Ս. ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ ՀԱՎԱՏԱՐԻՄ Մ. ԲԱՂԴԱՍԱՐՈՎԻ ԱՆԿԵՂԾ ԶՐՈՒՅՑԸ ԴԵՍՊԱՆԻ ՀԵՏ

Ամերիկյան դիվանագիտական արխիվի հերթական փաստաթուղթը՝ հրապարակված «Վիկիլիքս»-ի կողմից, պատմում է 2010թ. հունվարի 21-ին ՀՀ-ում ԱՄՆ արտակարգ եւ լիազոր նախկին դեսպան Մարի Յովանովիչի եւ հայաստանյան օլիգարխիայի՝ այսօր արդեն նախկին ներկայացուցիչ Միխայիլ Բաղդասարովի հանդիպման մասին: Զեկուցագրի հեղինակը դեսպանն է, որ հաղորդում է Բաղդասարովի հետ իր զրույցի մանրամասները՝ ներկայացնելով զրուցակցի կարծիքը Հայաստանի արտաքին ու ներքին քաղաքականության շուրջ: Հետաքրքիր է, որ Բաղդասարովի տեսակետները Յովանովիչը վերագրում է հենց Սերժ Սարգսյանին՝ համոզված լինելով, որ Բաղդասարովը կա՛մ գտնվում է Սարգսյանի համոզմունքների ազդեցության ներքո, կա՛մ նպատակադրված կերպով իրենց՝ ամերիկացիներին է փոխանցում Սերժ Սարգսյանի մեսիջները:

Նախ եւ առաջ փաստաթղթում հեղինակը ներկայացնում է Բաղդասարովի բիզնես կապիտալը՝ նրան համարելով Հայաստանի առաջատար գործարարներից մեկը: Ուշագրավ է դիվանագետի ձեւակերպումը, ըստ որի՝ Բաղդասարովը տիրապետելիս է եղել բենզինի ներկրման մենաշնորհի եւ տարբեր շրջանակների ընկալումներում հանդես է եկել իբրեւ Սերժ Սարգսյանին ամենամտերիմը կանգնած մի օլիգարխ, որը հաճախ է հանդիպում Սարգսյանի հետ: Յովանովիչը հավելում է, որ Բաղդասարովի կարծիքը կարելի է համարել հենց Սերժ Սարգսյանինը, կամ այն ամենի եզրահանգումը, ինչ քննարկել են Բաղդասարովն ու Սարգսյանը:
Անդրադառնալով հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման խնդրին՝ Բաղդասարովը կարծիք է հայտնել, որ թուրքերը վավերացնելու են արձանագրությունները, ինչի արդյունքում Հայաստանը շահելու է տնտեսապես, իսկ Թուրքիան՝ քաղաքականապես: Եթե շարունակենք Յովանովիչի տրամաբանությամբ, ստացվում է, որ Սերժ Սարգսյանը ձեռնարկել էր մի գործընթաց, որի արդյունքում Թուրքիան քաղաքական մեծ օգուտներ էր ունենալու: Այս դեպքում «Համահայկական հռչակագրի» պահաջատիրության քրմերը գուցե պատասխա՞ն պահանջեն Սերժ Սարգսյանից, որը մե՛րթ օժանդակում է Թուրքիայի քաղաքական հզորացմանը, մե՛րթ հանդես գալիս պահանջատիրության դիրքերից՝ ցուցադրելով իսկական «հայրենասիրական» կեցվածք:
Ինչեւէ, Բաղդասարովը պնդել է, որ Հայաստանի բոլոր բիզնեսմենները, բացի «մեկ-երկու անգրագետից», աջակցում են հարաբերությունների կարգավորմանը: Նրա պնդմամբ՝ ռեալ չէ, որ Հայաստանը վավերացնի, քանզի մարդիկ սպասում են, որ առաջինն այդ քայլը կանի «ուժեղ» պետությունը: Չնշելով հանդերձ, թե իշխանության մեջ ում նկատի ունի՝ «անգրագետ բիզնեսմեն» ասելով, Բաղդասարովը, փաստորեն, ընդունում է, որ Թուրքիան ավելի հզոր է, քան Հայաստանը: Հուսանք սա էլ Սերժ Սարգսյանի կարծիքը չէ, հակառակ դեպքում «Համահայկական հռչակագիրը» ընթերցելիս Սերժ Սարգսյանի հոխորտանքը Թուրքիայի հասցեին պարզապես զավեշտի է վերածվում:
Բաղդասարովն ամերիկացիների համար անակնալ հայտարարել է, թե Հայաստանը չի կարող շարունակել ապավինել Ռուսաստանին, եթե հարցն առնչվում է Թուրքիային: Ըստ նրա՝ Ռուսաստանը հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման սկզբում Հայաստանի կողքին էր, սակայն տվյալ պահին ավելի շատ թուրքերի հետ է: Դեսպանի նկատառմանը, թե Պուտինն ու Լավրովը հրապարակայնորեն սատարել են Հայաստանին ԼՂ հարցի հետ գործընթացը չկապելու տեսանկյունից, Բաղդասարովն արձագանքել է, որ դրանք լոկ հրապարակային խոսքեր են: Յովանովիչն այս հարցում տեսնում է Սերժ Սարգսյանի ստվերը եւ կարծում, որ Սարգսյանի հորդորով է Բաղդասարովն իրենց փոխանցել այս մեսիջը:
Բաղդասարովն ասել է, որ միջազգային հանրությունը Սերժ Սարգսյանին չպետք է շատ ճնշի ԼՂ հարցով: Նրա պնդմամբ՝ Հայաստանում թեպետ սատարում են հայ-թուրքական գործընթացին, սակայն մտավախություն կա ԼՂ հարցում անհարիր զիջումների կապակցությամբ: Բանախոսը հավելել է, որ Տեր-Պետրոսյանն իշխանությունից հեռացավ միայն նրա համար, որ ԼՂ հարցում շատ հեռուն գնաց՝ ցուցաբերելով մեծ արագություն: Նա ենթադրում է, որ Սերժ Սարգսյանն էլ նույն բախտին կարող է արժանանալ, եթե արագացնի պրոցեսը: Հատկանշական է, որ այստեղ եւս դեսպանը Սերժ Սարգսյանից մեսիջ է տեսնում: Ի դեպ, Բաղդասարովը հայտնել է, որ խորհուրդ է տվել Սերժ Սարգսյանին բնակեցնել ազատագրված տարածքները, սակայն վերջինս չի համաձայնել: Հերթական «ազգային» մոտեցումը պահանջատիրության «մեծագույն» ջատագով Սերժ Սարգսյանի կողմից:
Վերջում խոսելով ՀՀ ներքաղաքական վիճակի մասին՝ Բաղդասարովը, ի տարբերություն ամերիկացիների հետ իր նախորդ հանդիպմանը, սկսել է գովել Տիգրան Սարգսյանի վարչապետությունը: Նա նկատել է, որ ՀՀԿ անդամ դառնալով՝ Տիգրան Սարգսյանն իր քաղաքական կարիերայի երազանքում մեկ քայլ առաջ է գնացել: Իր վարչապետին ՀՀԿ-ականացնելու Ս. Սարգսյանի քայլն էլ Բաղդասարովը պատճառաբանել է կուսակցության ներսում դժգոհություններ թույլ չտալու հանգամանքով: Տիգրան Սարգսյանին վարչապետի պաշտոնում պահելու Սերժ Սարգսյանի շահագրգռվածությունն էլ Բաղդասարովը բացատրել է նրանով, որ նա կարողանում է արտասահմանցիների հետ հարաբերություններ հաստատել ու համոզել պարտքերը վճարելու Հայաստանի պատրաստակամության մեջ: Սերժ Սարգսյանի երբեմնի սիրելի օլիգարխը հավելել է, որ Կառավարությունը վատ է աշխատում հստակ ռազմավարություն չունենալու ու բազմակուսակցական կազմ ունենալու համար:
Նկատենք, որ Բաղդասարովի՝ առնվազն այս վերջին դիտարկման իսկությունը հերքվեց հենց վերջին երեք տարիների փորձով, երբ Կառավարության գործունեության իրական պատկերը անգամ չեն կարողանում թաքցնել իշխանությունների հրապարակած վիճակագրությունում:

Ն. ՀՈՎԵՍՓՅԱՆ

 
ՔԱՂԱՔԱՊԵՏԸ ԿՊԱՅՔԱՐԻ ՔԱՂԱՔԱՊԵՏԱՐԱՆԻ ՏԵՍՈՒՉԻ ԴԵՄ

ՀՀ Շիրակի մարզի Մարալիկ քաղաքում սեպտեմբերի 13-ին տեղի կունենա համայնքի ղեկավարի ընտրություններ: Առաջադրված թեկնածուները երեքն են՝ գործող ՀՀԿ-ական քաղաքապետ Արտակ Գեւորգյանը, Մարալիկի քաղաքապետարանի տեսուչ, ԲՀԿ-ական Արտակ Ավդալյանը եւ Տոնական Գրիգորյանը, ով Հանգրվան ՊՈԱԿ-ի պարետն է: Ընտրությունների շուրջ «Ժողովուրդ»-ը զրուցեց Մարալիկի ներկայիս ՀՀԿ-ական քաղաքապետ Արտակ Գեւորգյանի հետ, ով արդեն 11 տարի է, ինչ քաղաքապետ է:

-Պարո՛ն Գեւորգյան, մարալիկցիներն ակտիվ քննարկում են, որ այս տարի թեժ ընտրապայքար է սպասվում: Ի՞նչ նախընտրական մթնոլորտ է սպասվում Մարալիկում:
-Որեւէ լարվածություն ո՛չ թեկնածուների միջեւ կա, ո՛չ էլ ազգաբնակչության:
-Այնուամենայնիվ, այս տարիների ընթացքում ի՞նչ եք արել քաղաքի համար: Ինչո՞վ է զարգացել կամ առաջ գնացել Մարալիկը:
-Քաղաքում ասֆալտի ծավալները կրկնակի ավելացել են, բազմաբնակարան շենքերի տանիքների շուրջ 70 տոկոսը թիթեղապատված է: Այսօր համայնքը 100 տոկոսանոց գազաֆիկացված է: Նաեւ կանաչ գոտիներն են ավելացել եւ այլն:
-Հայաստանի բազմաթիվ քաղաքներում եւ գյուղերում մարդիկ աշխատատեղ չունենալու պատճառով արտագաղթում են…
-Դա ամբողջ հանրապետությունում կա: Օրինակ՝ Մարալիկից շատ են մեկնում արտագնա աշխատանքի նպատակով, որովհետեւ մարդիկ այս կերպ են լուծում իրենց հանապազօրյա հացի խնդիրը: Այս պահին ճշգրիտ տվյալ չեմ կարող ասել, թե քանի տոկոսն է մեկնում արտագնա աշխատանքի:
-Մարալիկցիները եկամտի ի՞նչ աղբյուր ունեն:
-Որոշ մասը պետական սեկտորում է աշխատում, մի մասը՝ բիզնես ոլորտում, իսկ մեկ այլ մասը անասնապահությամբ, հողագործությամբ է զբաղվում:
-Ձեր մրցակիցներից ԲՀԿ-ական Արտակ Ավդալյանի հետ ինչպե՞ս եք պատկերացնում ընտրապայքարը: Նա նաեւ քաղաքապետարանում տեսուչ է աշխատում:
-Շատ հանգիստ, շատ սովորական: Արտառոց ոչինչ չկա: Իրեն ծանոթ եմ, ճանաչում եմ: Նորմալ փոխհարաբերություններ են:
-Առաջի՞ն անգամ եք պայքարելու նրա հետ:
-Նախկինում ունեցել եմ պայքար ոչ իրենց հետ, բայց իրենց համախոհների, իրենց տեսակի հետ: Եւ արդյունքները Դուք եք տեսնում:
-Ընտրությունների ֆոնին բնակիչների հետ հատուկ հանդիպումներ ունենո՞ւմ եք:
-Մենք ունենք քարոզչական շրջան, որի ընթացքում էլ կհանդիպենք բնակիչների հետ: Բնականաբար, մյուս թեկնածուներն էլ փորձելու են ինչ-որ ձեւով իրենց պայքարը ծավալել՝ տնետուն մտնելով եւ այլն: Թող ներկայանան այնպիսին, ինչպիսին ուզում են: Ես պարզ ճակատով եմ հանդիպելու բնակիչներին:

Զրուցեց ՍՅՈՒՆԷ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆԸ

 
ԱՉԱՋՐՈՒՄ ԼԱՐՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ՉԻ ԹՈՒԼԱՆՈՒՄ

Տավուշի մարզի Աչաջուր գյուղի մի խումբ բնակիչներ «Ժողովուրդ»-ին հայտնել են, որ գյուղը շարունակում է լինել լարվածության մեջ եւ խնդրել են անդրադառնալ տիրող իրավիճակին: Աչաջրի 4 բնակիչ՝ Արտակ Մանուչարյանը, Սաշա Ղալթախչյանը, Գագիկ Ալավերդյանը եւ Աչաջրի գյուղապետ Կամո Ղալթախչյանի որդին՝ Հովհաննես Ղալթախչյանը, մեղադրվում են եւ այժմ գտնվում են կալանքի տակ: Պատճառը 2015թ. հունվարի 17-ին Աչաջրի բնակիչ Մեխակ Մելիքբեկյանի առեւանգման կապակցությամբ հարուցված քրեական գործն է, որը վարում է ՀՀ քննչական կոմիտեն:

Բանն այն է, որ 2013թ. սեպտեմբերի 22-ին Աչաջրի գյուղապետ Կամո Ղալթախչյանի ավտոմեքենան պայթեցնելու, 2013թ. փետրվարի 25-ին նրա որդու՝ Հովհաննես Ղալթախչյանի ավտոմեքենայի վրա կրակոցներ արձակելու գործով քննությունը կատարում էր Հայաստանի հատուկ քննչական ծառայությունը: 2015թ. մարտին Աչաջրի ավելի քան 30 բնակիչ նամակով դիմել են ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանին, ՀՀ գլխավոր դատախազ Գեւորգ Կոստանյանին, որտեղ գյուղում ստեղծված լարված իրավիճակի մեղավոր են համարել Աչաջրի նախկին գյուղապետ Տաթեւ Գասպարյանին: Նամակում անվստահություն կար նաեւ իջեւանցի ոստիկանների հանդեպ. «Իջեւանի ոստիկանները ոչինչ չբացահայտեցին, իսկ չբացահայտված հանցագործությունը նորն է ծնում: Զարմանում ենք՝ ո՞վ է պահում, հովանավորում հանցագործներին»:
Հավելենք, որ Աչաջրի գյուղապետի որդու՝ Հովհաննես Ղալթախչյանի ավտոմեքենայի վրա կրակոցների դեպքը թաքցնելու համար ձերբակալվել են ոստիկանության Իջեւանի բաժնի նախկին պետ Արթուր Եգանյանը եւ նույն բաժնի քրեական հետախուզության բաժնի նախկին պետ Արմեն Այդինյանը: Գյուղապետ Կամո Ղալթախչյանի վկայությամբ՝ ինքը կամ իր որդին վերջիններիս դեմ երբեւէ բողոք չեն ներկայացրել, պարզապես իրավապահներից չեն թաքցրել Հ. Ղալթախչյանի ավտոմեքենայի վրա կրակոցների մասին տեղեկատվությունը:
Աչաջրում տեղեկացանք, որ առեւանգման առիթով հարուցված քրեական գործով վկա Արթուր Մելիքբեկյանը ՀՀ գլխավոր դատախազ Գ. Կոստանյանին գրավոր բողոքով հայտնել է ավագ քննիչ Վահրամ Հովհաննիսյանի կողմից իր վրա գործադրվող ճնշման վերաբերյալ՝ հայտնելով, որ քննիչն իրեն ստիպում է ցուցմունք տալ, թե իբր Սաշա Ղալթախչյանն ինքնաձիգով զինված է եղել: Սերժ Սարգսյանին եւ Գ. Կոստանյանին նամակ ուղարկած աչաջրեցիներն ասացին՝ իրենք երկրի ղեկավարի եւ գլխավոր դատախազի հետ հույս են կապում, որ ողջամիտ ժամկետում, օբյեկտիվ ձեւով կավարտվի հարուցված քրեական գործերի քննությունը, եւ Աչաջրում, ի վերջո, խաղաղ մթնոլորտ կտիրի:

ՈՍԿԱՆ ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Տավուշ