Օրերս ՍԴ նախագահ Հրայր Թովմասյանի գլխավորած ՀՀ ՍԴ-ն սահմանադրական է ճանաչել 2018թ. հոկտեմբերի 2-ին «ԱԺ կանոնակարգ» սահմանադրական օրենքում փոփոխությունների նախագիծը: Խոսքն այն օրինագծի մասին է, որը մեծ աղմուկ բարձրացրեց` առիթ հանդիսանալով արագացնելու նախորդ խորհրդարանն իրավունքի ուժով արձակելու եւ ԱԺ արտահերթ ընտրություններ անցկացնելու գործընթացը:
«Ժողովուրդ» օրաթերը այս հարցի շուրջ զրուցել է Արցախի Հանրապետության մարդու իրավունքների նախկին պաշտպան Ռուբեն Մելիքյանի հետ:
-Պարո՛ն Մելիքյան, Սահմանադրական դատարանը որոշում է կայացրել, ըստ որի` 2018թ. հոկտեմբերի 2-ին «ԱԺ կանոնակարգ» սահմանադրական օրենքում փոփոխությունների նախագիծը սահմանադրական է: Ի՞նչ է լինելու այս որոշումից հետո, ի՞նչ ընթացակարգ է հետեւելու:
-Ես երբեք չեմ կարծել, որ այդ օրենքը հակասահմանադրական է, ու ես չեմ զարմանում, որ այդ օրենքը ՍԴ-ն չի համարել հակասահմանադրական. դա իրավական տեսանկյունից որ նայենք, զարմանալի կլինի, թե ինչու պետք է այդ օրենքը համարվի հակասահմանադրական:
-Բայց ՀՅԴ ներկայացուցիչ Արմեն Ռուստամյանը հայտարարել է, որ այս ամենից բխում է այն հանգամանքը, որ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը սահմանադրական կարգը տապալելով է իշխանության եկել:
-Ես ծանոթ չեմ ՀՅԴ-ի այդ հայտարարությանը, այդ իսկ պատճառով չեմ կարող մեկնաբանել, ու ես չեմ կարծում, որ այս իրավական հարցից ինչ-որ ուղիղ հետեւություններ կարելի է անել Սահմանադրական դատարանի իրավական դիրքորոշումներից, որոնք որ արտահայտել են` կոնկրետ օրենքի սահմանադրականության հետ կապված: Իսկ իրավական հետեւանքները շատ հստակ են, իսկ դա այն է, որ եթե օրենքը նախագահի կողմից ստորագրվի, ուրեմն կմտնի ուժի մեջ ու կանոնակարգ օրենքում ուղղակի փոփոխություն կլինի: Ես վստահ եմ, որ մեր քաղաքացիների մեծամասնությունը երեւի չի էլ իմանում, թե ինչ առիթով է եղել այդ սահմանադրական ճգնաժամը 2018 թվականի հոկտեմբերի 2-ին:
Իմ պատկերացմամբ` այդ օրենքի նախագիծը, զուտ իրավական տեսանկյունից որ նայենք, երբեք խնդրահարույց չեմ համարել: Իրավական տեսանկյունից ես չեմ կարծում, որ այստեղ ինչ-որ իրավական հետեւանքի խնդիր կա: Իրավական հետեւանքն այն էր, որ այն ուժի մեջ կմտնի ու կդառնա ընդամենը մեր իրավական համակարգի մասը: Այսքանը:
-Այսինքն` այն տեսակետը, որ հոկտեմբերին ճնշում է գործադրվել նախկին իշխանությունների նկատմամբ, որի արդյունքում ներկայիս իշխանությունները ղեկավարում են երկիրը…
-Ես գնահատական չեմ կարող տալ, քանի որ դա քաղաքական է, ու չեմ կարծում, որ այսօր արդիական է դրա մասին խոսելը: Ես չգիտեմ, թե դրա մասին ով է խոսում, բայց ես կարծում եմ, որ այն արդիական չի: Իրավական մասով, ես կարծում եմ, այն շատ բնականոն որոշում է, շատ նորմալ որոշում է:
Ունեցել ենք հետեւյալ իրավիճակը. հանրապետության նախագահն իր լիազորությունների շրջանակներում իրավասու է ստանալու խորհրդարանի կողմից ընդունված օրենքը, կա՛մ այն ստորագրել, որն արդեն ուժի մեջ է մտնում, կա՛մ ուղարկել Սահմանադրական դատարան, եթե կարծում է, որ այն Սահմանադրությանը չի համապատասխանում:
Փաստորեն, նախագահը դեռ հոկտեմբերին ընտրել է երկրորդ տարբերակը, օրենքն ուղարկել է Սահմանադրական դատարան, իսկ ՍԴ-ն էլ իր ընթացակարգերի շրջանակներում քննել է ու արդեն հայտնել, որ այն սահմանադրական է: Իսկ դրանից հետո ՀՀ նախագահը պարտավոր է այն ստորագրել, ու այն ուժի մեջ կմտնի: Իրավական տեսանկյունից այն շատ հստակ է:
-Կարելի է ասել, որ ՀՅԴ-ի գործողությունները պետք է լինեն քաղաքակա՞ն առումով, քանի որ նրանք էլ նպատակ ունեն այդ օրենքի հիման վրա իշխանություններին ոչ լեգիտիմ համարել:
-Իրավական առումով այլ ընթացակարգ չկա, մնացածի մասով որեւէ բան չեմ կարող ասել, թե ինչ քայլ է հետեւելու քաղաքական առումով: Այլ բան է, որ ԱԺ-ն հիմա կարող է, եթե իհարկե այս հարցն այդքան կարեւորում է, նորից փոփոխություն անի կանոնակարգ օրենքում. սա օրենսդրի հայեցողության խնդիրն է: Իսկ իրավական տեսանկյունից գործընթացն ավարտված է: Իսկ այդ հարցի հետ կապված որեւէ այլ մեկը ինչ-որ բան կնախաձեռնի, դա արդեն բոլորովին այլ գործի մասին է խոսքը: Քաղաքական մասով, ես կարծում եմ, որ այդ հարցը բարձրացնելու համար ճիշտ ժամանակը չէ:
ՍՈՆԱ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ
.gif)
