ՀՀ Կառավարությունը մեկը մյուսի ետեւից ապացուցում է, որ գործում է պահի ազդեցությամբ, ինչ-որ բան «կպցնելու» մոլուցքով` առանց հետագա հետեւանքների մասին մտածելու: Նման հերթական փաստի վկայությունը երեկ մեկնարկած արտահերթ նիստի շրջանակներում ԱԺ ուղարկված «Եկամտային հարկի մասին» եւ «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքներում առաջարկվող փոփոխությունների նախագծերն են: Ուստի ամենեւին էլ պատահական չէր, որ նշված նախագծերը ԱԺ-ում քննարկելիս կրքերը բավական թեժացան, եւ իշխանական պատգամավորներն այդ օրինագծերին դեմ արտահայտվող ընդդիմադիր գործիչներին նույնիսկ փորձում էին անձնական վիրավորանքներ հասցնել:
Նշված օրինագծերով առաջարկվում է, որ այն հարկային գործակալները, որոնք ՀՀ ռեզիդենտների հետ կնքել են աշխատանքային պայմանագիր, եւ դրա հիման վրա աշխատողն աշխատանք է կատարում բացառապես ՀՀ տարածքից դուրս, վճարեն եկամտային հարկ` աշխատավարձի 13 տոկոսի չափով: Հիշեցնենք, որ Հայաստանում գործունեություն ծավալող ընկերություններն իրենց կողմից վճարվող աշխատավարձից պահում են նվազագույնը 24,4 տոկոս հարկ:
Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, ՀՀԿ խմբակցության անդամ Վարդան Այվազյանի ներկայացմամբ իրենց նպատակն է, որ այն հայկական ընկերությունները, որոնք արտերկրում գործունեություն են ծավալում, հնարավորություն ունենան իրենց հարկերը Հայաստանում վճարել` առանց տուժվելու: Նա եւ մյուսները, ովքեր օրինագծի օգտին էին արտահայտվում, չէին թաքցնում, որ արտերկիր ասելով՝ իրենք կոնկրետ Ռուսաստանը նկատի ունեն, որտեղ եկամտային հարկը 13 տոկոս է: Ուստի, եթե ՌԴ-ում գործող հայկական ընկերությունը ցանկանա իր աշխատողների եկամտային հարկը Հայաստանում վճարել, ապա գործող օրենսդրությամբ այնտեղ 13 տոկոս վճարի, իսկ այստեղ էլ՝ 11,4 եւ ավել տոկոս: Առաջարկվող փոփոխություններից հետո, ըստ Այվազյանի, ցանկացողները կարող են Հայաստանում 13 տոկոս վճարել, իսկ ՌԴ-ում հարկ վճարելուց ազատվել, քանի որ մեր երկու երկրները վաղուց կնքել են կրկնակի հարկումը բացառելու մասին համաձայնագիր:
Առաջին հայացքից թվում է, թե լավ օրինագիծ է, քանի որ հայկական ընկերություններին հնարավորություն է տրվում ցանկության դեպքում Հայաստանում իրենց հարկերը վճարել: Նույնիսկ կարող է թվալ, թե նման նախագծին չի կարելի դեմ արտահայտվել: Իրականում, սակայն, նման օրինագծերն իրենց մեջ ռիսկի մեծ պոտենցիալ են պարունակում եւ կարող են լուրջ վնասներ պատճառել արտերկրում ու հատկապես Ռուսաստանում գործունեություն ծավալող հայկական ընկերություններին: Բանն այն է, որ ինչպես ՀՀ նախկին վարչապետ, ԱԺ պատգամավոր Հրանտ Բագրատյանն իր ելույթում նկատեց, եթե Հայաստանի իշխանությունները ստորագրել են Եվրասիական տնտեսական միության համաձայնագիրը, ապա պետք է իրենց ազնիվ պահեն եւ չփորձեն, ասենք, ռուսներին խաբել:
Իհարկե, Հրանտ Բագրատյանն ուղղակի չասաց, թե ինչ հետեւանք կարող է ունենալ այս օրինագիծը, եւ ինչու է ինքը դեմ ՀՀ Կառավարության այս «շուստրիությանը», բայց միեւնույն ժամանակ նա չէր թաքցնում իր զայրույթը այս փաստաթղթի հետ կապված: Բանն այն է, որ ամենապարզամիտն էլ կհասկանա, որ եթե Ռուսաստանը տեսնի, որ իր մոտ գործունեություն ծավալող ընկերությունների վճարած հարկերը պակասում են, ապա իր հերթին միջոցներ կձեռնարկի՝ այդ գործընթացը դադարեցնելու համար: Սակայն այս դեպքում ռուսներն ուղղակի պարտադրված կլինեն այնպես անել, որ, ասենք, հայկական ընկերությունների մտքի ծայրով չանցնի, որ իրենք կարող են ՌԴ-ում գումար վաստակել, իսկ հարկերը Հայաստանում վճարել: Այսինքն՝ այս օրինագծի ընդունվելուց եւ կիրառվելուց հետո, եթե այն սկսի արդյունք տալ, հետեւելու է Ռուսաստանի պատասխան քայլը, որի արդյունքում այդ երկրում գործունեություն ծավալող մեր ընկերություններն ու քաղաքացիներն ավելի ծանր հարկային պայմաններում կհայտնվեն:
Իհարկե, ՀՀ Կառավարությունը չէր կարող նման քայլ կատարել առանց ռուսների հետ համաձայնեցնելու: Սա այն դեպքերից է, որ կարելի է այսպես բնորոշել՝ չեն մերժի, բայց արդյո՞ք կտան: Ի դեպ, Հրանտ Բագրատյանն իր խոսքում ակնարկեց հարցը ՌԴ Պետական դումայի նախագահ Սերգեյ Նարիշկինի հետ համաձայնեցնելու մասին՝ միաժամանակ նկատելով, որ եթե նա չի արգելել ու ասել է, որ կարող եք անել, ապա դա դեռ չի նշանակում, որ Ռուսաստանը կողմ է, որ իր հարկերը հոսեն դեպի Հայաստան, եւ հաստատ միջոցներ կձեռնարկի՝ դա թույլ չտալու համար:
Մի խոսքով, ՀՀ Կառավարությունը գոնե մտածի, թե ինչ կարելի է անել, որպեսզի մարդիկ Հայաստանից չհեռանան եւ այստեղ իրենց գործունեությունը ծավալեն, ստեղծեն եւ հարկեր վճարեն, ամեն կերպ փորձում են դրսում ապրողներից ինչ-որ մազ պոկել` չհասկանալով իրենց այդ քայլի հետեւանքները: Ի վերջո, մարդիկ կհրաժարվեն ՀՀ քաղաքացիությունից՝ վերջնականապես իրենց կապը խզելով ՀՀ-ի հետ: Ու այս ֆոնին դեռ մենք Ցեղասպանության 100-րդ տարելից ենք նշում եւ դատապարտում տեղահանությունները:
ՎԱՀԱԳՆ ՀՈՎԱԿԻՄՅԱՆ
.gif)
