ԴԵՊԻ ԾՈՎ ԴՈՒՐՍ ԳԱԼՈՒ ԿԱՅՈՒՆ ՀՆԱՐԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ

Դեռեւս 2013թ. հունվարին Հայաստանի, Իրանի եւ «Հարավկովկասյան երկաթուղի» ընկերության միջեւ ստորագրվել էր տարածաշրջանային համագործակցության զարգացմանն ուղղված եռակողմ փոխըմբռնման հուշագիր, որի շրջանակներում պետք է կառուցվեր Հայաստան-Իրան երկաթգիծը: Սակայն մինչ վերջերս էական որեւէ քայլեր չեն ձեռնարկվել: Ծրագրի տապալման շուրջ վերջերս հայտարարությամբ հանդես եկավ նաեւ ՀՀ-ում Իրանի արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Մոհամմադ Ռեյիսին, որը դժգոհեց հայկական կողմից՝ ասելով, որ Հայաստան-Իրան երկաթուղու կառուցման հարցում իրանական կողմը սպասում է Հայաստանի գործնական քայլերին, որը, սակայն, ուշանում է: Միայն դեսպանի այս հայտարարությունից հետո կարծես սայլը սկսեց տեղից շարժվել: Ըստ «Ռեգնում»-ի՝ «Հարավկովկասյան երկաթուղի» ընկերության գլխավոր տնօրեն Վիկտոր Ռեբեցն օրերս այցելել  է Իրան, որտեղ իրանական կողմի հետ քննարկել է երկաթգծի կառուցման ռազմավարության, ֆինանսավորման, դիզայնի, շահագործման կոնկրետ գործողություններն ու ժամկետները: Հիշեցնենք, որ նախատեսվող երկաթգծի երկարությունը կլինի 469,6 կմ, արժողությունը` 3 մլրդ ԱՄՆ դոլար, իսկ կառուցումը կտեւի 4-5 տարի:

ՀԱՐՑ. Ձեր կարծիքով՝ Իրան-Հայաստան երկաթգծի կառուցումը Հայաստանի համար կունենա միայն տնտեսակա՞ն, թե՞ նաեւ քաղաքական նշանակություն տարածաշրջանային գործընթացներում:

ՊԱՏԱՍԽԱՆ. Ինչպես Իրանը, այնպես էլ Հայաստանը գտնվում են յուրօրինակ աշխարհաքաղաքական շրջապատման մեջ, եւ դա կարող է ավելի մերձեցնել ու համադրել մեր պետությունների շահերը: Ընդհանրապես, Հայաստանի եւ Իրանի համագործակցությունը կարելի է համարել հաջողված եւ զարգացման նոր հեռանկարներ խոստացող: Այդ տեսակետից Իրան-Հայաստան երկաթգիծը Հայաստանի եւ Իրանի համար ունի ռազմավարական նշանակություն, եւ դրա արդյունավետությունը կասկած չի հարուցում: Այսինքն՝ իրանահայկական երկաթգիծը նպաստելու է թե՛ երկու երկրների տնտեսությունների խթանմանը, թե՛ տարածաշրջանում Իրանի եւ Հայաստանի ռազմավարական նշանակության բարձրացմանը: Մի խոսքով, երկաթգծի կառուցումը լուրջ տարածաշրջանային նշանակություն կունենա եւ նպատակ է հետապնդում կապելու ասիական երկրները Եվրոպայի հետ` հանդիսանալով դեռեւս օրակարգում գտնվող Հյուսիս-Հարավ տրանսպորտային նախագծի մի օղակը: Այսինքն՝ Հայաստանը շանս կունենա դառնալու հանգույց` իր նշանակությամբ դառնալով Եվրասիական համագործակցության կարեւորության բաղադրիչներից մեկը:

ՊԱՏԱՍԽԱՆ. Այս երկաթգծի շահագործումը մեր երկրի համար ավելի շատ կունենա տնտեսական նշանակություն, քանի որ Հայաստան-Իրան երկաթգիծը հայկական ապրանքները կարող է հասցնել Չինաստան ու Հնդկաստան: