arka.am-ը գրում է.

2019թ.–ի փետրվարին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ Հայաստանի բանկային ոլորտը պետք է ֆինանսավորի տնտեսական հեղափոխությունը հանրապետությունում։

Հանուն արդարության պետք է նշել, որ Հայաստանի բանկային համակարգն արդեն վաղուց կարևոր դերակատարություն ունի երկրի տնտեսության զարգացման գործում, իսկ վերջին տարիներին դրա նշանակությունը սկսեց էապես աճել։ Վերջին 10 տարում տնտեսության մեջ ֆինանսական միջնորդության ցուցանիշներից մեկը` ՀՆԱ–ի նկատմամբ վարկերի հարաբերակցությունը, գրեթե եռապատկվել է։ 2018թ.–ի արդյունքում վարկերի մասնաբաժինը ՀՆԱ–ում կազմել է 51,6%, այն դեպքում, երբ 2008թ.–ին այն կազմում էր 17,8%։ Այս ցուցանիշը հիմա գտնվում է պատմական բարձր մակարդակի վրա և ամենաբարձրներից մեկն է ԱՊՀ երկրների շրջանում։ Խոշոր արտադրությունները, ենթակառուցվածքային և այլ նախագծերը, ինչպես նաև փոքր և միջին բիզնեսի ոլորտն այսօր հազվադեպ են գործում առանց բանկերի ֆինանսավորման։

Հայաստանի բանկային համակարգը երկրի տնտեսության ամենախոշոր և գրեթե այլընտրանք չունեցող ներդրողն է, և դա ունի մի շարք կարևոր պատճառներ։ Այս հանգամանքն առաջին հերթին պայմանավորված է նրանով, որ ֆինանսական շուկայի մնացած դերակատարները ոչ բավարար զարգացած են կամ կայացած` բանկային համակարգի համեմատ, որն ապացուցել է իր հուսալիությունն ու կայունությունը ֆինանսական ցնցումների նկատմամբ։

Միաժամանակ օտարերկրյա ուղիղ ներդրումները, որպես բիզնեսի ֆինանսավորման աղբյուր, հատկապես վերջին շրջանում, հեռու են բավարար լինելուց. դրանց ծավալը, Համաշխարհային բանկի վերջին տվյալներով (2017թ.), կազմել է ընդամենը 249,7մլն դոլար։ Այս ցուցանիշի հետահայաց վերլուծությունը վկայում է այն մասին, որ օտարերկրյա ուղիղ ներդրումների ներհոսքի ցուցանիշի վերին շեմը գրանցվել է 10 տարի առաջ և կազմում է մոտ 1 մլրդ դոլար։ Միաժամանակ, 2018թ.–ի արդյունքներով բանկերի կողմից իրականացվող վարկավորումը գերազանցել է 3 տրիլիոն դրամը կամ մոտ 6,2 մլրդ դոլարը։

Այսպիսով, եթե բանկային համակարգն ընդհանուր առմամբ Հայաստանի տնտեսության ֆինանսավորման գլխավոր աղբյուրն է, ապա բանկերի շրջանում թիվ 1 ներդրողն Ամերիաբանկն է։ Այսպես, Ամերիաբանկն այսօր հանրապետությունում գործող 17 բանկերի շրջանում զբաղեցնում է առաջատար դիրքը ինչպես վարկավորման համախառն ծավալով, այնպես էլ մասնավոր ձեռնարկությունների վարկավորման ծավալով։ Ամերիաբանկի վարկային պորտֆելը 2018թ.–ի արդյունքում կազմել է 547,9մլրդ դրամ կամ Հայաստանի բանկային համակարգի վարկավորման ընդհանուր ծավալի 17,8%–ը։

Միաժամանակ մեկ տարում բանկն ապահովել է վարկային պորտֆելի 14,2%–անոց աճ։ Ամերիաբանկի կողմից մասնավոր ձեռնարկությունների վարկավորման ծավալը նախորդ տարվա արդյունքում կազմել է 440,2 մլրդ դրամ։ Ընդ որում, բանկը զբաղեցնում է առաջատարի դիրքը նաև խոշոր ձեռնարկությունների վարկավորման ցուցանիշով, որը կազմել է 346,6մլրդ դրամ, իսկ ՓՄՁ–ի վարկավորման պորտֆելը հասել է 93,6 մլրդ դրամի։ Ամերիաբանկի վարկային պորտֆելը դիվերսիֆիկացված է, բանկն ամբողջ ծավալով վարկավորում է տնտեսության տարբեր ոլորտները։

Մասնավորապես, բանկի կողմից արդյունաբերության վարկավորումը 2018թ.–ի վերջին կազմել է 87,2 մլրդ դրամ, գյուղատնտեսության վարկավորումը` 13,1 մլրդ դրամ, շինարարության վարկավորումը` 22,5 մլրդ դրամ, տրանսպորտի և կապի վարկավորումը` 48,2 մլրդ դրամ, առևտրի վարկավորումը` 81,7 մլրդ դրամ, սպասարկման ոլորտի վարկավորումը` 20,7 մլրդ դրամ։ Հարկ է նշել, որ ԿԲ–ի կողմից կապիտալի նկատմամբ նվազագույն պահանջների ավելացման շնորհիվ Ամերիաբանկի համախառն կապիտալը համալրվեց` հասնելով 89,7 մլրդ դրամի կամ մոտ 184 մլն դոլարի, և այսօր այն ամենախոշորն է բանկային շուկայում։

Դա թույլ է տալիս բանկին ընդլայնել Հայաստանի տնտեսության ֆինանսավորման հնարավորություններն ու զգալի ներդրում կատարել դրա զարգացման գործում։

Экономическая революция и банковская сфера Армении

В феврале 2019 года премьер-министр Армении Никол Пашинян заявил, что банковская сфера Армении должна профинансировать экономическую революцию в республике.

Справедливости ради следует отметить, что банковская система Армении уже давно играет важную роль в развитии экономики страны, а в последние годы ее значимость начала существенно расти.

За последние 10 лет один из показателей финансового посредничества в экономике – соотношение кредитов к ВВП, вырос почти втрое. По итогам 2018 года доля кредитов в ВВП составила 51,6%, тогда как в 2008 году она составляла 17,8%. Этот показатель сейчас находится на исторически высоком уровне и является одним из самых высоких среди стран СНГ.

Крупные производства, инфраструктурные и другие проекты, а также сегмент малого и среднего бизнеса сегодня редко обходятся без финансирования банков. Банковская система Армении является самым крупным и почти безальтернативным инвестором экономики страны, и этому есть ряд важных причин.

В первую очередь, это обусловлено неразвитостью или недостаточной состоятельностью остальных игроков финансового рынка по сравнению с банковской системой, которая доказала свою надежность и устойчивость к финансовым шокам.

При этом прямые иностранные инвестиции как источник финансирования бизнеса, особенно в последние годы, оставляют желать лучшего: их объем по последним данным Всемирного банка (на 2017 год) составил всего 249,7 млн. долларов. Ретроспективный анализ данного показателя свидетельствует о том, что потолок показателя по притоку ПИИ был достигнут 10 лет назад и составлял около 1 млрд. долларов.

В то же время кредитование банками по итогам 2018 года превысило 3 трлн. драмов или примерно 6,2 млрд. долларов.

Таким образом, если банковская система, в целом, является главным источником финансирования экономики Армении, то среди банков инвестором номер один выступает Америабанк. Так, Америабанк из 17-ти действующих сегодня в республике банков занимает лидирующую позицию как в целом по совокупному объему кредитования, так и по кредитованию частных предприятий.

Кредитный портфель Америабанка по итогам 2018 года составил 547,9 млрд. драмов или 17,8% от всего объема кредитования банковской системы Армении. При этом за год банк обеспечил рост кредитного портфеля на 14,2%.

Объем кредитования частных предприятий Америабанком по итогам прошедшего года составил 440,2 млрд. драмов. Причем, банк занимает позицию лидера также по показателю кредитования крупных предприятий, который составил 346,6 млрд. драмов, а портфель кредитования МСБ достигает 93,6 млрд. драмов.

Кредитивный портфель Америабанка диверсифицирован, банк кредитуют в полном объеме различные сферы экономики. В частности, кредитование промышленности банком на конец 2018 год составило 87,2 млрд. драмов, сельского хозяйства – 13,1 млрд. драмов, строительства – 22,5 млрд. драмов, транспорта и связи – 48,2 млрд. драмов, торговли – 81,7 млрд. драмов, сфера обслуживания – 20,7 млрд. драмов.

Следует отметить, что благодаря увеличению Центробанком минимального требования к капиталу, совокупный капитал Америабанка был пополнен до 89,7 млрд. драмов или примерно 184 млн. долларов, и сегодня является самым крупным на банковском рынке. Это позволяет банку расширить возможности финансирования экономики Армении и внести свой весомый вклад в ее развитие.