«Ոչ թալանին» քաղաքացիական շարժումն այլեւս կարելի է համարել անցյալ, բայց ոչ այն պատճառով, որ էլէներգիայի սակագնի խնդիրը լուծվել է, այլ այն պատճառով, որ քաղաքացիական նախաձեռնությունը թեւակոխել է քաղաքականի վերածվելու փուլ: Ի դեպ, պետք է արձանագրենք, որ «Ոչ թալանին» միանշանակ դասվելու է հաջողված նախաձեռնությունների շարքում:
Արդյոք հնարավոր կլինի այս նախաձեռնության հենքի վրա քաղաքական միավոր ձեւավորել, թե դրանում ընդգրկված ակտիվիստները կհամալրեն արդեն իսկ գործող քաղաքական ուժերի շարքերը: Այս հարցի պատասխանը կտա ժամանակը:
Ներկա` քաղաքական ուղու փնտրտուքի այս փուլում, արդեն իսկ տեսանելի է, որ նախաձեռնության ակտիվիստներից մի քանիսը Հայաստանի քաղաքական երկնակամարում հաստատվելու կոնկրետ մարտավարություն են ընտրել: Հաշվի առնելով, որ մեր նպատակը կոնկրետ անձերի քայլերը գնահատելը չէ, այլ երեւույթն առավել հասկանալի դարձնելը, ուստի անուններ տալուց զերծ կմնանք եւ կփորձենք խնդիրը ներկայացնել ընդհանրական:
Փաստորեն, այն պահից, երբ նախաձեռնության անդամները սկսեցին բաց խոսել իրենց գործունեությունը քաղաքական հարթակ տեղափոխելու մասին, նրանք զուգահեռ սկսեցին անուղղակի թիրախավորել Հայաստանի քաղաքական դաշտի ժողովրդականություն կամ, այսպես կոչված, վստահություն ներշնչող գործիչներին, որոնք, ի դեպ, Բաղրամյան պողոտայի նստացույցի օրերին եղել են ակտիվիստների կողքին: Բնականաբար, թիրախավորումը անվանական չէ, այլ տարբեր տեսակի հայտարարություններով եւ կոչերով: Ընդհանուր միտումն այն է, որ ընդդիմադիր գործիչներին հասցեագրված ինչ-որ ոչ իրատեսական առաջարկ են հնչեցնում, որը մասսաների համար հաճելի է հնչում, եւ հեղինակին բնորոշում է որպես ընդդիմադիր: Բայց առաջարկն ընդդիմադիր քաղաքական գործիչների կողմից կա՛մ չի ընդունվում, կա՛մ մնում է անարձագանք, ինչն ի սկզբանե կանխատեսելի էր, արդյունքում նրանք վարկաբեկվում են, քանի որ երիտասարդների «լավ» առաջարկին չարձագանքեցին: Իհարկե, այս բանաձեւը շատ կարճատեւ կյանք է ունենում, եւ սովորաբար ժամանակը ամեն ինչ դնում է իր տեղը, սակայն մեր նյութի թեման ոչ թե այդ գործիչներն են, այլ նրանց թիրախավորած ակտիվիստները: Վերջիններս փորձելով ինքնահաստատվել արդեն իսկ կայացած եւ ժողովրդկանություն վայելող քաղաքական գործիչների հաշվին՝ իրենք իրենց դատապարտում են ձախողման: Կարծում ենք՝ անիմաստ է մանրամասնել, թե այս մոտեցումը ինչու է դատապարտված: Բավական է նշել, որ անազնվությունը երբեւէ չի կարող դրական արդյունք տալ, եւ վաղ թե ուշ այն ուղղվելու է հենց հեղինակի դեմ:
Անհեթեթություն է կարծել, թե ակտիվիստների՝ նման վարքի պատճառն այն է, որ նրանք իշխանությունների կողմից վերահսկվում են, եւ այդ կերպ իրենց ծառայությունն են մատուցում: Իրականում ակտիվիստներին ուղղորդում է նույն այն մտայնությունը, որը տարիներ շարունակ ուղղորդել է ընդդիմադիր դաշտի բազմաթիվ խաղացողների. նրանց թվում է, որ եթե իրենք թեկուզ անուղղակի «մարտահրավեր» նետեն արդեն կայացած ընդդիմադիր գործիչներին եւ նրանց ներքաշեն ինքնին փակուղի տանող մի գործընթացի մեջ, ապա այդ դեպքում իրենք կկարողանան «սեփականաշնորհել» այդ գործիչների հեղինակության մի մասը:
Նստացույցի նախաձեռնողները շատ լավ հասկանում են, որ ընդդիմադիր քաղաքական գործիչները, իրենց բողոքի ցույցերին մասնակցելով, այսպես կոչված, դիվիդենտներ շահեցին: Հանրային հետաքրքրություն ներկայացնող անձի՝ կլինի քաղաքական գործիչ, թե շոու աստղ, ցանկացած հրապարակային քայլ նպաստելու է նրա հեղինակության բարձրացմանը կամ հակառակը` հեղինակազրկմանը: Նրանք, ովքեր այս իրողությունը գիտակցում են եւ նորմալ են վերաբերվում, բնական է, որ նրանց մոտ «խանդի» զգացողություն չի առաջանում, ու չեն փորձում ընդդիմադիր գործիչների միջոցով ինքնահաստատվել:
Մնում է հուսալ, որ երիտասարդներն հնարավորինս շուտ կընկալեն իրենց մարտավարության կործանարարությունը եւ այլ ճանապարհ կընտրեն, որը քաղաքական դաշտի ընդդիմադիր գործիչների դեմ ուղղված չի լինի, այլ միտված կլինի համախմբմանը կոնկրետ գաղափարների շուրջ: Մեր երկրում այսօր առկա լճացման գլխավոր պատճառն այն է, որ չկա գաղափար, որի շուրջ հավաքված լինեն մարդիկ:
ՎԱՀԱԳՆ ՀՈՎԱԿԻՄՅԱՆ