Երբ դեռ 2008թ. Հայաստանում սկսեցին «Մայրության դպրոցներ» հիմնել, թե՛ ծրագրի նախաձեռնողները (ՀՀ առողջապահության նախարարություն), թե՛ ֆինանսավորողները (ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալություն (ՄԶԳ)), թե՛ շահառուները (հղի կանայք) լիահույս էին, որ այն ծառայելու է նպատակին: Սակայն ընդամենը հինգ տարի անց միայն նախաձեռնողի՝ ԱՆ-ի հույսն է, որ չի մարել. նրանք շարունակում են հավատալ ծրագրի արդյունավետությանը, որակին եւ նպատակայնությանը՝ անկախ տխուր իրականությունից:
Հիշեցնենք, որ 2008-ից մինչ օրս ՀՀ բուժհաստատություններին, մասնավորապես ծննդատներին կից 20 մայրության դպրոց է հիմնվել: ԱՄՆ ՄԶԳ-ն ֆինանսավորել է, իսկ ՀՀ ԱՆ-ն կազմել ծրագիր` ռազմավարություն եւ մեթոդներ, ինչպես նաեւ աջակցել մասնագետների վերապատրաստմանը:
«Մայրության դպրոցներ» կոչվող հաստատությունների նպատակը ապագա մայրերին ծննդաբերությանը հոգեբանորեն նախապատրաստելն է ու մոր եւ մանկան խնամքի նրբությունները սովորեցնելը: Թեեւ այս հաստատությունները հիմնվել են Երեւանում ու ՀՀ բոլոր մարզերում, այդուհանդերձ, որեւէ տեղեկություն չկա, թե ինչ պարբերականությամբ եւ քանի ապագա մայր է հաճախել նշյալ հաստատություններ, այլ խոսքով՝ հայտնի չէ, թե որքան է նման հաստատությունների գործունեության արդյունավետությունը:
«Ժողովուրդ»-ի տեղեկություններով՝ հատկապես մարզերում փափուկ բարձերով գունավոր այս սենյակներն իրենց հարմարավետությունն ու առանձնահատկությունն ընդհանրապես չեն ծառայեցնում ի շահ ապագա մայրերի: Իսկ այս դպրոցների վերահսկողությունը, ինչպես բազմիցս նշել են ծրագիրը ֆինանսավորողները, ԱՆ-ի գործառույթն է, քանի որ ծրագիրը նախաձեռնվել է վերջինիս առաջարկով:
Ի՞նչ վիճակում են ներկայումս «Մայրության դպրոցները» եւ արդյո՞ք գործում են. այս հարցի շուրջ «Ժողովուրդ»-ը զրուցեց ՀՀ ԱՆ մայրության եւ վերարտադրողական առողջության պահպանման բաժնի պետ Գայանե Ավագյանի հետ:
«Գուցե երբեմն բուժհաստատություններում՝ իրենց փաստաթղթերում գրանցված տվյալները, թե ինչ այցելություններ եւ ինչ պարբերականությամբ են իրականացվել, չեն համապատասխանում իրականությանը, բայց հիմնականում կատարվող աշխատանք կա: Բոլոր 20 կահավորված սենյակներում դասապրոցեսներն իրականացվում են հավուր պատշաճի»,-վստահեցրեց Գ. Ավագյանը: Բայց երբ նշեցինք, թե ստույգ տեղեկություններ ունենք այն մասին, որ մարզերում գտնվող այս շքեղ կահավորված դպրոցների մեծամասնությունում դասավանդման որեւէ ծրագիր չի ընթանում, նախարարության աշխատակիցն ասաց. «Գուցե բժիշկն անհատական եղանակո՞վ է այցելուին՝ ապագա մայրիկին, բացատրում` ինչ ուտել, ինչպես հետեւել իրեն եւ այլն»:
Այս կապակցությամբ հարկ է ընդգծել, որ ԱՄՆ ՄԶԳ «Մայրության դպրոցներ» ծրագրի հասարակայնության հետ կապերի պատասխանատու Մարինա Վարդանյանը բազմիցս ներկայացրել է, որ ծրագրի առանձնահատկություններից է ապագա մայրերի ուսուցման պրոցեսը խմբակային մեթոդով իրականացնելը՝ շեշտադրելով հոգեբանական համապատասխան ազդեցություն գործելու հանգամանքը` նաեւ համապատասխան կահավորանքի եւ միջավայրի օգտագործմամբ:
«Մեր կազմակերպության կողմից «Մայրության դպրոցների» սենյակներին տրամադրվել է կահույք, գրականություն, վերապատրաստվել են բժիշկներ: Ջանացել ենք, որ բժիշկ-այցելու շփումը չսահմանափակվի սեղանի տարբեր անկյուններում նստած հարցուպատասխանով»,-նշել է Մ. Վարդանյանը:
Ինչպես փոխանցում են մարզային ծննդատների գործունեությանը քաջատեղյակ մեր աղբյուրներն ու «Մայրության դպրոցների» մի քանի շահառուներ, երբ ԱՄՆ ՄԶԳ-ի ներկայացուցիչները գնում են այցելության, բժիշկները հավաքում են կանանց, ինչ-որ մատյաններ են լրացնում, վազվզում այս ու այն կողմ: Սակայն երբ հյուրերը հեռանում են, գունավոր փափուկ կահույքով սենյակներն ամայանում են: Եվ որքան էլ ԱՆ-ից փորձեն հավաստիացնել, թե դպրոցները գործում են, ակնհայտ է, որ ծրագիրը, որի համար տրամադրվել են ոչ փոքր միջոցներ, իրականում արդյունավետ չէ:
.gif)
