Ի՞նչ ազդեցություն կարող է ունենալ երեւանյան գրասենյակի փակումը ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման հարցում

Մայիսի 4-ին հայտնի դարձավ, որ ԵԱՀԿ հայաստանյան գրասենյակը դադարեցնում է իր գործունեությունը: Ճիշտ է՝ տեւական ժամանակ է, որ ԵԱՀԿ Երեւանյան գրասենյակի փակման մասին խոսակցություններ էին շրջանառվում, բայց դեռեւս ամիսներ առաջ ԵԱՀԿ գործող նախագահը հայտարարել էր, որ Երեւանում գտնվող գրասենյակը լուրջ առաքելություն ունի, եւ այն փակելու մտադրություն չունեն: Ի՞նչ փոխվեց ամիսների ընթացքում, եւ ի՞նչ ազդեցություն կարող է ունենալ երեւանյան գրասենյակի փակումը ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման հարցում. այս եւ այլ հարցերի շուրջ «Ժողովուրդ» օրաթերթը զրուցել է ՀՀ արտաքին գործերի նախկին նախարար Ալեքսանդր Արզումանյանի հետ:

-Մեծ բան տեղի չի ունեցել, պարզ էր, որ, ի վերջո, էդպես է լինելու, սա նորություն չէր, քանի տարի է, այս խոսակցությունը գնում է, ի՞նչ էինք սպասում: Կարգ կա, վետոյի իրավունք ունի երկիրը (հեղ.-խոսքը Ադրբեջանի մասին է), հիմա եթե դեմ է, ինչ կարող ես անել, հո զոռով չես պահելու: Այսինքն՝ կա խումբ երկրների, որոնցում որոշումը կայացվում է կոնսենսուսով, եթե կա երկիր, որի հետ դու պատերազմական վիճակում ես, եւ նա կոնսենսուսին չի միանում, ի՞նչ պետք է անես:

-Այսինքն՝ ըստ Ձեզ՝ գրասենյակի փակումը որեւէ էական ազդեցություն չի՞ ունենալուՀայաստանի համար:

-Ազդեցություն կարող է ունենալ այն առումով, որ ծրագրերն իրականացնելն ավելի դժվարանում է, բայց տարիներ շարունակ ի՞նչ էր անում այդ գրասենյակը, այդպես արտառոց գործ չէր անում, ականազերծման խնդիրները միշտ էլ կարելի է տարբեր միջազգային կառույցների միջոցով շարունակել, տարբեր գրասենյակներ կան, որոնք մարդու իրավունքների հարցերով զբաղվում են: Քաղաքական առումով մի քիչ լավ չէր, որ այդպես եղավ, բայց սպասելի էր, այն պահից հետո, երբ Ադրբեջանը փակեց իր մոտ գրասենյակը եւ սկսեց պնդել, որ տարածաշրջանում չպետք է գրասենյակ լինի, սպասելի էր այս ամենը:

-Դեռեւս որոշ ժամանակ առաջ ԵԱՀԿ գործող նախագահը հայտարարել էր, որ գրասենյակը կարեւոր առաքելություն ունի, եւ այն փակելու ծրագրեր կամ մտադրություն չունեն: Ի՞նչ փոխվեց այս մի քանի ամիսների ընթացքում, որ այսպիսի եզրահանգման եկան:

-Այո՛, դրա հետ մեկտեղ գոյություն ունի լռելյայն այն պայմանավորվածությունը, որ եթե որեւէ անդամ երկիր դեմ է, ապա մանդատը չի կարող իրականացվել, այն ժամանակ հայտարարելիս նոր էր օֆիսը ստանձնել եւ հույս ուներ, որ կկարողանար բանակցությունների եւ կոնստրուկտիվ երկխոսությունների միջոցով համոզել Ադրբեջանին, որ դա իրենց շահերից էլ չի բխում, եւ ապագայում պետք է Ադրբեջանում էլ շարունակեն:

-Ինչո՞ւ էր երեւանյան գրասենյակի փակման գործում շահագրգռված Ադրբեջանը:

-Ադրբեջանը շահագրգռված է ցանկացած բանում, որ իր կարծիքով՝ Հայաստանին վնաս է բերում, այսինքն՝ եթե Ադրբեջանում գտնեն, որ իրենց հրապարակում մեկին կախեն, Հայաստանի համար վատ կլինի, կանեն, պարզ չէ՞, որ Ադրբեջանը մեզ համարում է թշնամական պետություն եւ չի խորշում որեւէ գործողություն անելուց, այդ թվում նաեւ սենց բաներ: Ինչ-որ ադեկվատ մոտեցումներ, կարծում եմ, դեռեւս սպասել Ադրբեջանից, շուտ է:

-Ի՞նչ եք կարծում, արդյո՞ք այս գրասենյակի փակումը կարող է որեւէ կերպ ազդել հակամարտության կարգավորման գործընթացի վրա:

-Ինչո՞վ կարող է ազդել, կա Մինսկի ֆորմատ, կան բանակցային գործընթացներ, կարո՞ղ է Չիլիում տեղի ունեցած որեւէ երկրաշարժ ազդել հակամարտության վրա, ինչ-որ բանով կարող է ազդել հավանաբար, չգիտեմ: Մենք ունենք հարաբերություններ ԵԱՀԿ-ի հետ տարբեր ֆորմատներով, դա կարվի այդ գրասենյակի միջոցով, թե մեր ներկայացուցչության միջոցով ԵԱՀԿ-ում, կտեսնենք, այսինքն՝ մեր դիվանագետները կարող են տարբեր այլ ճանապարհներ գտնել, այն հարցերը, որ արվում էին գրասենյակի միջոցով, անել ուղղակիորեն:

-Ի վերջո, կարելի՞ է ենթադրել, որ Դուք կարծում եք՝ որեւէ լուրջ բան տեղի չի ունեցել:

-Այո՛, ես չեմ կարծում, որ ողբերգություն է տեղի ունեցել, մի գրասենյակ ավել, մի գրասենյակ պակաս:

-Ձեր տեսակետը ԵԱՀԿ երեւանյան գրասենյակի փակման մասին հասկանալի է: Պարո՛ն Արզումանյան, խոսենք ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման գործում վերջերս տեղի ունեցած կարեւոր հանդիպման մասին: Ռուսաստանում հանդիպեցին Ադրբեջանի եւ Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարները: Կարո՞ղ ենք լուրջ ակնկալիքներ ունենալ այդ հանդիպումից:

-Դիվանագիտությունն այնպիսի բան չէ, որ հանդիպումից անմիջապես հետո ինչ-որ բան տեսնել, ժամանակի ընթացքում պարզ կլինի այս հանդիպման արդյունավետությունը:

-Ի՞նչ եք կարծում, տեսանելի ապագայում նախագահների հանդիպում տեղի կունենա՞:

-Մշտապես նախագահների հանդիպումները նպաստում են խաղաղ ֆոնին եւ բանակցությունների վերսկսմանը, եթե կլինեն նախադրյալներ, եթե պարզ կլինի, որ ադրբեջանական կողմը պատրաստ է ավելի կոնստրուկտիվ դիրքորոշում ցուցաբերել, վստահ եմ, որ կլինի հանդիպումը, իսկ զուտ պրոտոկոլի համար հանդիպում, չեմ կարծում՝ կլինի, կարծում եմ՝ դրան էր միտված նաեւ նախարարների հանդիպումը:

-Եւ վերջում, ուզում եմ անդրադառնանք նաեւ 6-րդ գումարման ԱԺ-ի կազմին: Նոր խորհրդարանի պատկերը կամաց-կամաց ուրվագծվում է: Ինչպիսի՞ն է Ձեր տեսակետը նոր խորհրդարանի կազմի մասին:

-Չեմ կարող ասել, կապրենք, կտեսնենք, դեռեւս շուտ է: Նոր ասելով՝ ի՞նչ եք հասկանում. «Ելք»-ից մի քանի հոգո՞ւն, թե՞ այն հայտնի մարդկանց, որոնք վերջին տասը տարիներին գումարներ բաժանելով՝ ընտրվել են, նորը ո՞րն է, կապրենք, կտեսնենք:

Վահագն Հակոբյան