ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ. Պատգամավորները կփորձեն իրենց ճիշտը համոզել կառավարությանը

«Ժողովուրդ» օրաթերթը հարկային օրենսգրքի փոփոխությունների մասին զրուցել է «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Գեւորգ Պապոյանի հետ:

-Պարոն Պապոյան, մենք գնում ենք դեպի տնտեսական հեղափոխություն: Արդյոք հնարավոր չէ՞ր գնալ դրան ոչ հարկերի բարձրացման ճանապարհով:

-Տնտեսական հեղափոխությունը առաջին հերթին տնտեսավարման հեղափոխությունն է ըստ էության: Եւ հարկային օրենսգիրքը այդտեղ առանցքային նշանակություն ունի: Տնտեսական հեղափոխություն ասելով մենք առաջին հերթին հասկանում ենք ընդհանուր գործող կանոնների, հին, վատ կանոնների վերացում, լավի պահպանում եւ նոր կանոնների ներդրում, որոնքպետք է բերեն իրապես այնպիսի տնտեսական հեղափոխության, որ քաղաքացին իր սեփական բնակարանում, սեփական գրպանում, սեփական սառնարանի մեջ, զգա իրական տնտեսակն հեղափոխությունը:

Հիմա դրա համար առաջին հերթինպետք է Հայաստանում արտահանումը զարգացնել եւ ուժեղացնել: Արտահանման ուժեղացման պետք է արտահանմանը միտված ճյուղերին աջակցել, պետական աջակցություն դրանց ցույց տալ: Այս հարկային օրենսգիրքը դրան է միտված: Այս հարկային օրենսգրքով ուղղակի հարկերը նվազել են եւ անուղղակի հարկերն են բարձրցել: Դրանք այն հարկերն են, որոնք, ըստ էության միտված են սպառմանը, այսինքն՝ այն ապրանքները, որոնքմենք Հայաստանում ենք սպառում, ներմուծում ենք եւ սպառում ենք, դրանց մասով հարկերը չեն պակասել, կամ նույնիսկորոշ դեպքերում ավելացնել են, բայց եթե դու արտահանում ես նույն գազավորված ըմպելիքը, նույն սիգարետը, նույն հայ կոլան, այդ դեպքում արդեն հարկերի ավելացում տեղիչիունենում: Կարող է հարց հնչել, թե հնարավոր չէր, որ բոլորուղղություններովմենքիջեցնենք:

Մենք միայն եկամտահարկի համահարթ տարբերի պարագայում 200.000 քաղաքացու աշխատավարձ անուղղակիորեն բարձրացնում ենք, որովհետեւ այդքան քաղաքացու աշխատավարձ ավելի քիչ է հարկվելու: Սա առաջին տարում: Երկրորդ տարում 1 տոկոս, 3-րդ տարում 2 տոկոս, 4-րդ տարում 3 տոկոսով բոլոր քաղաքացիներինը բարձրանալու է, եւա յդպես հասնելու ենքմինչեւ 20 տոկոսի: Այս պարագայում մինչեւ 37-38 միլիարդ տրամի բյուջեում պակասորդ է առաջանալաու, եւ այդ պակասորդը ինչ-որ մի տեղից կարճաժամկետ կտրվածքով մենքպետք է վերադարձնենք, որովհետեւմենքունենք բանակ, մենքունենք դպրոց, մենքունենք կենսաթոշակառուներ, այսինքն՝ մարդիկ, որոնք բյուջետային աշխատողներ են, որոնց խնդիրները պետք է լուծել:

Երկարաժամկետ կտրվածքում ես համաձայն եմ, որ այն մոտեցումը, թե արտահանումը եթե մենք զարգացնենք, բյուջետային մուտքերը մասշտաբի էֆեկտով ամբողջությամբ կփոխհատուցեն այն բացը որըմենքունենք, բայց կարճաժամկետ կտրվածքով, օրինակ 2020-ի համար, ակնհայտորեն մենք ունենալու ենք խնդիր: Հետեւաբար եթե պիտի մի տեղիջեցնես, որ արտահանումը խթանես, ուրեմնպիտիինչ-որտեղից բարձրացնես, ավելի նպատակահարմար է բարձրացնել այն ոլորտներում, որոնք համեմատաբար ավելի քիչ արդյունք են ստեղծում, կամ սոցիալական, առողջապահական տեսանկյունից ավելի խնդրահարույց են, օրինակ՝ սիգարետի դեպքում, շաքարի պարունակության դեպքու, կամա սենք օրինակ գրավատների դեպքում:

Գրավատանը ամսեկան վճարել է ընդամենը 8300 դրամ տուրք, փոխանակման կետը՝ 4200 դրամ. Սա ծիծաղելի գումար է: Մենք պետք է գնանք նրան, որ այդ գումարները բարձրացնենք, այլ հարց է, որ պետք է մի քանի տարում հասնել դրան, եւ կարեւոր հարց է, թե այդ 6 միլիոնը որքանով է հիմնավորված: Կարող է օրինակ 6 միլիոն չէր, 3 միլիոն էր կամ 7 միլիոն էր: Այստեղ ես ակնկալում եմ, որ ֆինանսների նախարարությունը ունի բավարար հիմնավորումներ, եւ դրանք մեզ կներկայացվեն:

-Այսինքն դեռ չե՞ք խոսել այդ մասին:

-Հիմնավորվածության մասին կա արդեն որոշակի պատկեր: Օրինակ նշում են, որ 22 տարի է՝ չի փոխվել: Դա լավ հիմնավորվածություն է, բայց տնտեսագիտական չէ, ֆինանսական չէ։ Եկեք անկեղծ լինենք:

-Մտավախություն չունե՞ք, որ մանր եւ միջին բիզնեսը կտուժի սրա պատճառով: Եթե օրինակ խոսում ենք «Հայ կոլայի» մասին, կարող ենք ասել, որ ֆինանսապես լավ ապահոված խավը գրեթե կամ ընդհանրապես չի օգտվում դրանից, արդյունքում տուժում է հասարակության այն մասը, որը ֆինանսապես ոչ այդքան ապահոված է:

-Ես ունեմ նման մտավախություն: Երբ որ մենք խոսում ենք շաքարի պարունակությամբ խմիչքների մասին, հենց իմ ամենամեծ մտահագությունը «Հայ կոլան» եւ դրան հարակից այն փոքր լիմոնադներ եւ նմանատիպ խմիչքներն են, ոչ թե ավելի թանկ խմիչքները, որոնքունենիրենց կայուն տեղը: Սա կարեւոր խնդիր է, եւ այս մասով էլ ես ակնկալում եմ կամ բավարար հիմնավորում կամ որոշակի փոխզիջումային լուծում: Եթե 30 տոկոս է, պետք ա հստակ հիմնավորվի դա, եթե 5-10 տոկոս, նորից դա էլ պետք է հիմնավորվի:

Չի հիմնավորվում, ուրեմն պետք է մնա նույնը: Այիսինքն՝ ես չեմ կարծում, որ նախարարությունում չունեն հիմանոցրում, կարծում եմ՝ հենց հիմա էլ նրանք աշխատում են այդ ուղղությամբ, նույնը տնտեսական զարգացման եւ ներդրումների նախարարությունը պիտի դա ազդցության գնահատական՝ ցույց տալու թե այս ամենը ինչ խնդիր է լուծելու, ինչ է լինելու դրանից հետո, Հայաստանում ինչքան աշխատատեղեր են ստեղծվելու կամ պակասելու, ինչքան մուտքեր են ավելանալու կամ պակասելու:

-Չե՞ք կարծում, որ որակի հաշվին կփորձեն այդ հարկերի տակից դուրս գալ:

-Ամեն ինչ էլ հնարավոր է, բայց մենքպետք է գնանք օպտիմալ լուծման: Ոչ թե մի լուծման գնանք, որի արդյունքում ինչ-որ աշխատատեղեր փակվեն, այլ նորերըստեղծվեն, ոչ թե գնանք մի լուծման, որի արդյունքում սկսի ստվեր գնալ, այդ ընդհակառակը՝ ստվերից դուրս գալ, կամ որակը գցեն արտադրանքի, որ գինը գցեն, այլ որակը բարձրացնեն ու ավելի մրցունակ դառնա: Սա շատ կարեւոր է: Գլոբալ առումով եւ նման հայեցակարգ եմ ակնկալում, եւ մենքպետքէ գնանք այդ ճանապարհով:

-Եթե չլինեն այն հիմնավորումները հետագայում նաեւ փոփոխությունները , որի մասին խոսում եք, եւ առանց դրա հարկային օրենսգիրքը գա ԱԺ, դեմ կքվեարկե՞ք:

-Պատրաստ ենք բանավիճել եւ այն ինչ, որ մենք գտնում ենք ճիշտ է, դա համոզենք մեր կառավարությանը: Կառավարություն-ԱԺ հարաբերակցության մեջ պետք չի գտնել հակադրություն: Այո, մենք վերահսկողական գործառույթ ունենք, բայց մենք վերջ ի վերջո այս կառավարության ընդդիմությունը չենք, մենք այդ կառավարության հենարանն ենք ԱԺ-ում, եւ նույն տրամաբանությամբ այս կառավարությունը ինչ-որ ապօրինի բան չէ, այլ ԱԺ-ի օրգնականական շարունակությունն է:

Չեմ կարծում, որ կառաջանա մի իրավիճակ, երբ ԱԺ-ն կառաջարկի մի խելամիտ բան, որը կառավարությունը չի ընդունի, կամ հակառակը: Ես վստահ եմ, որ մենք կընդունենք, բայց լավագույն տարբերակը կընդունենք:

Լուսինե Մինասյան