Գոռոց, կաղկանձ, ու վերջը չի երեւում. Քրիստ Մանարյան

Երգահան, դրամատուրգ, սցենարիստ Քրիստ Մանարյանն աշխատում է նոր ստեղծագործությունների վրա, որոնց վերաբերյալ փակագծերը փոքր-ինչ բացել է «Ժողովուրդ»-ի հետ զրույցում: Նա անդրադարձել է այսօր գրվող պիեսներին` նշելով, որ ցանկալի կլիներ` դրամատուրգներն ավելի շատ անդրադառնային այսօրվա խնդիրներին, փորձեին վեր հանել մեր հասարակությանն իսկապես հուզող հարցերը: «Բարդերի ակումբ»-ի անդամը խոսել է նաեւ այսօր գրվող երգերի մասին` եթերում հնչող «աղբի» համար մեղադրելով անորակ արտադրանքը սպառողներին:

-Պարո՛ն Մանարյան, հիմա ի՞նչ նոր ստեղծագործությունների վրա եք աշխատում: «Գարեգին Նժդեհ» ֆիլմը, որի սցենարիստը Դուք եք, միանշանակ չընդունվեց հանրության կողմից: Մտավախություն չունե՞ք, որ այս միտումը ընդհանուր կլինի նաեւ հաջորդ ֆիլմերի համար:

-Հիմա մի վեպ եմ գրում, հերոսը հեղինակային երգիչ-կատարողն է, որը հայտնվել է Ամերիկայում: Այս ստեղծագործության մեջ դժվար է զատել իրականությունը հորինվածքից, երբեմն ինքս սկսում եմ դրանք շփոթել: Նաեւ երկու նոր ֆիլմերի սցենարների վրա եմ աշխատում, բացարձակ ոչ մի մտավախություն չունեմ, քանի որ չեմ առաջնորդվում շրջապատի կարծիքով: «Գարեգին Նժդեհ»-ը գեղարվեստական ֆիլմի մեր տեսլականն էր, մեկ ուրիշը կարող է նկարել իր «Նժդեհ»-ը: Գեղարվեստական ֆիլմն, ի վերջո, պատմության դասագիրք չէ:

-Այսօր գրվող պիեսներն իրենց բովանդակությամբ, ասելիքով Ձեզ գոհացնո՞ւմ են:

-Ցանկալի կլիներ, որ մեր դրամատուրգներն ավելի շատ անդրադառնային այսօրվա խնդիրներին, փորձեին վեր հանել մեր հասարակությանն իսկապես հուզող հարցերը: Հայ դրամատուրգների համապարփակ վերլուծություններն առայժմ շատ չեն, թեեւ, իհարկե, կան: Հասկանում եմ, որ կատակի միջոցով կարելի է շատ բան ասել, բայց դրա կողքին ցանկալի կլինի տեսնել նաեւ ասելիք ունեցող լուրջը, բարձրացվող խնդիրը (սոցիալականից մինչեւ համազգային) լուծելու` դրամատուրգի պատկերացրած ուղիները:

-Իսկ Դուք ինչո՞ւ վերջին շրջանում պիեսներ չեք գրում:

-Նախ` չեմ հասցնում, երկրորդ` դա ֆինանսական խնդիրների հետ է կապված: Եղել են մի քանի առաջարկներ, ես պատրաստվում էի լավ ծրագրեր իրագործել, բայց, որպես կանոն, դրանց համար փող չկա, միշտ չէ, որ համաձայնվում են մեծ նախագծեր հովանավորել:

-500-ից ավել երգերի հեղինակ եք, հետեւո՞ւմ եք այսօր ստեղծվող երգերի որակին: Էժան ու պրիմիտիվ արտադրանքի դեմ, ըստ Ձեզ՝ ինչպե՞ս պետք է պայքարել:

-Բոլորս գիտենք թուրքաարաբական երաժշտություն կոչվող չարիքի մասին, որ եկել-լցվել է հեռուստատեսություն, հեռուստացույցը միացնում ես` գոռոց, կաղկանձ, ու վերջը չի երեւում: Թեպետ պետք է ասեմ, որ գոնե հեռուստատեսային դաշտը կամաց-կամաց մաքրվում է աղբից, ամեն հեռուստաընկերություն չէ, որ իրեն թույլ է տալիս եթերը լցնել այս անորակ երաժշտությամբ, եւ դա արդեն իսկ ուրախալի է: Ես մեղադրում եմ այդ արտադրանքը սպառողներին: Եթե մարդիկ բողոքեն, ասեն, որ չեն ուզում նման երգեր լսել, հեռուստաընկերություններն էլ չեն հաղորդի: Իսկ վատ երեւույթի դեմ պետք է պայքարել միայն լավ գործով. ուրիշ ճանապարհ չկա: Ինքս, օրինակ, շատ եմ ուզում, որ երեւանյան բլյուզը կայանա, այն, կարծես, վաղուց արդեն մեր օդի մեջ լինի, եւ ես աշխատում եմ այն կայացնելու ուղղությամբ:

-Հեղինակել եք մի շարք մանկական հեռուստածրագրեր, ի՞նչ եք կարծում՝ այսօր դրանց թիվն ինչո՞ւ է նվազել:

-Այն մարդիկ, որոնք հեռուստաընկերություններից տարեկան հաշվետվություններ են ընդունում, պետք է պահանջեն թիվիներից, որ վերջիններս անդրադառնան մանկական թեմաներին: Առհասարակ, մանկական ծրագրեր որքան էլ անեն, քիչ է: Մենք մեր երեխաներին քիչ ուշադրություն ենք դարձնում:

-Ամեն ստեղծագործող անհատ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին ընդառաջ ինչ-որ կերպ անդրադառնում է մեր ազգի համար կարեւորագույն նշանակություն ունեցող այդ թեմային: Ձեր կողմից որեւէ անդրադարձ կլինի՞:

-Սա ինձ համար ցավալի հարց է: Ես դեռեւս երեք տարի առաջ 100-րդ տարելիցին ընդառաջ 10-ից ավելի երգ եմ գրել: Երեք տարվա ընթացքում լսեցի խոստումներ, վստահեցումներ, որ դրանք կարժանանան ուշադրության: Հետո ասացին` գիտեք, տարելիցին ընդառաջ այնքան շատ են առաջարկները, որ չգիտենք` որ արվեստագետին սատարենք, որին` ոչ: Անկեղծ ասած` դա ինձ չի մխիթարում: Կարելի էր այնպես անել, որ բոլորիս առաջարկները բավարարվեին: Ամեն դեպքում, իմ գրած երգերը չեն կորչի, այս տարի չլինի, ավելի ուշ կներկայացնեմ:

Աննա Բաբաջանյան