Դժվար է հրաժարվելը եկամտաբեր աթոռից, եթե նույնիսկ գիտակցում ես, որ արդեն ամեն ինչ ավարտված է և լավագույն օրերը, մեղմ ասած, հավիտյանս մնացել են անցյալում: Նման դեպքերում աթոռից զրկվածները սովորաբար իրենք իրենց մխիթարելու նպատակով սկսում են զբաղվել ինքնախաբեությամբ:
Սա պարզ երևում է Ուկրաինայի նախկին նախագահ Վիկտոր Յանուկովիչի երեկվա ելույթից, ով ոչ մի կերպ չի կարողանում հաշտվել իր ՝ արդեն նախկին լինելու հետ: Նախկինի պես իրեն համարելով իրեն Ուկրաինայի պետության օրինական ղեկավարը ՝ Յանուկովիչը մոռանում է, որ ընդամենը վերջերս է ստիպված փախուստի դիմել այն երկրից, որտեղ ինքը, իր պատկերացմամբ, լեգիտիմ նախագահ է: Այս սինդրոմը կարելի է անվանել իրականության գիտկացության կորուստ, ինչը շատ դեպքերում բնորոշ է նաև Հայաստանի իշխանություններին, պարզապես ՝ ավելի փոքր մասշտաբներով, քանի որ ուկրաինական մայդանը, ուկրաինացի ժողովրդի ՝ պայքարելու պատրաստակամությունն ու ընդդիմության վճռականությունը պարզապես համեմատելի չեն Հայաստանում իրականացվող բողոքի ակցիաների, նմանատիպ գործընթացների և ընդդիմության գործունեության հետ: Ուստի մեր իշխանությունների մոտ ինքնախաբեությամբ զբաղվելու հնարավորություններն անհամեմատ ավելի լայն են, ավելի հեշտ է նկարել «ապահով Հայաստանի» պատկերը, քան հենց նոր իրեն երկրից վռնդած ժողովրդին ներկայացնել, թե ինքը լեգիտիմ նախագահ է:
Եթե Ուկրաինայի քաղաքների փողոցներում, ըստ Յանուկովիչի, «ծայրահեղականության սանձարձակություն է», «երկրում էլ ուլտրաազգայնականների և ֆաշիստների ավազակախմբեր են գործում», ապա Հայաստանում Սերժ Սարգսյանն ավելի պարզ է ներկայացնում իրադրությունը ՝ գաղջ մթնոլորտ, դժգոհ և նվնվացող մարդիկ:
Մեղավորը նման բոլոր դեպքերում լինում է Արևմուտքը, երբեմն էլ ՝ Արևելքը, սակայն մի բան ընդհանուր է ՝ մեղավորներին միշտ դրսում են փնտրում, բայց ոչ երբեք իրենց մեջ, բոլոր անհաջողությունները պայմանավորում են դրսի գործոններով: Սա է աթոռասեր նախագահներին բնորոշ ընդհանուր հատկանիշը: Սա է նաև նախկին նախագահներին բնորոշ հատկանիշը ՝ իրենց բոլոր ձախողումներն արդարացնում են ինչ-որ գործոններով և շարունակում ապրել այն հույսերով, որ իրենց դեռ սպասող կա, իրենք դեռ ողջ են, չնայած որ վաղուց արդեն վեր են ածվել քաղաքական դիակների:
Կարեն Վարդանյան