգամ ինչո՞ւ չներգրավվեցիք քաղաքականության մեջ:

-Ես դրա անհրաժեշտությունը չեմ տեսնում: Հեղափոխությունն իրենք են արել եւ իրենք պետք է երկիրը կառավարեն, եւ պետք չէ, որ խանգարեն իրենց, ես էլ չցանկացա խանգարել: Հիմա այս ուժի հետագա հաջողությունները կապված են նաեւ կադրային քաղաքականությունից, պետք է լինեն այնպիսի մարդիկ, ովքեր խելացի են, ունակ են նաեւ բանավիճելու, այլ ոչ թե առաջնորդվեն «шеф всегда прав» սկզբունքով: Իսկ եթե կլինեն հարցեր, կտեսնենք, որ միջամտելու անհրաժեշտություն է առաջացել, բնականաբար, չենք լռի:

Զրուցեց Նաիրա Հովհաննիսյանը