Օրերս ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը հաստատեց, որ նախատեսում են կրճատել նախարարությունների թիվը՝ դարձնելով 12: Ենթադրվում է, որ Կրթության եւ գիտության նախարարությունն իր թեւի տակ կվերցնի Մշակույթի, սպորտի եւ երիտասարդության հարցերի նախարարությունները: Գերատեսչությունների ձեւափոխության մասին վերջնական դատողություններ կարելի է անել միայն այն բանից հետո, երբ դա հաստատվի, թերեւս, նոր տարում: Մինչ այդ, սակայն, չեն դադարում բանավեճերը: Մշակույթի ոլորտում, օրինակ, բուռն կերպով քննարկվում է՝ մեզ պե՞տք է մշակույթի նախարարություն, թե՞ ոչ: Թեմայի շուրջ «Ժողովուրդ» օրաթերթը զրուցել է մշակույթի գործիչների հետ: Ստորեւ ներկայացնում ենք նրանց տեսակետները:
Հայաստանի ժողովրդական արտիստ ՀՐԱՆՏ ԹՈԽԱՏՅԱՆ
Պետք է մեզ մշակույթի նախարարություն, թե ոչ` պատասխանել եմ դեռեւս 1997-ին. պետք չէ այս տեսքով: Կարծիքս չի փոխվել: Մեզ բոլորովին այլ կառույց է անհրաժեշտ: Միգուցե գերատեսչությունների միավորման արդյունքում ստանանք ցանկալի արդյունքը: Չգիտեմ, ժամանակը ցույց կտա: Ինքս նախարարության հետ որեւէ առնչություն չեմ ունեցել, չունեմ եւ չեմ ունենալու, պարզապես կասեմ, որ իր ներկայիս տեսակով այս կառույցն անգործության է մատնված, պետք է վերանայել ֆունկցիաները:
Երաժիշտ, երգահան ԵՂԻՇԵ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ
Մշակույթը միայն արվեստը չէ, այն նաեւ մեր նիստ ու կացն է, մեր ինքնության հայելին՝ այցեքարտը: Մինչ օրս մենք շատ ենք թերացել մեր մշակույթի թե՛ պահպանման, թե՛ տարածման, թե՛ մշակութային կրթության իրականացման առումով: Մշակույթի ոլորտում այսօր շատ կարեւոր է լուծել մի շարք ռազմավարական հարցեր: Նախարարության լինել-չլինելու հարցը չէ էականը, այլ հենց մեր մշակույթի զարգացմանն ուղղված տեսլականի մշակումը: Երբ այդ կոնցեպտն ունենանք, պարզ կլինի՝ ինչ ռեսուրսներով եւ ինչ ժամանակահատվածում է հնարավոր իրականացնել այդ ծրագրերը: Հիմա պետք է նախ այդ բացը լրացնել: Եթե նախարարությունն է ունակ դա անել, ուրեմն պետք է մեզ, եթե ոչ, ապա ինչ-որ մի այլ ինստիտուտ: Բայց որ սա երկրորդական հարց չէ, դա աքսիոմա է:
Հայաստանի վաստակավոր արտիստ ԼԱԼԱ ՄՆԱՑԱԿԱՆՅԱՆ
Չեմ կարող ասել՝ մշակույթի նախարարության կրճատումը կամ այլ գերատեսչության հետ դրա միացումն ինչ արդյունք կարող է տալ: Կան երկրներ, որոնք, առաջնորդվելով այդ սկզբունքով, հաջողություն են գրանցել: Անշուշտ, կարելի է կիրառել այդ փորձը: Միեւնույն ժամանակ, դժվար է ասել՝ նույն մեթոդը մեզ մոտ կհաջողի, թե ոչ: Հարցը, թե ինչ է տալիս մեզ Մշակույթի նախարարությունը, նույնն է, թե ինչ է տալիս մեզ մշակույթը: Արդյունավետ ղեկավարման, համապատասխան գործիքակազմի կիրառման պարագայում կարելի է գրանցել դրական արդյունք: Իմ ցանկությունն այն է, որ նախարարության գործունեությունը մեկ անձով, մասնավորապես՝ նախարարով պայմանավորված չլինի: Անհատի գիտակ, ոչ գիտակ լինելը չպետք է ընդհանուր եղանակ ստեղծի: Նախորդ տարիներին ոլորտը թողնվել է բախտի քմահաճույքին. եթե նախարարը շիտակ է եղել, մի բան ստացվել է անել, եթե ոչ՝ ոչ: Հիմա եթե ստեղծվի մի համակարգ, որն անկախ կլինի անհատի գործոնից, ես միայն կողջունեմ այն:
ԱՆՆԱ ԲԱԲԱՋԱՆՅԱՆ
«ԻՇԽԱՆԱԿԱՆ ԹԵՎԸ ԿԹԵԼԱԴՐԻ, ՄՅՈՒՍՆԵՐԸ ԿՀՆԱԶԱՆԴՎԵՆ»
«Գրեթե վստահաբար կարող եմ պնդել, որ ոչ մի ընդդիմություն էլ խորհրդարանում չի լինելու` իր դասական դրսեւորման մեջ: Կլինի սոսկ ընդդիմության իմիտացիա, երբ այդ ուժերը մանր, ոչ էական հարցերի շուրջ համաձայնության չեն գա: Սակայն որոշիչ, սկզբունքային խնդիրների առումով իշխանական թեւը կթելադրի, մյուսները կհնազանդվեն»,-«Ժողովուրդ» օրաթերթի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց գրող, գրականագետ Հովիկ Չարխչյանը՝ անդրադառնալով ներկայիս ներքին քաղաքական պրոցեսներին:
Մեր այն հարցին, թե կա՞ արդյոք քաղաքական մի ուժ, որը չանցավ խորհրդարան, ինչի համար ինքն ափսոսում է, գրողը պատասխանեց. «Ափսոսանքը քաղաքականության մեջ ընդունելի կատեգորիա չէ: Ավելի շուտ կարելի է ասել` ափսոսում եմ անցնողներին, քան չանցնողներին: Եթե որեւէ կուսակցություն կամ դաշինք իրենից իսկապես արժեք է ներկայացնում, նրա գործունեության արդյունավետությունը պիտի չպայմանավորվի ԱԺ մտնել-չմտնելով»:
Անդրադառնալով մեր այն դիտարկմանը, թե մարդ-կուսակցություններն անցան խորհրդարան, եւ հարցին, թե ի՞նչ անել, որ գաղափարը լինի դոմինանտ, պարոն Չարխչյանը նկատեց. «Սա առաջին դեպքը չէ: Մենք արդեն սովորել ենք դրան եւ նաեւ գիտենք, թե հետեւանքներն ինչպիսին են լինում: Իսկ գաղափարախոսության առաջնահերթությունն ապահովելու համար նախ պիտի արմատավորվի դրա կարեւորության գիտակցումը: Սա, ցավոք, չկա: Չկա, քանի որ կա այն համոզմունքը, թե առանց դրա էլ կարելի է յոլա գնալ: Մարդիկ յոլա են գնում, կուսակցությունները յոլա են գնում, երկիրը յոլա է գնում: Եվ ուրեմն գաղափարը կարող է բարեբեր հող ձեռք բերել միայն այն միջավայրում, որտեղ հասարակությունն ավելի բարձր պահանջներ ունի եւ մեծ թռիչներ է երազում»:
Երաժիշտ, երգահան Վահան Արծրունին էլ այն համոզման է, որ ընդդիմությունը քաղաքական բովանդակային եւ համակարգային երեւույթ է: «Ժամանակը միայն ցույց կտա` կդառնա այն այդպիսինը, թե ոչ»,-ասաց մեր զրուցակիցը: Պարոն Արծրունու կարծիքով՝ խորհրդարան չանցած ուժերից «Սասնա Ծռեր»-ը բովանդակային լուրջ քաղաքական ռեսուրս է: Ինչ վերաբերում է մեր այն դիտարկմանը, թե մարդ-կուսակցություններն անցան խորհրդարան, պարոն Արծրունին մեկնաբանեց. «Այս խորհրդարանը թավշյա հեղափոխությամբ է ձեւավորվել եւ Նիկոլ Փաշինյանի հանդեպ հանրային հավատի ու հույսերի արդյունք է: Հիմա պետք է պառլամենտական բնականոն ընթացքի մեջ մտնել եւ ծառայել ժողովրդին, օրենքին եւ երկրին: Մենք էլ կօգնենք, ինչով կկարողանանք»:
Ա. ԲԱԲԱՋԱՆՅԱՆ